Boeren en speculanten
Hoeveel is een hectare landbouwgrond waard? De vraag stellen is makkelijk; het antwoord op de vraag formuleren is heel wat moeilijker. Het hangt onder meer af van de oppervlakte, de ligging, de grondsoort, de hoogte, kwaliteitsparameters... en in de eerste plaats van vraag en aanbod.
Dat laatste heeft in dichtbevolkte intensieve landbouwgebieden zoals Vlaanderen ervoor gezorgd dat er quasi geen link meer is tussen het rendement dat je met het uitbaten van een ha landbouwgrond kan verdienen en de prijs die je voor die ha moet betalen. De prijs van landbouwgrond stijgt (inflatie daar gelaten) niet omdat er pakweg meer suikerbieten van een ha komen dan 20 jaar geleden, of dat er meer varkensmest moet afgezet worden (dat is niet zo). De prijs stijgt omdat er wordt verondersteld dat iemand later nog meer voor die ha grond zal willen betalen.
Dat maakt de grens met speculatie wel heel dun. Het feit dat grootindustriëlen zoals Fernand Huts zich in één klap 450 ha toe-eigenen (zie p. 4), voedt dat denken nog meer.
In de zaak van Fernand Huts zegt de advocaat van de boeren dat de grond makkelijk het dubbele (=80.000 euro/ha) waard is dan wat Huts ervoor betaald heeft, maar ook dat is speculatie.
In tijden van losgeslagen speculatie (bvb. bitcoin), zijn er stemmen die speculatie gunstige eigenschappen toedichten. Speculatie zorgt voor veel vragers, veel aanbieders, en uiteindelijk zorgt de drang naar snelle en correcte informatie voor een meer evenwichtige prijs. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Nederland worden er in ons land echter nauwelijks cijfers vrijgegeven over de gemiddelde hectareprijs, laat staan info over opdeling naar functies of prijsevoluties.
Niemand weet of ‘de’ huidige landbouwprijs een bubbel is of niet, maar het is schrijnend dat diegene die de landbouwgrond het meest tot meerwaarde kan brengen, de boer, de grondbeschikbaarheid het meest door de vingers ziet glippen. Boeren kunnen speculeren, maar kunnen speculanten, als het er ooit op aan zou komen, ook boeren?
