ILVO gaat psychologische druk op landbouwersgezinnen onderzoeken
Het Instituut voor landbouw-, visserij- en voedingsonderzoek, kortweg ILVO, start met een onderzoek over het welbevinden van landbouwgezinnen. Bedoeling is om te achterhalen in welke mate er langdurige stress is, wat de oorzaken zijn en hoe ermee wordt omgegaan. Landbouwleven sprak onlangs een psycholoog over deze materie.
Er zijn aanwijzingen dat landbouwers in vergelijking met andere beroepscategorieën meer risico's lopen op vlak van overmatige mentale druk. Klachten blijven in deze sector ook vrij lang onder de radar, blijkt uit eerder onderzoek. De sectororganisaties ABS, Boerenbond, KVLV-agra, VABS, Groene Kring en een aantal geestelijke gezondheidscentra steunen het ILVO-onderzoeksinitiatief. De onderzoekers lanceren een oproep aan de individuele landbouw(st)ers en hun gezinsleden om deel te nemen aan een vier-ogen gesprek en/of een groepsgesprek.
"Bedoeling is dat de stressproblematiek in de Vlaamse landbouw in kaart komt aan de hand van getuigenissen uit eerste hand", zegt Lies Messely van het ILVO. "Wij hopen om daaruit goed onderbouwde, werkbare aanbevelingen te distilleren die de veerkracht en het welbevinden kunnen opkrikken." In de VS, Australië en India verschenen er verontrustende statistieken over zelfdodingen door boeren. In Frankrijk berekende een Instituut voor Volksgezondheid in 2013 dat gemiddeld om de twee dagen een Franse boer uit het leven stapt na te zware mentale druk. Nederlandse en Britse media luidden de alarmklok rond een aantal zelfmoorden. In Vlaanderen worden er geen officiële cijfers bijgehouden over dit onderwerp.
Het Departement Landbouw en Visserij berekent na een recente bevraging over welzijn in de land- en tuinbouwsector dat ongeveer één op de vijf landbouwers kampt met hoge tot zeer hoge stress en dat ongeveer 35 % ontevreden is over het inkomen op het bedrijf. Voor het West-Vlaamse Leaderproject "Zot van ('t) boeren" uit 2017 vulden 163 boeren een korte enquête in. Circa 17% van de boeren zegden dat ze zich psychisch niet goed voelden, 62 % verklaarde niet makkelijk om hulp te kunnen vragen. De gespecialiseerde hulpverleningsorganisatie Boeren op een Kruispunt, die nu 11 jaar bestaat, schrijft in het jaarverslag 2017 dat er sinds haar oprichting één op de tien van alle professionele landbouwbedrijven aanklopte voor advies en ondersteuning.
De hulpverleners zien in de landbouwsector vaker gevallen van (al dan niet verborgen) burn-out, depressie, echtscheiding en faillissement. "Dat vergt sociologisch onderzoek. Als ILVO willen we weten welke factoren (bedrijfseconomische, politieke, sociale, persoonlijke) een invloed uitoefenen op de psychosociale kracht van het landbouwgezin", zegt Charlotte Prové van ILVO. "Welke impact heeft de steeds veranderende regelgeving? In welke mate speelt het imago van de landbouw in de maatschappij een rol? Hoe verlopen de familierelaties met (schoon)ouders, partner, en kinderen? "
Wie als land- of tuinbouwer of als gezin interesse heeft om mee te werken aan dit onderzoek rond "welbevinden" of wie meer informatie wenst, neemt best contact op met charlotte.prove@ilvo.vlaanderen.be, tel 09 272 23 83 of 0478 78 71 33. Wie vragen heeft rond zelfdoding, kan terecht op de zelfmoordlijn via het gratis nummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be.
