Erosie bestrijden in groenten en maïs
De meeste gewassen zijn gezaaid, maar om te kiemen en te groeien kunnen ze wel nog wat regen gebruiken. Maar wat als die regen in de vorm van hevige plensbuien komt? Zijn jouw percelen daartegen bestand; heb je de erosiebestrijdende technieken al goed in de vingers? Hoe zorg je ervoor dat water, bodem, voedingsstoffen en fytoproducten niet gaan afstromen?
Het project Gomeros onderzoekt in nauwe samenwerking met landbouwers hoe teelttechnieken aangepast kunnen worden zodat gewasrendement behouden blijft én erosie effectief wordt aangepakt.
Spectaculaire resultaten
Sinds vorig jaar worden een achttal veldproeven met groenten en maïs aangelegd, verspreid over de erosiegevoelige gebieden in Vlaanderen. Dat wordt dit jaar en in 2018-2019 herhaald. De proeven van 2016 leerden ons alvast dat zowel tandbewerkingen als drempels tussen de ruggen van prei en witloofwortelen de erosie sterk kunnen reduceren. Voorwaarde is wel dat de tandbewerking gebeurt in voldoende droge omstandigheden. De resultaten in cijfers: in de tussenruggen met bandensporen spoelde er op het preiperceel 35 ton/ha sediment af, bij tussenruggen die verruwd waren door tandbewerkingen of drempels was dat minder dan 0.6 ton/ha.
Op maïspercelen gaven strip-till en niet-kerende bodembewerking (NKB) goede resultaten: in beide gevallen was er een vermindering in erosie van meer dan 80%. Een andere beloftevolle techniek is vollevelds zaaien van maïs: daar was de erosie ongeveer 66% lager.
Strip-till
In 2017 bouwen ILVO, PCG en Inagro, in samenspraak met landbouwers, constructeurs en experten, verder op de resultaten van 2016. In de proefvelden met maïs in Horebeke en Vollezele wordt strip-till verder vergeleken met ploegen en niet-kerende bodembewerking. De drijfmest wordt hierbij tijdens de strip-till bewerking in de rij afgelegd. Omdat we vermoeden dat de voorvrucht een belangrijke rol speelt in het slagen van de strip-till bewerking werd het veld in Maarkedal opgesplitst in een deel waar gele mosterd werd gezaaid en een deel waar Italiaans raaigras werd gezaaid in het najaar.
Vollevelds maïs zaaien
Ook het vollevelds zaaien van maïs wordt verder onderzocht. In 2016 werd gebruik gemaakt van een gewone zaaicombinatie (rotoreg + mechanische zaaimachine) voor granen. Dat had geen impact op de gewasopbrengst, maar omdat zaden hierbij ondieper worden afgelegd en niet aangedrukt, had dit bij een te droog voorjaar vermoedelijk wel problemen gegeven. Daarom wordt dit jaar in Vollezele vollevelds gezaaid met meer aangepaste zaaimachines.
Bij maïs wordt ten slotte ook het erosiebestrijdend potentieel van drempels in de tussenrij onderzocht. Het effect van drempels wordt ook bekeken bij de teelt van knolselder, na aanpassing van de kooirol op de plantmachine. Hiervoor is een proefveld aangelegd in Komen-Waasten. In Riemst (Limburg) ligt dan weer een proefveld met erwt, en in Zwalm (Vlaamse Ardennen) worden testen uitgevoerd met erwt en zaai-ui. In deze teelten staat het effect van niet-kerende bodembewerking ten opzichte van ploegen en van verschillende zaaibedbereidingen op gewasontwikkeling en erosiebestrijding centraal. Net zoals vorig jaar worden ook proeven aangelegd met drempels en tandbewerkingen in de tussenruggen van prei (Heuvelland) en witloofwortelen (Merchtem).
Landbouwersideeën gezocht
Bij al deze proeven zijn de Gomeros-onderzoekers op zoek naar innovatieve ideeën en inzichten van landbouwers. Wie op de hoogte wil blijven kan zich via www.gomeros.be inschrijven op de nieuwsbrief. Landbouwers die innovatieve ideeën hebben over erosiebestrijding in groenten en maïs kunnen contact opnemen via gomeros@ilvo.vlaanderen.be. Technieken met potentieel kunnen de komende jaren nog worden uitgetest in de veldproeven. Zo zijn we momenteel nog op zoek naar oplossingen voor de erosiegevoelige aandruklijnen in koolachtige gewassen. Landbouwers kunnen ook ervaringen uitwisselen op de geplande studiedagen en proefveldbezoeken. Deze gaan door op 31 mei in Vollezele (www.vlaamsbrabant.be/erosie); 20 juni in Riemst (https://ruraalnetwerk.be/agenda) en 29 juni te Maarkedal (https://ruraalnetwerk.be/agenda).
