Wanneer we een klassieke zaaikalender raadplegen stellen we vast dat 15 augustus voor heel wat groenten de uiterste zaai- of plantdatum is. De ervaren tuinier weet echter dat de 'lochting' zich niet laat binden door de kalender en al zeker de laatste jaren niet, met zijn lang uitlopende zomers en zachte herfsttemperaturen. Met nog een aantal zomerse dagen in het vooruitzicht kunnen we nog heel wat groenten zaaien/planten op de leeggekomen perceeltjes. Al groeit niet alles uit tot de maximale opbrengst: jong geoogste groenten smaken meestal het best. Ook blijven de groenten op het veld door de teruglopende temperaturen in het najaar langer oogstbaar zonder in te boeten aan kwaliteit.
Wie nu nog wil zaaien moet echter wel kiezen voor late rassen of winterrassen. Deze zijn geselecteerd op hun snelle groei, waardoor ze ook in minder gunstige groeiomstandigheden toch nog voldoende opbrengst garanderen.
Bladgroenten
Een teelt die de liefhebber, als die over een serre beschikt, bijna jaarrond kan kweken is sla in al zijn vormen. Buiten kan kropsla gezaaid worden tot 20 augustus en planten van late rassen kan tot 5 september. Zo kunnen nog mooie, grote kroppen geoogst worden tot net voor de vorst (volwassen sla is in tegenstelling tot de jonge plantjes niet vorstresistent). Snijsla, waar al na enkele weken de jonge blaadjes kunnen van geoogst worden, kan nog (breedwerpig) gezaaid worden tot begin september. In de zomer kan sla geteeld worden in de halfschaduw, in het najaar verlangt sla eerder een standplaats in de volle zon. Als de sla wordt geteeld op een perceeltje waar al een voorgaande teelt geoogst werd, kan men eventueel wat bijbemesten met een niet te stikstofrijke meststof (12/10/18) aan een dosis van 60 g/m². Wie nog ijsbergsla wil telen zal in de handel op zoek moeten naar plantjes, want zaaien is voor deze slasoort met zijn vrij lange teeltduur nu te laat.
Ook voor andijvie is het nu te laat om nog te zaaien. Wie echter nog plantjes op de kop kan tikken of er nog wat op een zaaibedje staan heeft, kan deze nu nog perfect uitplanten. Andijvie doet het uitstekend in het najaar (zorg wel voor een zonnig groeiplek). Dankzij de voldoende hoge opkweektemperatuur van de jonge plantjes (+ 15° C) en de korter wordende dagen zal deze groente niet zo sterk geneigd zijn tot doorschieten als tijdens de zomerteelt. Andijvie verdraagt geen vorst en moet dus tijdig gerooid of afgedekt worden. De bemestingsbehoefte in de nateelt is dezelfde als voor sla.
Spinazie , tenminste de late rassen met hun ronde zaden en afgeronde bladvorm, doet het uitstekend als late teelt. De herfstteelt wordt gezaaid in augustus om te kunnen oogsten van eind september tot begin november. Voor deze teelt worden dezelfde snelgroeiende rassen gebruikt als in het voorjaar. De winterteelt (hoewel alle spinazie winterhard is, wordt hiervoor meestal het ras 'winterreuzen' gebruikt) wordt pas gezaaid in de eerste helft van september om te kunnen oogsten vanaf eind februari. Overdrijf voor de late teelten geenszins met N-bemesting omdat deze, zeker in donkere dagen, in het blad wordt opgeslagen onder de vorm van giftige nitraten. Op zure gronden kan eventueel eerst nog een onderhoudsbekalking uitgevoerd worden. Winterpostelein , de naam alleen al, is een ideale wintergroente, te bereiden als spinazie, in aardappelpuree of gewoon vers. Deze groente kan vanaf augustus tot half september uitgezaaid worden om te kunnen oogsten van oktober tot maart.
Op dezelfde manier kan veldsla gezaaid worden in september, op droge gronden of verhoogde bedden, om te oogsten in februari en maart. Zowel winterpostelein als veldsla hebben niet echt behoefte aan bijkomende bemesting.
Wortel- en knolgewassen
Hoewel de naam anders doet vermoeden is het nu al veel te laat om winterwortelen te zaaien omwille van de lange, vier maanden, teeltduur. Busselwortels (type 'Amsterdamse bak') kunnen nog deze week uitgezaaid worden om als jong gewas geoogst te worden voor de eerste strenge vorst invalt. Zaai de wortels niet op een donkere plek want dan krijgt men een weelderige loofgroei maar weinig wortels.
Voor winterzaaiui is eind augustus – begin september de ideale zaaiperiode. Winterplantajuin en knoflook kunnen vanaf september tot eind november geplant worden. Voordeel van deze winterteelt is de geringe kans op aantasting door de uienvlieg. Nadeel is dat hoewel deze gewassen volledig winterhard zijn, ze in strenge winters toch wel wat schade kunnen oplopen.
Koolgewassen
Ook binnen de groep van de koolgewassen komen nog enkele soorten in aanmerking voor de late teelt. Over de sluitkolen (rode- witte- spits- en savooiekool) kunnen we kort zijn: op savooiekool na is het te laat op het seizoen om nog een teelt op te starten. Savooiekool kan nog net uitgeplant worden om dan in de winterperiode naar behoefte te kunnen oogsten. Boerenkool , een winterharde bladkool die vooral in Nederland populair is, kan ook nog net aangeplant worden. Als de plantjes in de handel aangekocht worden, moet men er op letten dat het om winterrassen gaat, anders bestaat de kans dat ze afvriezen. Bijbemesten is niet echt nodig en deze kool verdraagt ook later op het jaar nog wel wat schaduw.
Paksoi en Chinese kool , twee nauw verwante koolsoorten, kunnen nog geplant worden tot begin september en bij gunstige weersomstandigheden kan een late zaaibeurt (tot eind augustus) ook nog oogstbare planten opleveren. Best wordt daarvoor ter plaatse gezaaid (drie tot vier zaadjes per keer om nadien de sterkste zaailing over te houden) met 45 cm afstand tussen de rijen en 35 cm afstand in de rijen. Deze groenten groeien letterlijk als kool en zijn al na zes tot acht weken oogstklaar. Ook radijs , rammenas en keukenraapjes kunnen nog tot eind augustus ter plaatse gezaaid worden. Deze gewassen worden best jong geoogst om onmiddellijk op te eten. Wil men ze bewaren, dan worden rammenas en keukenraap best begin november geoogst en in een bak ingekuild op een vorstvrije plek.
GB
