Wat bij teeltschade door uitzonderlijke weersomstandigheden?
De oogst van de aardappelen op verschillende van onze percelen zal dit jaar zwaar tegenvallen door de aanhoudende droogte. Dit betekent voor ons een ernstig financieel verlies. Kunnen wij hiervoor een vergoeding uit het landbouwrampenfonds krijgen? Welke stappen moeten we ondernemen om dergelijke vergoeding te ontvangen voor de geleden schade?
Geregeld wordt de land- en tuinbouwsector getroffen door schade aan gewassen door natuurverschijnselen met een uitzonderlijk karakter (droogte, regenval, wind, ... ) of door een massale en onvoorzienbare plaag van schadelijke organismen. Als door zo een natuurverschijnsel of onvoorzienbare plaag aanzienlijke schade is ontstaan aan landbouwgronden, -teelten of -oogsten kan de Vlaamse Regering deze erkennen als landbouwramp. Voor de erkenning van een landbouwramp moet voldaan zijn aan een aantal voorwaarden, zoals een totaal schadebedrag van meer dan 1,24 miljoen euro en een frequentie van maximaal 1 keer op 20 jaar. Indien er een erkenning als landbouwramp gebeurt, kunnen de getroffen landbouwers een vergoeding uit het landbouwrampenfonds nastreven.
Schattingscommissie
Land- en tuinbouwers die schade ondervinden ingevolge uitzonderlijke natuurverschijnselen, kunnen de samenroeping van de gemeentelijke schattingscommissie vragen om de schade vast te stellen en te begroten. Hiertoe dient u een aanvraag in bij de betrokken administratieve dienst met vermelding van uw gegevens, deze van het landbouwbedrijf en de percelen en teelten waarop de aanvraag tot schadevergoeding slaat. Vele steden en gemeenten hebben een eigen aanvraagformulier dat u kan opvragen op het gemeentehuis of dat u terugvindt op de gemeentelijke website.
De vaststelling door de commissie is van primordiaal belang om bij de instelling van het landbouwrampenfonds op een degelijke manier de geleden schade te kunnen staven en uiteindelijk de geleden schade (deels) vergoed te zien.
Twee vaststellingen
In het kader van de erkenning als landbouwramp en om uw recht als landbouwer op een maximale tegemoetkoming vanuit het landbouwrampenfonds te vrijwaren, kunnen er voor elk schadegeval best twee schadevaststellingen gebeuren met de gemeentelijke schattingscommissie. De eerste schadevaststelling vindt plaats na het ontstaan van de schade en is nodig om het oorzakelijk verband vast te stellen tussen het natuurfenomeen in kwestie (droogte, …) en de schade, maar ook om de voorlopige schade te bepalen.
Mocht u van oordeel zijn schade te hebben ondervonden, is het bijgevolg van groot belang dat u tijdig de tussenkomst van deze schadecommissie aanvraagt.
De tweede schadevaststelling gebeurt ten tijde van de oogst teneinde de definitieve schade vast te stellen. Enkel in uitzonderlijk geval, mag de eerste vaststelling ook onmiddellijk de definitieve schadevaststelling zijn. U zal bij ondertekening van het PV van vaststelling ook rekening willen houden met schade die niet onmiddellijk zichtbaar is op het ogenblik van de vaststelling, maar waar u pas na de oogst kennis van kan nemen. Zo denken we bijvoorbeeld aan het onderwatergewicht bij aardappelen. Zo nodig kan u hiervoor onder het punt “opmerkingen” op het PV van vaststelling een voorbehoud voor formuleren.
De Vlaams minister kan vervolgens de procedure opstarten tot erkenning als landbouwramp. Ook in deze fase zijn de opgestelde PV’s tot vaststelling cruciaal om de omvang van de schade op het gehele Vlaamse grondgebied te kunnen nagaan. Het is dus op basis van deze PV’s dat de Vlaamse Minister zal oordelen of de droogte (of enig ander natuurverschijnsel) als landbouwramp kan worden erkend. Hiervoor controleert de Vlaamse Regering of aan de hoger vermelde voorwaarden is voldaan.
Aanvraag
Indien er een erkenning als landbouwramp werd bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad, kunt u vervolgens een aanvraag indienen tot tegemoetkoming uit het landbouwrampenfonds. Het formulier D dat u hiertoe nodig heeft, kunt u terugvinden op de website van het Departement Landbouw en Visserij.
Bij dit formulier moeten tevens de nodige bijlagen worden gevoegd, zoals een attest van de verzekeraar of producentenorganisatie (indien men verzekerd is voor teeltschade door weersomstandigheden) of het deskundig verslag indien de schade werd vastgesteld door een onafhankelijk expert.
Het PV van vaststelling opgemaakt door een gemeentelijke schattingscommissie, hoeft u niet mee te sturen. De processen-verbaal worden immers door de gemeenten rechtstreeks doorgestuurd.
Enkel voor landbouwers
Tot slot willen we nog meegeven dat de tegemoetkoming enkel wordt uitbetaald aan actieve landbouwers die bij het Departement Landbouw en Visserij uniek geïdentificeerd zijn met een landbouwernummer en die op de datum van de ramp een ondernemingsnummer hebben in de Kruispuntbank voor Ondernemingen (KBO). Uiteraard moeten de getroffen percelen aangegeven zijn in de verzamelaanvraag.
Toekomst
Door het Decreet van 5 april 2019 houdende de tegemoetkoming in de schade die aangericht is door rampen in het Vlaamse Gewest zal vanaf 1 januari 2020 elke nieuwe uitzonderlijke situatie door het Vlaams rampenfonds gedekt worden.
