Landbouw heeft sleutelpositie in energievraagstuk
In de afgelopen tien jaar heeft België het aandeel hernieuwbare energiebronnen in het energieverbruik zien groeien van 2% in 2005 naar 8% in 2014. De doelstelling voor 2020: 13%. De landbouw kan helpen, en ze heeft er ook baat bij. De energierekening loopt immers op.
Internationaal zijn afspraken gemaakt over het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen en dus het verminderen van het gebruik van fossiele brandstoffen. De inzet: minder mazout en aardgas en een lager energieverbruik en meer duurzaam opgewekte elektriciteit. Daar komt het afscheid van kerncentrales bij. Wil België niet volledig afhankelijk zijn van buitenlandse bronnen van energie, dan zal het bevolking en bedrijfsleven moeten mobiliseren. De landbouw kan de maatschappij helpen maar ook zichzelf, want energie is duur.
De landbouw is een grootverbruiker van energie, en de veehouderij nog het meest. Het door de Vlaamse overheid gefinancierde adviesbureau Enerpedia zet wat cijfers op een rij. Melken met een robot resulteert al gauw in een verbruik van 79 kWh per 1.000 liter melk. Klassiek melken ‘kost’ gemiddeld 44 kWh. Per zeug kan een boer rekenen op 164 kWh verbruik terwijl voor vleesvarkens 21 kWh te boek staat.
Cécile Heneffe is bio-energie promotor bij de Waalse associatie Valbiom. Ze schetst een plan van aanpak. Ze ziet alvast twee soorten energieverbruik. "Aan de ene kant vinden we de directe consumptie, dat wil zeggen de energie die daadwerkelijk wordt verbruikt op de boerderij. Dit is voor
Het verbruik verminderen
"Als we aan de directe kant werken, zullen we bijvoorbeeld het brandstofverbruik verminderen door de landbouwpraktijken te veranderen," zegt Haneffe. Dit impliceert de goedkeuring van vereenvoudigde teelttechnieken of direct zaaien, wat een aanzienlijke energiebesparing oplevert.
Opmerkend dat driekwart van het energieverbruik van melkveebedrijven afkomstig is van melken, adviseert Valbiom ook om op dit punt te werken. Het is dus mogelijk om onder meer een warmteterugwinningseenheid of een voorkoeler te installeren.
"Over indirecte consumptie concentreren we ons op het gebruik van inputs", vervolgt ze. Er worden verschillende tips gegeven, zoals het aanpassen van de doses kunstmest en gebruikte gewasbeschermingsmiddelen, het kiezen van geconcentreerd voedsel dat zo dicht mogelijk bij de boerderij wordt geproduceerd, het opzetten van nitraatvangers tussen de nerven of zelfs het efficiënter terugwinnen van organisch materiaal. Op het niveau van landbouwpraktijken kunnen landbouwers onder meer werken aan rotaties en een effectief beheer van veevoer.
Energie opwekken
Wat begon als stip aan de horizon, manifesteert zich steeds meer om ons heen. Anno 2018 staan in Vlaanderen meer dan 500 windturbines. In het jaar 2000 stonden slechts 34 windturbines in Vlaanderen. Een kwart tot een derde van de turbines staat op grond met een landbouwbestemming, zo schat de Organisatie Duurzame Energie.
De gemiddelde kostprijs van windturbines bedraagt volgens het Vlaams Energieagentschap €1.070 per kilowatt. Bij een gemiddelde windturbine van 2.300 kilowatt komt de prijs neer op een kleine €2,5 miljoen. Daar komen nog een paar honderd duizend euro aan installatie- en aansluitingskosten en na ingebruikneming de operationele kosten bij.
Zonne-energie is ook interessant. Het potentieel voor zonne-energie is met 2,5 miljoen daken in Vlaanderen enorm. Landbouwers hebben met hun stallen grote oppervlakten beschikbaar. De prijs van zonnepanelen is sterk gedaald. De EU besloot onlangs de importheffingen op Chinese panelen op te heffen. De prijs van zonnepanelen plus omvormer en installatie verschilt per leverancier, maar kent een terugverdientijd van zeven tot 10 jaar.
Andere pistes zijn het opwekken van energie via groen gas, dus vergisting en natuurlijk het verminderen van het energiegebruik.
