Startpagina Varkens

‘Nieuwe pandemie op komst? Dringend meer geld nodig voor onderzoek naar varkensinfluenza!’

Een nieuw virus dat aangetroffen is bij varkens in China heeft ‘pandemie-potentie’, zeggen onderzoekers. Is het zo schrikwekkend als het wordt voorgesteld? “Eigenlijk is het virus niet helemaal nieuw”, stelt professor-viroloog Kristien Van Reeth van de faculteit Diergeneeskunde UGent in een reactie aan Landbouwleven. “Maar er is wel dringend behoefte aan meer financiële middelen voor onderzoek.”

Leestijd : 3 min

Het is de voorbije dagen en uren niet uit de media: terwijl de wereld nog in de greep is het van dodelijke coronavirus houden deskundigen een nieuw griepvirus in de gaten. Volgens wetenschappers is het nieuwe virus, dat is aangetroffen bij varkens in China, genetisch vergelijkbaar met... de Mexicaanse griep. Dat virus zou ook mensen kunnen besmetten. Met als gevolg dat het virus zogenaamd ‘alle essentiële kenmerken’ heeft die tot een pandemie kunnen leiden.

Mengvorm varkensinfluenza en Mexicaanse griep

“Het gaat over een nieuw en heel interessant wetenschappelijk artikel door Chinese onderzoekers, maar de informatie moet zeker genuanceerd worden, in het juiste kader worden geplaatst”, zegt professor-viroloog Kristien Van Reeth van de faculteit Diergeneeskunde van UGent.

Het is wel een duidelijke waarschuing dat varkensinfluenza beter moet worden opgevolgd.
Het is wel een duidelijke waarschuing dat varkensinfluenza beter moet worden opgevolgd. - Foto: LBL

“Het zogenaamde nieuwe virus is een mengvorm tussen een varkensinfluenzavirus dat al tientallen jaren in Europa en Azië circuleert en het virus van de Mexicaanse griep, dat zich heeft aangepast aan de mens. Van het eerste virus heeft het nieuwe virus de oppervlakte eiwitten - deze zijn belangrijk voor de immuniteit - van het tweede virus de eiwitten aan de binnenzijde. Eigenlijk is het virus niet helemaal nieuw. Gelijkaardige virussen worden al meerdere jaren aangetroffen in landen met een dichte varkenspopulatie, ook buiten China.”

De onderzoekers besluiten dat deze specifieke mengvorm van het virus ‘pandemisch potentieel’ heeft. “Ze baseren zich hiervoor op het feit dat het virus goed vermeerdert in experimenten bij fretten, en dat het ook tussen fretten wordt overgedragen. De fret wordt hier gebruikt als model voor de mens. Zulke studies moeten we wel voorzichtig interpreteren, omdat fretten als het ware ‘overgevoelig’ zijn aan influenza. We kunnen de resultaten dus niet zonder meer doortrekken naar de mens.”

Geen antistoffen tegen nieuwe virus

Ook bleek uit de studie dat ongeveer 90% van de onderzochte mensen geen antistoffen hadden tegen het nieuwe virus, en dus gevoelig zijn. “Beide bevindingen gelden echter ook voor een heel aantal andere varianten van het varkensinfluenzavirus. Dat is bekend uit vroegere studies. Toch hebben al deze virussen tot hiertoe geen pandemie veroorzaakt bij de mens.”

“De enige uitzondering is de pandemie van 2009, of de Mexicaanse griep, deze werd veroorzaakt door een andere mengvorm van het varkensinfluenzavirus. Anderzijds heeft dit nieuwe virus, zoals een aantal andere virussen, een deel van zijn genetisch materiaal van het Mexicaanse griepvirus. Deze eigenschap speelt waarschijnlijk in het voordeel van het virus om zich aan te passen aan de mens.”

Bijna alle varkensinfluenzavirussen kunnen overgaan naar de mens. “Maar vervolgens slagen ze er meestal niet in om zich tussen mensen te verspreiden, wat vereist is voor een pandemie. De onderzoekers hebben niet of onvoldoende aangetoond dat het nieuwe virus hierin verschilt van andere varkensinfluenzavirussen, daarvoor is een ander soort proefopzet nodig.”

Volgens professor-viroloog Kristien Van Reeth van UGent is de informatie uit China niet echt nieuw. “Veterinaire virologen zullen hierover in het geheel niet verbaasd zijn. Het is wel een krachtig signaal dat er meer financiering moet worden vrijgemaakt voor onderzoek naar varkensinfluenza. Nu is er te weinig opvolging van de influenzavirussen die bij het varken circuleren. Men moet bovendien niet alleen de virussen als dusdanig onderzoeken, maar ook hoe ze zich gedragen bij verschillende soorten proefdieren en bij het varken zelf.”

Betere opvolging nodig

Het is wel een duidelijke waarschuing dat varkensinfluenza beter moet worden opgevolgd. “En dat er meer geld moet worden vrijgemaakt voor onderzoek. Europa blijft op dit vlak erg achter op China en de VS, door gebrek aan onderzoeksfinanciering. Zowel corona als varkensinfluenza vormen een pleidooi voor meer duurzaam onderzoek. Virussen die bij dieren circuleren, moeten voortdurend worden opgevolgd. Zo kan men virussen met mogelijk belang voor de mens identificeren en onderzoeken vooraleer er een pandemie uitbreekt, en op tijd vaccins en geneesmiddelen beginnen ontwikkelen. Helaas hollen we voorlopig meestal achter de feiten aan”, besluit professor-viroloog Kristien Van Reeth.

Lieven Vancoillie

Lees ook in Varkens

Meer artikelen bekijken