Kruiscontaminatie teelt en opslag van granen & aardappelen
Synagra, de beroepsfederatie van de Belgische graanhandelaren, voert jaarlijks een collectief bemonsteringsplan uit op de ontvangst van Belgische granen van de landbouwer. Met een 700-tal analyses worden vooral de mycotoxines en residuen op pesticides gescreend.
Synagra stelt vast dat in toenemende mate residuen van pesticides in de granen terug gevonden worden van actieve stoffen die vooral in de aardappelteelt (ook uien, knolselder…) en stockage aangewend worden. De forse uitbreiding van het aardappelareaal (Wallonië) kan ook hiermede verband houden.
De kruiscontaminatie kan 3 oorzaken hebben:
- Het gebruik van kiemremmers (CIPC) bij de stockage van aardappelen en granen in zelfde loodsen
- De bespuiting met fungiciden van aardappelvelden met in de nabijheid oogstrijpe granen
- Behandeling van planters tegen rhizoctonia met gestockeerde granen in de nabijheid
1. CIPC of chloorprofam
De contaminatie met deze kiemremmer doet zich vooral voor bij opeenvolgende opslag en transport van aardappelen, behandeld met CIPC, en granen in dezelfde loodsen en dezelfde transportmiddelen. De MRL (maximum residu level) in granen voor chloorprofam bedraagt immers slechts 0,01 mg/kg, tegenover 10 mg/kg in aardappelen of 1000 x hoger.
In tegenstelling tot de ons omringende landen wordt de alternatieve stockage van aardappelen en granen nog steeds toegelaten onder voorwaarde van een grondige reiniging, een melding aan de eerste afnemer en ook geen rubberen onderdelen (transportbanden) gebruikt worden bij de verhandeling van de granen.
2. Propamocarb
Deze contaminatie komt hoofdzakelijk voor door bespuitingen van aardappelvelden tegen Phytopthora infestans in de periode vóór de oogst van de granen. Door drift naar de aanpalende graanvelden kan kruiscontaminatie optreden. In deze optiek zijn het gebruik van drift reducerende spuitdoppen onontbeerlijk. Ook in de groententeelt wordt deze actieve stof gebruikt als fungicide in het veld of voor plantbakbehandelingen.
3. Pencycuron
Pencycuron is de actieve stof van Monceren, Curon en Monceren FS ter bestrijding van rhizoctonia en gebruikt bij de behandeling van planters. Ook hier is een grondige reiniging van de gebruikte machines en uitrusting primordiaal
De graanhandel wil er dan ook alle aardappeltelers attent op maken de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen om deze kruiscontaminaties te vermijden. Bij aanhoudende problemen met het risico tot vernietiging als gevolg zou immers de mogelijkheid overwogen worden extra maatregelen te treffen zoals het verbod op stockage van granen en aardappelen in dezelfde gebouwen.
Het monstername- en traceerbaarheidssysteem van de handelaar (FCA, vroeger GMP) kan immers indien nodig de origine van het gecontamineerde lot achterhalen, waarbij de leverancier-landbouwer juridisch steeds aansprakelijk kan gesteld worden. Wees dus attent.
