Cijfers Groen over blijvend grasland onder vuur
De cijfers over verdwijnend blijvend grasland die Groen-politicus Bart Caron recent in De Standaard noemde, wekken een verkeerde indruk. Dat stelt een woordvoerder van landbouwminister Joke Schauvliege (CD&V). Zo werden geen duizenden hectares ecologisch waardevolle of erosiegevoelige weiden omgeploegd, zoals Caron suggereert, maar eerder tientallen hectares.
Elke landbouwer die EU-inkomenssteun aanvraagt, moet sinds 2015 voldoen aan een aantal vergroeningseisen. Eén daarvan is het in stand houden van blijvend grasland, wat is gedefinieerd als weiden die minstens vijf jaar lang niet omgeploegd worden. De gedachte is dat gras niet alleen een belangrijke bron van diervoeder is, maar door de opslag van koolstof ook helpen de opwarming van de aarde tegen te gaan. Daarnaast zijn sommige graslanden van grote ecologische waarde of erosiegevoelig, en kunnen ze door hun water-absorberende werking de omgeving beschermen tegen overstromingen.
Volgens het artikel in De Standaard wilde Schauvliege boeren tegemoet komen door een flexibeler systeem in te voeren. Niet elke landbouwer afzonderlijk is meer verantwoordelijk voor het behoud van grasland. De Vlaamse overheid verbond er zich toe dat alle landbouwers samen genoeg weiden zouden behouden om aan de Europese normen te voldoen. De EU zou akkoord zijn gegaan mits niet meer dan 5% van het blijvend grasland wordt omgezet in akkerbouwgrond.
Wanneer de 5% wordt overschreden, moet de overheid de laatste boeren die grasland omzetten in akkers, verplichten het grasland te herstellen. Een woordvoerder van landbouwminister Schauvliege wijst er op dat de deze regels zijn opgemaakt door de EU zelf en gelden voor alle lidstaten van de EU, om een gelijk speelveld te garanderen. Vlaanderen vroeg geen speciale goedkeuring aan.
5 % in perspectief
Uit cijfers die Caron (Groen) als Vlaams Parlementslid opvroeg, zou blijken dat tussen 2014 en 2015 1.838 hectare permanent grasland is omgeploegd. Tussen 2015 en 2016 was dat bijna het dubbele waardoor je op 5.269 hectare in totaal uitkomt. De 5 % grens komt zo snel in beeld en dus roept Caron op boeren toch weer individueel op hun graslandportefeuille aan te spreken. De woordvoerder van Schauvliege benadrukt dat de EU heeft opgelegd dat de verhouding tussen het blijvend grasland en het totale landbouwareaal de verhouding maximaal met 5% mag dalen ten opzichte van diezelfde verhouding in het gekozen referentiejaar 2012.
Het percentage heeft dus geen betrekking op het absolute aantal hectares zoals het artikel suggereert - waarmee Vlaanderen opeens niet meer op overschrijding van de 5 % grens afstevent. Zo wordt er in de verhouding ook rekening gehouden met blijvende graslanden die bebost worden, bebouwd worden, uit landbouwgebruik gaan vanwege natuurinrichting, … want die verdwijnen dan in zowel de teller als de noemer.
Ecologisch waardevol
Van het omgeploegde areaal zou 1.000 hectare ecologisch waardevol zou zijn. Het scheuren van ecologisch waardevol gras mag niet. Volgens de woordvoerder is wat betreft het scheuren van ecologisch waardevol gras sprake van minimale inbreuken, zo’n 10 hectare in 2017. Ook wat betreft het omploegen van erosiegevoelige percelen waar Caron op wijst, alweer illegaal, zou sprake zijn van minimale inbreuken.
Caron stelde tevens dat de definitie van blijvend grasland is versoepeld. Volgens de woordvoerder is de definitie sinds 2003 niet meer gewijzigd. Van een recente door Schauvliege ingegeven ommekeer is dus geen sprake. Caron spreekt tevens van omgeploegde weides die decennia oud zijn en evenveel CO2 opslaan als bossen. Zijn zorg is dat de opwarming van de aarde door het scheuren van decennia-oud grasland wordt versterkt. Het Departement benadrukt dat de ouderdom van weides niet worden bijgehouden, wat tot de conclusie kan leiden dat Caron met deze suggestie vooral inspeelt op sentiment.
