Onrust bij FrieslandCampina over leveringseisen

FrieslandCampina haalde in 2015 de woede van melkveehouders en de grote syndicale organisaties op de hals door 443 melkveehouders buiten te zetten. Hierdoor halveerde het aantal leveranciers van FrieslandCampina in België. Nu is van een gedwongen vertrek geen sprake, maar zullen flink wat melkveehouders moeten investeren. Weidegang bijvoorbeeld, betekent dat melkveehouders maximaal 10 koeien per hectare mogen hebben.

Op dit moment zijn aan weidegang en AA-kwaliteit premies verbonden. De premies worden gehandhaafd maar van vrije keuze is geen sprake meer. Eerder leidde het eisenpakket in Nederland al tot consternatie en het vertrek van enkele honderden leden. Mogelijk is tot 250 miljoen liter weggelopen, wat het bedrijf misschien qua winstgevendheid geen pijn doet - teveel wordt volgens de directie als bulk verkocht - maar het imago van de coöperatie die lang als groeidiamant binnen de Nederlandse landbouw gold wel schaadt.

Leveranciers genegeerd

De PO Dairycam knoopte eerder gesprekken aan met de coöperatie FrieslandCampina in de hoop om toetreding – volwaardig lidmaatschap – mogelijk te maken. Midden juli kreeg de organisatie definitief nul op het rekest. Nu is de inzet dat FrieslandCampina voor de leveranciers een deftige opzegregeling opzet. Daarnaast wil de organisatie dat in het contract meer afzetzekerheid wordt geboden.

“Nu geldt vanuit de melkerij slechts een opzegtermijn van 5 maanden”, aldus De Ruyter. FrieslandCampina ging vooralsnog niet in op de voorstellen van de PO. De PO kwam maandag en dinsdag bijeen en denkt nu na over een volgende stap. “Het zal moeilijk worden”, denkt De Ruyter. FrieslandCampina zit volgens hem met een relatief grote hoeveelheid Belgische melk die het niet winstgevend (genoeg) kan afzetten. Het liefst zou men volgens hem de helft van het levervolume uitfaseren.

Teveel melk

Dat betekent dat niet alleen de 140 leveranciers die momenteel niet voldoen aan de twee scherpe eisen zich zorgen moeten maken. Ook de anderen moeten op hun tellen passen. De Belgische melkstroom zou volgens sommige bronnen voor tot de helft niet goed tot waarde kunnen worden gebracht. De PO sprak met FrieslandCampina over een inhoudelijke oplossing; naar mogelijkheden om nieuw leven te blazen in het merk Joyvalle. Maar in juni besloot de melkerij om Joyvalle te integreren in het grotere merk Campina.

De melkveehouders die weg willen of de facto moeten, hebben niet veel opties. Danone, dat een yoghurtfabriek in Rotselaar heeft, zegde recent 5 van de bijna 100 melkveehouders die leveren op omdat ze het groeiende melkvolume van haar leveranciers niet tot waarde kan brengen. Ze wijst daarbij op een stabiele tot licht dalende markt. Danone legt leveranciers ook een groeibeperking op van 2% per jaar.

Alternatieve kopers

De enige partij die nog ruimte lijkt te hebben, is Milcobel. De 2.700 leden tellende coöperatie kan nog 250 tot 300 miljoen liter extra aan, maar een deel hiervan zal worden opgevuld door groei van bestaande leden. Milcobel, dat vorig jaar 1,5 miljard liter melk verwerkte, groeit sinds ze een nieuwe koers inzette. Het bedrijf zet in op mozzarella, roomijs, poeder en kazen. Wie naar Milcobel kan - het bedrijf is in de positie kieskeurig te zijn - moet zich inkopen.

Nieuwe leden moeten het ledenkapitaal onderschrijven, wat neerkomt op €5 per 100 liter op te bouwen over een tijdslijn van 9 jaar. Bij een volume van 1 miljoen liter spreek je dus over €50.000. Milcobel-voorzitter Eddy Leloup benadrukt dat het ledenkapitaal bij de coöperatie “eigendom” blijft van de betrokken melkleveraar en wordt integraal terugbetaald bij bijvoorbeeld stopzetting van z’n melkactiviteiten. Bovendien wordt een jaarlijks dividend toegekend.

De grootste melkerij van Wallonië, Laiterie des Ardennes, is momenteel ook gesloten voor nieuwe leveranciers.

FrieslandCampina benadrukt ondertussen geen enkele melkveehouder aan de dijk te zetten. De nieuwe contracten zouden aansluiten bij de wensen van de consument.

JCB