Meer melk en melkkoeien in 2017
Belgische melkveehouders leverden in 2017 3,8 miljard liter melk, wat neer komt op een stijging van 3,6%. Het aantal melkkoeien nam ‘slechts’ met 2% toe wat een stevige productiviteitsstijging impliceert. Dat zei Renaat Debergh van de Belgische Confederatie van de Zuivelindustrie (BCZ) tijdens de algemene vergadering van de organisatie, waar voor het eerst ook cijfers over de biologische productie beschikbaar waren. In de kantlijn zette Debergh vraagtekens bij het EU-interventiebeleid.
Sinds 2007 is het volume melkleveringen zelfs toegenomen met 27%. Administrateur-generaal Joris Relaes van het onderzoeksinstituut ILVO verwees later in de algemene vergadering ook naar de hoge productiviteit in België maar ook elders in de EU, als troef in het verduurzamingsdebat. Waar India in 2016 122 miljoen koeien nodig had om 160 miljard liter melk te produceren, produceerde de EU met 23 miljoen koeien een zelfde volume.
De Belgische melkverwerking nam door de invoer nog sterker toe dan de productie op het boerenerf en dan vooral in Vlaanderen. In 2017 werd bijna 4,8 miljard liter melk verwerkt. Dit is 7% meer dan een jaar eerder. In de periode van 2008 tot en met 2017 is sprake van een stijging van 55%. De kaap van 5 miljard liter kan volgens Debergh tegen 2019 gerond worden. De sector mag volgens hem met recht een succesverhaal genoemd worden, al zitten de melkprijzen soms tegen.
De zuivelindustrie produceerde iets minder consumptiemelk en ijs en juist duidelijk meer yoghurt, kaas en in mindere mate boter, desserts en poeder. In 2017 werd voor het eerst meer dan 100.000 ton kaas geproduceerd. Vooral de mozzarella-productie neemt sterk toe. Het grootste deel van de mozzarella gaat de grens over. Op een vraag of de sector niet te afhankelijk wordt van mozzarella antwoordt Debergh: “dat zal wel zo zijn maar het is tot nu toe een goede markt.”
Bio
Voor het eerst presenteerde BCZ ook cijfers over de biologische sector. Een beloning, aldus voorzitter Luc Van Impe, voor het feit dat de sector volwassen is geworden. Het aantal biologisch gehouden melkkoeien is gegroeid van 16.199 in 2016 naar 20.101 in 2017. Een groei dus van 24%. Het aandeel biologisch in de totale melkveestapel liep in deze periode op van 3,1% naar 3,9%. In de melkophaling was sprake van een toename van 69 naar 77 miljoen liter, wat neer komt op een aandeel van 2% in het totaal.
In Vlaanderen was de groei met 141% spectaculair te noemen, maar feit is ook dat verreweg de meeste biologisch gehouden koeien (17.117) in Wallonië lopen. Van Impe waarschuwt dat de groei van de consumptie vaak niet gelijk loopt met de productiegroei. Er kunnen schokken optreden en om het schadelijke effect hiervan te beperken, moeten partijen in de keten mogelijk bepaalde afspraken maken of meer communiceren.
EU-perspectief
In 2017 was de EU de grootste exporteur van zuivel, zo blijkt uit de cijfers die BCZ verzamelde, nog voor Nieuw-Zeeland. In 2017 nam vooral de export van kaas en magere melkpoeder toe. De kaasexport blijft met 831.000 ton het grootst maar de magere melkpoederexport bleef in 2017 met 779.000 toch in de buurt.
Tussen 2010 en 2017 nam de export met ongeveer 5,2 miljoen melkequivalenten toe. De productie nam echter met 19,1 miljoen melkequivalenten toe. 70% van de extra productie bleef binnen de EU.
Interventiebeleid
In de kantlijn legden Debergh en Van Impe de mening van BCZ inzake het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) uit. Het EU-interventiemechanisme voor de zuivel moet binnen het nieuwe GLB behouden blijven, vindt BCZ. De volumes moet echter wel beperkt worden tot 100.000 tot 120.000 ton over de gehele periode van 2021 tot en met 2027. Aankopen van 300.000 ton in korte tijd – zoals de Europese Commissie enkele jaren geleden deed – zijn volgens BCZ onverantwoord.
BCZ denkt dat korte, hevige pijn, uiteindelijk beter is dan langdurige, zeurende pijn. “Wanneer een dergelijk groot volume wordt gekocht, blijft deze vervolgens nog langere tijd die grote voorraad boven de markt hangen. Vroeg of laat moet de voorraad op de markt worden gebracht en dat gebeurt dan niet aan de beste prijzen. Dan denken we dat het beter is de interventie te limiteren en voor het overige deel de bittere pil in te slikken.”
