Ander droogtebeeld dan vorig jaar
De droogte en warme temperaturen vallen niet uit het nieuws te bannen. We vallen misschien zelfs in herhaling met vorig jaar, toen het ook zo droog was. Maar nu is het droogtebeeld anders. Het grote verschilpunt is dat we vorig jaar een droge winter achter de rug hadden en dat ook de voorjaarsmaanden droog waren.
Dit jaar was de winter vooreerst natter, waardoor we langer het effect zagen van capillair opstijgend water. Hiernaast viel er in mei nog regelmatig neerslag. Zelfs tot midden juni hoorden we van zware regenvlagen. Maar dit is allemaal onregelmatig verdeeld geweest over het land. Er zijn regio’s die malse regenbuien hadden, en regio’s waar er sprake was van overstromingen. Nog andere plaatsen bleven kurkdroog. De regio’s rond Geraardsbergen en Sint-Niklaas blijken nu de droogste van Vlaanderen te zijn. Maar de statistiek noteert gemiddeld weinig tot geen neerslag in mei en juni van dit jaar.
Droogte kwam later
De droogte viel dit jaar later in dan vorig jaar. Toch lijkt ze nu langer aan te houden. Eind vorige week en midden deze week kregen sommige streken wel wat regen. Maar 2 liter op de nacht van donderdag 5 juli op vrijdag 6 juli in sommige steken is nu ook niet om enthousiast van te worden. Het stof geraakt er nog niet van geblust.
Woensdag brachten de weersvoorspellingen nog geen algemene kans op neerslag. Hooguit was er sprake van een onweersbui. Maar deze valt lokaal en niet regionaal.
Bodem als spons
Kan de landbouwer zelf inspelen op de droogte? Volgens een persbericht van de provincie Antwerpen kan hij dit door te zoeken naar een betere bodem, al lukt dit niet op 1-2-3. “De ideale bodem werkt als een spons. Deze kan voldoende water vasthouden zodat hij een droogteperiode langer kan overbruggen en bij hevige regenval zal de grond minder snel dichtslaan. In beide gevallen vaart de plantengroei er dus wel bij”, klinkt het bij de provincie Antwerpen.
De bepalende factor om voornoemd te bereiken is de koolstofvoorraad in de bodem: hoe hoger het gehalte, hoe beter het vochthoudend vermogen. Aan een goede koolstofvoorraad kan gewerkt worden door stalmest of compost toe te dienen, maar ook door groenbemesters te telen. Daarnaast kunnen restproducten uit het landschapsbeheer, zoals houtsnippers, een bijdrage leveren.
Gedeputeerde voor landbouw voor de provincie Antwerpen, Ludwig Caluwé, stelt in het persbericht dat wie voornoemde technieken goed toepast, volgens simulaties zijn gewassen een week tot tien dagen langer kan beschermen tegen droogte. “Deze bescherming kan tellen en kan economisch het verschil maken”.
Als andere technieken werd nog de vruchtwisseling genoemd en de bodem niet te intens bewerken om de koolstof meer bovenin het bodemprofiel te houden.
Tips
Vanuit de ander kant van het land bereiken ons ook tips om met de droogte om te gaan. In de provincie West-Vlaanderen worden veel groenten geteeld. Momenteel zijn ze er bezig om een tweede oogst bloemkool aan te planten. Deze teelt kan dezer dagen amper zonder beregening. Wie nu moet planten, mag zeker de grond niet laten opdrogen tussen grondbewerking en planten. Druk de plantjes goed aan en laat het plantgoed zelf niet opdrogen. Dieper planten is ook aangewezen om sneller contact te laten ontstaan met opstijgend bodemvocht. Bij de preiteelt wordt aanbevolen om aan te gieten met veel water. Irrigeren helpt om de wortels beter te laten vastgroeien.
Bij Inagro bemerken ze dat de witloofteelt geplaagd wordt door de droogte en de houtduiven. Dit was vorig jaar minder het geval en komt omdat dit jaar later gezaaid is. Bij het invallen van de droogte dit jaar hadden de witloofplantjes nog maar een beperkt wortelgestel waardoor houtduiven makkelijk deze jonge plantjes kunnen uittrekken. De aangevreten plantjes kunnen zich te moeilijk herstellen door vochtgebrek. Tevens valt ook bij niet aangevreten witloofplantjes de groei stil door vochttekort.
Bijbemesten
De medewerkers van Inagro bogen zich over het vraagstuk of bijbemesten in deze droge omstandigheden zinvol is. Uit een hele reeks bemonsterde aardappelpercelen blijkt dat bijbemesten niet nodig is. De velden hebben een bodemvoorraad stikstof, maar momenteel ontbreekt bodemvocht om deze op te nemen. Bladvoeding kan momenteel slechts beperkt een oplossing bieden, omdat de stikstofopname via het blad met de huidige weersomstandigheden minimaal is.
In de bloemkoolteelt kan het nuttig zijn om meststofkorrels te strooien, maar alleen als er beregend kan worden zodat de meststof opgenomen kan worden door de plant. Als bladvoeding wordt toegepast wordt gewezen op het gevaar van bladverbranding.
Als je in de preiteelt drijfmest toediende als basisbemesting, dan is er nog voldoende bodemvoorraad stikstof aanwezig. De prei kan dus verder, maar door droogte valt de groei stil.
Tot slot wijzen de medewerkers van Inagro nog op het feit dat bij deze droogte ook de vrijstelling van stikstof uit bodemorganische stof via mineralisatie nagenoeg stil valt. Wanneer de bodem terug vochtig wordt, kan er een explosieve stikstofvrijstelling zijn. Beregenen kan dus ook voor stikstofvrijstelling zorgen.
Aardappelen
Ook bij het proefcentrum voor de aardappelteelt merken ze de droogte op. Hoe het gewas erop reageert hangt volgens hen af van een aantal factoren. Bodemstructuur en planttijdstip worden als eerste genoemd. Vroeg geplante percelen hebben het moeilijk, laat geplante vertonen minder loof, maar houden stand.
Aangaande doorwas moet er nog geen paniek zijn volgens Ilse Eeckhout van het PCA, maar dient de situatie nauwgezet opgevolgd te worden.
De warme en droge weersomstandigheden waren dan weer dankbaar voor het niet ontwikkelen van de aardappelplaag. Wel wordt aangeraden alert te zijn moest eind volgende week het weer omslaan.
Periodes met ‘bladnat’ in aardappelen ontbreekt om een andere schimmelziekte te laten ontwikkelen, Alternaria. “Bovendien is het een afrijpingsziekte, en is de weerstand van het gewas nu nog te hoog om infectie toe te laten. Zelfs rekening houdend met de droogtestress, die een gewas gevoeliger kan maken, is een specifieke bespuiting niet aan de orde”, aldus Ilse Eeckhout.
Oogstraming
De vereniging van Noord-Europese aardappeltelers (NEPG) maakte afgelopen maandag een nieuwe berekening van het aardappelareaal. Dit zou met 1% zijn toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Maar de droogte zal voor de oogst een grotere impact hebben dan de areaalsuitbreiding, luidt het.
In de vijf NEPG landen is het droog en begint het gewas er onder te lijden. Toch vinden ze het nog te vroeg om nu al oogstramingen te maken. Tegelijk rapporteert ieder land grote verschillen binnen de aardappelvelden. Opkomstproblemen worden algemeen genoemd.
Bokkensprongen
Als gevolg van de weersomstandigheden is de vraag naar oude oogst-aardappelen plotsklaps flink aangetrokken, met als gevolg sterk stijgende prijzen voor de goed bakkende rassen, terwijl partijen die eerder zeer twijfelachtig waren, nu opeens weer in aanmerking voor verwerking komen.
