Minister Weyts wil ‘illegaal transport’ van varkens harder aanpakken

Naar aanleiding van ‘nieuwe’ undercoverbeelden van Animal Rights uit het slachthuis van Torhout werd in de commissie Dierenwelzijn in het Vlaams parlement uitgebreid gedebatteerd over het dierenwelzijn in slachthuizen. “Er worden in dat slachthuis 650.000 varkens per jaar geslacht.”

Controleteam van dierenartsen

“We hebben op die beelden gezien dat dieren kreupel uit vrachtwagens komen, met wonden en abcessen, ook hoogzwangere dieren die onderweg naar de slachtvoer bevallen. We zien dat ze niet voldoende verdoofd worden, dat ze uit hun verdoving ontwaken en dan niet opnieuw worden verdoofd”, klaagt Groen-parlementslid Meyrem Almaci.

“Ik weet dat er een controleteam van dierenartsen zou komen dat verrassingsinspecties toespitst op dierenwelzijn kan uitvoeren. We stellen daarnaast ook vast dat heel wat boeren zich niet meer zo goed voelen bij zo’n hoog slachtritme van 100 tot 600 varkens per uur, want het is nagenoeg onmogelijk om in zo’n situatie het dierenwelzijn te garanderen. Een klein aantal incidenten zorgt dan meteen voor heel veel leed bij dieren”, stelt Groen.

Volgens Els Sterckx (Vlaams Belang) werden nog te weinig lessen getrokken. “Ik had gehoopt dat er na de wanpraktijken in slachthuizen, zoals in Tielt en Izegem, lessen waren getrokken. Blijkbaar is er nog altijd onvoldoende controle op het respecteren van de dierenwelzijnswetgeving in de slachthuisen.” Sofie Joosen (N-VA) wees op de functie van de Animal Welfare Officers (AWO), naast de Dierenartsen Met Opdracht (DMO).

Specifieke aandacht voor medewerkers

Ludwig Vandenhove (SP.A) vroeg dan weer specifieke aandacht voor de medewerkers. “Niet zij zijn de schuldigen, wel de uitbaters. Ik geloof ook niet dat we alleen maar tegen dat ene slachthuis moeten optreden. Dat is echt een probleem van de hele sector, een probleem van gewoontes en van gebruiken, waarbij personeel voor een stuk wordt misbruikt. Zij zijn op de beelden te zien, maar de verantwoordelijken zijn dat uiteindelijk niet.”

Ben Weyts (N-VA), Vlaams minister voor Dierenwelzijn kwam nog eens terug op de situatie in het slachthuis van Torhout. “Sinds 2015 voerde de dienst Dierenwelzijn 11 controles uit in het slachthuis van Torhout. Bij elk van die controles werden overtredingen vastgesteld. In het begin van die periode gingen de overtredingen vooral over de infrastructuur en de apparatuur die niet aan de voorschriften voldeden.”

Probleem met de bedwelmingsinstallatie

In 2019 werd dan verschillende keren vastgesteld dat er een probleem was met een bedwelmingsinstallatie, waardoor te veel dieren moesten worden bijverdoofd. “Daarnaast werd vastgesteld dat er onvoldoende bekwaam personeel was om alles correct te laten verlopen en dat de procedures niet altijd op punt stonden. In al die gevallen heeft de dienst Dierenwelzijn telkens verantwoordelijkheid opgenomen”, stelt minister Ben Weyts.

Het slachthuis ondernam stappen om de nodige aanpassingen uit te voeren. “Het zijn oude beelden van 2019, op grond waarvan de dienst Dierenwelzijn ook zijn verantwoordelijkheid genomen heeft en controles uitgeoefend heeft. Toen werd vastgesteld dat een aantal pijnpunten nog niet volledig opgelost werden. Een van de oplossingen was een nieuwe verdovingsinstallatie te laten plaatsen. Die is geplaatst. De dienst Dierenwelzijn heeft wel gehandeld naar deze beelden, die al meer dan een half jaar geleden genomen zijn. Het is niet zo dat er sprake is van nieuwe feiten. Waarom die beelden nu ineens op tafel gegooid worden, daar zit ook nog wel een ander verhaal achter, verneem ik. Maar goed, daar ga ik me niet over uitspreken.”

Transport van varkens aanpakken

“Veiligheidshalve heb ik ook nog een nieuwe controle bevolen, waarbij er in het slachthuis zelf werd vastgesteld dat de aanpassingen die werden opgelegd, effectief doorgevoerd zijn. Er is wel een blijvend probleem – en dat baart me steeds meer zorgen – met het vervoer, waarbij men vaststelt dat de noodbedwelming op de vrachtwagen niet altijd correct gebeurt. Er waren dus ook twee concrete overtredingen aangaande het vervoer van de varkens. Dat is een probleem dat zich steeds meer manifesteert. Men heeft ook beelden gezien van dieren met grote abcessen, gebroken poten, dieren die niet meer recht kunnen.”

“Dat zijn allemaal dieren die nooit getransporteerd hadden mogen worden. Wanneer dieren worden aangeleverd aan het slachthuis, moet het slachthuis altijd overgaan tot slachten. Men mag die dieren niet terugsturen, net om het lijden van die dieren niet nog meer te verergeren. Die hadden dus niet vervoerd mogen worden. We stellen vast dat er steeds meer een probleem rijst. We pakken nu de problemen in het slachthuis zelf stelselmatig aan, met positieve gevolgen. De problemen blijven zich echter manifesteren bij de vervoerders en bij de landbouwers. Vanuit het oogpunt van het dierenwelzijn stelt de regelgeving dat we dieren die gebrekkig zijn en lijden, uit hun lijden moeten kunnen verlossen in plaats van ze weer voor ettelijke kilometers op transport te plaatsen. Volgens mij is het belangrijker te kunnen optreden tegen vervoerders en landbouwers die kreupele dieren of dieren met andere tekortkomingen illegaal transporteren”, stelt minister Ben Weyts.

In dialoog met slachthuizen

“Ik heb daar de dialoog ook al over geopend met de slachthuizen, dat zij zelf maatregelen moeten nemen tegen vervoerders en landbouwers die dieren die niet meer vervoerd mogen worden, toch naar het slachthuis sturen. Omdat het natuurlijk gaat over klanten van hen, is de slachthuissector daar terughoudend. Ik vind dat ze daar echt moeten optreden, ook al gaat het over hun eigen klanten. In heel de keten moeten we ons nu ook daarop gaan concentreren.”

“Zodra we in heel de keten naar het aspect van het dierenwelzijn kunnen kijken en zodra ons inspectieteam in het najaar van 2020 op punt staat, wil ik dan ook vooral naar de vervoerders en de landbouwers kijken. Dierenwelzijn is een taak van de hele keten. De focus ligt nogal vaak op de slachthuizen omdat ze het meest visibele deel zijn en omdat er grote groepen samenkomen, maar we stellen vast dat heel wat dierenleed zich in het vervoer naar het slachthuis situeert. Als de controle in de slachthuizen dit najaar op punt staat, wil ik de focus verplaatsen.”

Nieuw inspectieteam van dierenartsen op pad

In het najaar gaat een extra inspectieteam in slachthuizen op pad. “Het gaat om grote getallen. We spreken over een honderdtal mensen, maar dat zijn natuurlijk deeltijdse medewerkers. Het gaat vooral om jonge dierenartsen die uit hun eigen praktijk nog geen voltijds inkomen halen en om oudere personen die dit als een uitbolbaan gebruiken. Dat is allemaal prima, want met dit systeem zullen we, voor zover dat mogelijk is, de mazen in het net volledig sluiten.”

“Voor zover ik weet, gaat het in Vlaanderen om 56 slachthuizen. We voorzien in eerste instantie in een grote groep dierenartsen. Zij zullen natuurlijk ergens starten, maar vervolgens zullen zij mobiel worden ingezet. Die informatie is dus ook niet volledig accuraat. De belangrijkste boodschap die ik wil meegeven, is dat we het dierenleed in de slachthuizen fors bestrijden. Vervolgens leggen we de focus op het transport van dieren, zodat we in heel de keten het maximaal mogelijke kunnen doen om het dierenwelzijn te benaarstigen”, besluit minister Ben Weyts.

Lieven Vancoillie