Startpagina Melkvee

Hoe pak je de combinatie van weidegang en robotmelken aan?

Hoe werkt dat, weidegang combineren met een melkrobot? Welke soorten weidegang bestaan er, wanneer gebruik je een weideselectiepoort en is beweiding rendabel? Beweidingsadviseur Pieter Van Rumst van Obs'Herbe geeft tips over hoe je meer profijt haalt uit je grasland terwijl je de goede loop op de robot behoudt.

Leestijd : 5 min

In Nederland doet 82% van alle melkveebedrijven aan weidegang. In Vlaanderen is dat ongeveer 42%. Daarom wil Van Rumst zijn kennis over beweiding verder verspreiden. Hij groeide zelf op op een melkveebedrijf in het Waasland en kent de problemen en uitdagingen waar de landbouwers mee te maken krijgen. Volgens hem kunnen robotmelken en beweiden goed samengaan als er aan een aantal voorwaarden wordt voldaan.

Resultaten andere onderzoeken

“Verschillende projecten kwamen tot de conclusie dat beweiden meer opbrengt dan koeien op stal houden”, vertelt Van Rumst. “Uit het Europees project Project Dairyman bleek dat de opbrengst/l melk groter is bij koeien op stal, maar als je kijkt naar de kosten die je uitspaart bij weidegang (denk aan veevoeder, machines, loonwerk…) blijkt dat weidegang toch voordeliger is. Volgens Project Dairyman kan je 5 cent/l extra verdienen wanneer je intensief gaat beweiden.

Een ander onderzoek uit Zwitserland Hohenrain kwam met hetzelfde resultaat: De opbrengst van de melk is bij het stalsysteem hoger, maar door extra kosten blijkt dat weidegang toch voordeliger is.

Ga je robotmelken op een voldoende grote huiskavel, dan zou ik weidegang sterk aanraden”, gaat Van Rumst verder. “Heb je al een comfortabele stal, maar onvoldoende huiskavel voor een goede weidegang, dan ga je daar niet veel voordelen uit halen.” Pas vanaf een versgrasopname van 700 kg droge stof per dier per weideseizoen zal dat voordeliger zijn, waarmee hij verwijst naar het onderzoek Economics of grazing dat Wageningen uitvoerde. Als je volop voor weidegang wil gaan, zou hij zelfs 1.500 kg tot 3.000 kg drogestofopname per koe aanraden om er het maximum uit te halen.

“Natuurlijk zijn er naast het economische aspect nog andere argumenten voor beweiding. Zo kunnen we inzetten op het klimaat. Niemand heeft een glazen bol, maar weidemelk wordt volgens mij ook populairder en zal waarschijnlijk zijn plaats veroveren in het klimaatdebat. Melkerijen zullen in de toekomst waarschijnlijk vaker eisen stellen en werken met labels zoals weidemelk, biologisch of duurzaamheidslabels in de stijl van PlanetProof. Beweiding brengt de biodiversiteit, koolstofopslag in de bodem, ammoniakuitstoot enzoverder ook in de positieve richting. Rond methaanuitstoot is nog niet iedereen het eens. Onderzoeken daarrond lopen nog.

Verder geven klanten van Obs’Herbe aan dat zij en hun omgeving het geweldig vinden om te genieten van ‘de koe in de wei’. Ze moeten ook minder tractorwerk doen en zien dat hun koeien actiever en fitter worden.”

Weidesystemen

“Er zijn 2 belangrijke weidesystemen: standweiden en omweiden”, legt Van Rumst uit. “Bij standweiden kan gras niet optimaal teruggroeien. Dan staan de herkauwers gedurende een langere periode op een bepaalde oppervlakte. Omweiden vraagt dan weer meer tijd en arbeid. Het melkvee wordt daarbij dagelijks verplaatst naar een volgend perceel. Het is dan belangrijk om steeds voldoende gras van goede kwaliteit aan te bieden.

Om het beste weidesysteem voor jezelf te zoeken, kijk je naar de veedichtheid op je huiskavel. Wanneer je 2-3 koe/ha hebt, kan je dag en nacht weiden zonder bij te voederen (tenzij tijdens de zomerdip). Bij 4-5 koe/ha voeder je ongeveer de helft bij (+7kg droge stof). Bij meer dan 5 koe/ha kunnen ze een kleine daghelft grazen, maar moet meer dan de helft van het ruwvoer op stal worden gegeven (+10 kg). Wanneer je 10 of meer koe/ha hebt, kan je je best beperken tot een uitloop. Je krijgt dan geen weidemelkpremie en de grasopname van 700 kg haal je niet.”

Abc-weiden met selectiepoorten

“Er is nog een derde manier om te beweiden en dat is abc-weiden”, gaat Van Rumst verder. “Daar is nog maar weinig over gekend in onze streek, maar in graaslanden zoals Ierland en Nieuw-Zeeland zijn al veel boeren overgeschakeld op robotmelken in combinatie met 100% beweiding. Bij abc-weiden wordt de huiskavel verdeeld in 3 blokken: a, b en c.

De koeien starten de dag op blok a en elke dag op hetzelfde uur gaat de selectiepoort naar blok b open. Na een tijd zijn de koeien zich bewust van die tijdstippen. Om naar blok b te geraken, moeten de koeien zich eerst laten melken. Dan laat de selectiepoort hen door. Met de verse strook gras op blok b wordt de koe gemotiveerd om zich te laten melken. Aan de selectiepoort ontstaat soms wat drukte. Een paar uur later gaan de koeien op dezelfde manier naar blok c en daarna terug naar een nieuwe strook gras in blok a. Zo worden de koeien 3x per dag gestimuleerd om langs de robot te gaan. Bij te weinig grond kan stuk c ook de stal zijn, waar ze extra rantsoen krijgen op een bepaald uur van de dag.”

Vergroten van de huiskavel

“Is je huiskavel te klein, maar heb je aan de andere kant van de weg nog mogelijkheid voor veel extra kavel? Dan kan je een grote investering doen en een tunnel graven onder de openbare weg, een boviduc. Als dat veel extra huiskavel verschaft, kan die tunnel renderen, maar waarschijnlijk zullen niet veel mensen voor die optie kiezen. Als het geen drukke weg betreft, kan een andere, veel goedkopere optie: het leggen van een wildrooster op de weg. De dieren gaan daar niet over, terwijl auto’s daar wel vlot overrijden. Een ander extreem idee is om te werken met een mobiele robot die mee van weide kan veranderen. Bijna elk merk heeft zo’n robot.”

Tips voor nieuwe stal in opbouw

“Bekijk bij het maken van een plan voor een nieuwe stal eerst de grootte en bereikbaarheid van je huiskavel ten opzichte van je gewenste bouwplaats, op welke manier je beweiden wil toepassen, op welke plaats de koeien best de stal verlaten en plaats daar een weideselectiepoort. Van daaruit kan je je stal beginnen tekenen. De weidepoort staat met voorkeur buiten, de paden kruisen best zo min mogelijk de paden van de tractor.

De sleutel van robotmelken en beweiden ligt ten eerste bij de boer. Die moet zich goed voelen bij het gekozen systeem. Vervolgens zijn het ontwerp van de stal, de selectiezone en de indeling van de huiskavel van groot belang. Net als het vertrouwen in de koe. Ook het management van de koe én het gras is belangrijk. Het gras heeft soms rust nodig om in optimale conditie te blijven.”

Deze en meer webinars over de uitdagingen van robotmelken vind je op www.cowcoach.be.

Sanne Nuyts

Lees ook in Melkvee

Meer artikelen bekijken