Vlaanderen blijft de licht groeiende agroforestry behartigen
Boslandbouw of agroforestry blijft in Vlaanderen licht groeien. In 2018 kwam daar 37 ha en in 2019 ruim 43 ha bij in het kader van de agroforestry-subsidie voor de aanplant van bomen. Dat blijkt uit cijfers van landbouwminister Hilde Crevits (CD&V) op een schriftelijke vraag van Open VLD’er Steven Coenegrachts.
Het blijft een gegeven dat agroforestry of boslandbouw in Vlaanderen ondanks de lichte stijging moeizaam van de grond komt. In 2013 hadden 5 landbouwers zich ingeschreven voor de subsidie voor de opstart van een boslandbouwsysteem voor een totale oppervlakte van 7,6 ha. “In 2014 hadden zich 9 landbouwers ingeschreven, in 2015 waren er dat 10 voor een totale oppervlakte van 13,76 ha”, duidt Steven Coenegrachts, Vlaams parlementslid voor Open VLD.
Stijgende hectares
In 2016 was hun aantal al gestegen tot 13 en ook het aantal nieuw aangeplante bomen was gestegen tot 3.798, zowat een verdrievoudiging ten aanzien van het seizoen daarvoor. “De stijgende tendens zette zich door in 2017 met 16 landbouwers en in 2018 met 20.” Uit cijfers van Vlaams landbouwminister Hilde Crevits (CD&V) blijkt dat er in 2019 21 indieners van een aantplantsubsidie zich meldden.
In 2018 ging het door 20 aanvragers over 37 ha nieuw aangevraagde oppervlakte (goed voor 2.821 bomen) en in 2019 over 43 ha oppervlakte (voor 2.589 bomen). “Zowel in 2018 als in 2019 hadden 3 landbouwers vroeger al deelgenomen voor andere aanplanten”, zegt landbouwminister Hilde Crevits. Zowel in 2018 als in 2019 waren 8 van de aanvragers biolandbouwers.
In 2018 werden alle inschrijvingen goedgekeurd. In 2019 werden 3 inschrijvingen afgekeurd. “Eén dossier omdat het perceel de voorbije twee jaren niet in landbouwgebruik was, één dossier omdat de maximale dichtheid van 200 bomen per ha overschreden was en het laatste dossier omdat de kosten voor de aanplant hoger waren dan wat redelijk is voor de aanleg van een boslandbouwsysteem”, zegt Vlaams landbouwminister Hilde Crevits.
In totaal bijna 200.000 euro aanplantkosten
Het subsidiepercentage werd voor alle inschrijvingen vastgelegd op 80 % van de aanplantkosten. In 2018 bedroegen de geraamde aanplantkosten voor de goedgekeurde inschrijvingen voor de steunmaatregel ruim 120.000 euro, in 2019 waren die aanplantkosten al goed voor 182.000 euro.
Sinds de start van de subsidiemaatregel worden controles uitgevoerd. Wanneer bij een controle wordt vastgesteld dat er bomen zijn afgestorven, wordt een heraanplantverplichting opgelegd. Deze verplichting wordt vervolgens opgevolgd. Landbouwers zijn ook verplicht om afgestorven boven binnen de 2 jaar te vervangen.
Boslandbouw wordt ook ingezet om ecologisch aandachtsgebied te activeren. “In 2019 hebben 5 landbouwers in totaal bijna 27 ha ecologisch aandachtsgebied - type boslandbouw (agroforestry) - aangegeven. In 2020 hebben 4 landbouwers in totaal bijna 15 ha van dat type ecologisch aandachtsgebied aangegeven.”
Motivatie en redenen om aan boslandbouw te doen
Bert Reubens van ILVO is in Vlaanderen een van de grote specialisten in agroforestry. In zijn eindrapport ‘Agroforestry in Vlaanderen 2014-2019’ somt hij een aantal redenen/movitaties op om aan boslandbouw te doen: vernieuwen, respect voor omgeving en dier, duurzaamheid, werkbaarheid, rendabiliteit, lokaal, kwaliteit en ecologisch verantwoord. “Het inzetten op agroforestry heeft voor veel landbouwers ook een nut op het vlak van dierenwelzijn of het creëren van een microklimaat op hun percelen. Voor anderen ligt de nadruk op diversificatie van het inkomen. Ook een betere integratie in het landschap speelt bij veel landbouwers mee.”
Of er niet meer nodig is van Vlaanderen om agroforestry-boslandbouw een boost te geven? Wellicht wel, maar dat is nog niet voor morgen. “Zowel binnen de groene architectuur van het nieuwe GLB, als de Europese biodiversiteitsstrategie en het Vlaams Energie- en Klimaatplan kunnen boslandbouwsystemen een rol spelen”, geeft landbouwminister Hilde Crevits nog mee.
Wachten op het nieuwe GLB
“Binnen de huidige GLB-periode blijf ik de steun voor agroforestry vanuit pijler 2 van het GLB behartigen. Vanuit een onderbouwde nodenanalyse, en in afwachting van de definitieve Europese Verordeningen voor het nieuwe GLB, onderzoek ik de mogelijke Vlaamse steunmaatregelen voor de nieuwe GLB-periode. Vermits de definitieve (voorwaarden in de) Europese regelgeving voor het volgende GLB nog niet bekend is, is het te vroeg om al definitieve keuzes en prognoses te maken.”
