Mijn vader heeft drie jaar terug de pacht op het betreffende perceel aan mij overgedragen. Kan hij dan wel nog worden aangesproken? Moeten wij ons zorgen maken? Wat kunnen wij doen?
Aangifte doen bij de verzekeraar
Zelfs wanneer u meent dat u op geen enkele manier aansprakelijk bent voor de tegenvallende opbrengsten van uw buurman, doet u er goed aan onmiddellijk aangifte te doen van dit schadegeval bij uw verzekeraar BA Exploitatie (burgerrechtelijke aansprakelijkheid uitbating).
Bij een niet-tijdige aangifte riskeert u immers dat uw verzekeraar niet meer zal willen tussenkomen, terwijl een schadegeval volgend uit uw gewone uitbating van uw perceel ons inziens valt onder de dekking van uw polis BA Exploitatie. Benadruk echter onmiddellijk dat u de aangifte doet onder voorbehoud van alle rechten en zonder nadelige erkenning, zodat men deze aangifte niet zou kunnen beschouwen als het toegeven van uw fout of aansprakelijkheid.
Aansprakelijkheid voor de eigen fout
Indien uw buurman een schade op u wil verhalen moet hij op één of andere manier uw aansprakelijkheid voor die schade bewijzen. In het Belgisch rechtssysteem rust de bewijslast immers op de partij die een vordering stelt of iets beweert.
Meer in het bijzonder dient uw buurman zowel een fout, het bestaan van schade en het oorzakelijk verband tussen de fout en de schade te bewijzen.
Een fout is een inbreuk op een wettelijke bepaling of een inbreuk op de zorgvuldigheidsnorm. Een inbreuk op de zorgvuldigheidsnorm is een daad die een normaal voorzichtige en maatschappelijk bewuste burger in een zelfde situatie geplaatst niet zou stellen. De tegenpartij dient dus te bewijzen dat u of uw vader dergelijk daad heeft gesteld. Het lijkt ons dat dit voor uw buurman geen gemakkelijk te leveren bewijs zal zijn, nu u hoogstwaarschijnlijk aan de hand van uw aangiftes bij de overheid zult kunnen aantonen dat u perfect binnen het wettelijk kader qua bemesting bent gebleven. Een aansprakelijkheid op grond van een foutieve gedraging door u of uw vader zal dus bijzonder moeilijk te bewijzen zijn voor uw buurman.
Aansprakelijkheid uit bovenmatige burenhinder
Uw buurman zou zijn schadevergoeding echter ook kunnen vorderen op basis van artikel 544 Burgerlijk Wetboek, waarbij hij geen fout dient te bewijzen, maar wel een bovenmatige burenhinder of anders gezegd van een onevenwicht in de nabuurschapsrelaties.
De eigenaar van een onroerend goed die door een daad, een verzuim of een gedraging het evenwicht tussen de eigendommen verbreekt door een naburige eigenaar te belasten met een hinder die de gewone ongemakken van het nabuurschap te buiten gaat, is hem volgens de heersende rechtspraak een billijke en passende compensatie verschuldigd die het verbroken evenwicht herstelt.
Een vordering wegens burenhinder kan worden ingesteld tegen of door eenieder die titularis is van een attribuut van het eigendomsrecht. Titularis van een attribuut van het eigendomsrecht wordt binnen deze materie zeer ruim opgevat. Ook de titularis van een persoonlijk recht, zoals een huurder of pachter kan worden aanzien als iemand die titularis is van een attribuut van het eigendomsrecht. Wel dient uw buurman aan te tonen dat de bovenmatige hinder aan u kan worden toegerekend, met andere woorden dat er geen vreemde oorzaak is die de hinder veroorzaakt. Ook hier lijkt uw buurman een moeilijke bewijslast te dragen.
Indien uw buurman dit alles toch kan aantonen, zal hij een passende vergoeding krijgen die de bovenmatige hinder dekt. Deze vergoeding is geen volledige schadevergoeding, maar louter een vergoeding die het evenwicht tussen de aanpalende eigendommen moet herstellen.
Oude of nieuwe pachter of allebei?
De vraag of de collega landbouwer u al dan niet samen met uw vader kan aansprakelijk stellen, valt samen met de vraag of het om een gewone of een bevoorrechte pachtoverdracht ging.
Artikel 34 Pachtwet voorziet dat de pachter zonder toestemming van de verpachter, zijn pacht geheel kan overdragen aan zijn afstammelingen of aangenomen kinderen of aan die van zijn echtgenoot of van de echtgenoten van de voormelde afstammelingen of aangenomen kinderen. De overnemer treedt door de pachtoverdracht in al de rechten en verplichtingen die uit de pacht voortvloeien, maar de overdrager blijft samen met hem hoofdelijk gehouden tot de verplichtingen die uit de pacht zijn ontstaan.
Vanaf het tijdstip dat uw vader zijn pacht aan u heeft overgedragen treedt u in al de rechten en verplichtingen die uw vader als pachter had. Desalniettemin blijft de oorspronkelijke pachter hoofdelijk gehouden voor de verplichtingen die uit de pacht zijn ontstaan. Slechts wanneer er sprake is van een bevoorrechte pachtoverdracht zal de overdrager ontslagen zijn van alle verplichtingen die na de kennisgeving zijn ontstaan.
Er is sprake van een bevoorrechte pachtoverdracht, op voorwaarde dat de pachter of zijn rechtverkrijgenden, binnen drie maanden na de ingenottreding van de overnemer, aan de verpachter kennis geven van de pachtoverdracht die de pachter heeft gedaan aan zijn bevoorrechte familieleden, en hem daarbij de namen, de voornamen en het adres van de overnemer of van de overnemers meedeelt.
