CD&V neemt afstand van N-VA-pleidooi tegen grootschalige landbouw
CD&V wil de extra vrijheid bij het invullen van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) niet gebruiken om één landbouwmodel te bevoordelen. Dat zegt landbouwminister Joke Schauvliege in reactie op een verklaring van Vlaams Parlementslid Jelle Engelbosch (N-VA). Engelbosch wil dat nieuwe vrijheid die de EU verschaft gebruikt wordt om vol in te zetten op bio, korte keten en een kleinere veestapel.
Engelbosch zei tegenover dagblad De Standaard dat 6 miljoen varkens en 2,5 miljoen melk- en vleeskoeien er eenvoudigweg teveel is voor Vlaanderen. De Europese Commissie heeft voorgesteld om binnen het nieuwe GLB dat normaliter vanaf 2020 ingaat, meer te werken vanuit doelen dan voorschriften. De 27 EU-lidstaten die dan na de Brexit over zijn, krijgen meer ruimte zelf beleidskeuzes te maken - mits ze maar de op EU-niveau afgesproken doelen halen. Die vrijheid wil Engelbosch gebruiken voor een grote omslag.
Het gaat wellicht te ver de plannen gelijk te stellen met de Waalse plannen voor extensieve landbouw, maar met het favoritiseren van bio, korte keten en een kleinere veestapel staat de neus wel dezelfde kant op. Schauvliege onthoudt zich verder van alle commentaar. Haar CD&V zit samen met de N-VA (met 43 zetels in het parlement de grootste partij) en Open Vld in de Vlaamse regering. Dat leidt op landbouwgebied regelmatig tot spanningen, omdat N-VA een veel progressieve koers vaart dan CD&V. Soms zit N-VA wat betreft haar grondhouding over landbouw dichter bij Groen dan CD&V.
Eigen partij verrast
Het pleidooi van Engelbosch - met alleen Europese subsidies voor niet- industriële bedrijven - komt niettemin voor velen als een verrassing. Ook voor leden van zijn eigen partij zijn de uitlatingen verrassend. De voorzitter van het N-VA-bestuur in Ieper bijvoorbeeld, Bernard Van Isacker, benadrukt op Twitter direct dat geen sprake kan zijn van een N-VA-standpunt. Zijn tamelijk geïrriteerde reactie op de verklaring van Engelbosch werd direct geretweet door Rita Gantois, namens N-VA lid van het Federaal Parlement en schepen in Koksijde.
Gantois, een deeltijdboerin, zegt in een reactie dat Engelbosch zich wel erg scherp uitlaat, en niet alles dat hij gezegd heeft het evangelie van N-VA kan zijn. “De N-VA is een ondernemerspartij en dat betekent dus dat boeren ook de kans moeten hebben te ondernemen - dat ze zelf berekend en beredeneerd te werk gaan.” Alleen subsidies voor bedrijven die kiezen voor bio, korte keten en kleinschaligheid, dat kan wat haar betreft niet. “Het moet een én-én-verhaal zijn, mat ook ondersteuning voor bedrijven die groeien. Maar het is wel zo dat alsmaar groeien op zich geen doel mag zijn. Het doel moet een goed inkomen voor de boer zijn.”
Vlaams Parlementslid Jos De Meyer van CD&V echoot Schauvliege en Gantois door te zeggen dat inzetten op één landbouwmodel geen recht doet aan het ondernemerschap dat boeren aan de dag leggen en de diverse vraag in de markt. Meer wegen leiden naar Rome. “Voor sommige boeren zit de toekomst in de niche, in de korte keten of bewuste kleinschaligheid. Weer anderen bedienen de markt met schaalvergroting en efficiëntie.”
Op de vraag of sprake is van een bewuste N-VA-provocatie – zoals enkele insiders in het Brusselse direct suggereren – antwoordt De Meyer diplomatiek. “Ik kan slechts verwijzen naar een resolutie die enkele jaren geleden door mij is ingediend. Een resolutie die destijds ook door de heer Engelbosch van de N-VA is ondersteund.”
De resolutie waarom parlementslid De Meyer doelt, is de ‘resolutie betreffende de schaalverandering en differentiatie in de land- en tuinbouwsector’ uit 2017, stelt dat schaalvergroting niet meer het “standaardantwoord kan zijn om crisissen het hoofd te bieden”. Maar de resolutie erkent dat voor een aantal landbouwers schaalvergroting wél het juiste antwoord kan zijn. “Maatwerk is het nieuwe credo,” aldus de resolutie.
Kleinere veestapel
Boerenbond is het als grootste landbouworganisatie alvast niet eens met de N-VA. Daarbij benadrukt ze dat de veestapel verantwoordelijk is voor ‘slechts’ 5,2 % van de uitstoot van broeikasgassen in Vlaanderen. Bovendien heeft de sector al grote stappen gezet om haar klimaatafdruk te verkleinen, en zo te helpen de opwarming van de aarde tegen te gaan. Boerenbond zet ook niet in op één ondernemersmodel, maar op het bedienen van grote en kleine, intensieve en extensieve en gespecialiseerde en gediversifieerde bedrijven.
Engelbosch pleit wat betreft de krimp van de veestapel niet voor een warme sanering, zoals die in Nederland plaatsvond voor de melkveehouderij. In Nederland werd met behulp van stoppremies een specifiek en acuut (mest-)probleem opgelost dat in Vlaanderen zijn gelijke niet kent. Het mestprobleem ontstond bovendien door een groei van de melkveestapel die veel sterker was dan in Vlaanderen.
Vrijdag ligt het klimaatplan van Schauvliege voor. Hierin wordt niet ingezet op een kleinere veestapel, maar wel uitgegaan van een natuurlijk krimpende veestapel. Deze premisse is overgenomen van VN-rapportages die de bevolking in de EU nauwelijks zien groeien en de gemiddelde vleesconsumptie zien dalen.
