Startpagina Mechanisatie op erfniveau

Is een automatische voederschuiver voordeliger?

Wanneer een boer zijn bedrijf uitbreidt, brengt dat extra werk met zich mee. Daardoor wordt automatisatie op het bedrijf steeds belangrijker. Het Proef- en Vormingscentrum voor de Landbouw (PVL) Bocholt deed enkele jaren geleden een onderzoek naar de voor- en nadelen van verschillende types voederschuivers.

Leestijd : 4 min

Op de meeste traditionele melkveebedrijven voedert men 1 à 2 keer per dag. De voederopname van koeien is afhankelijk van meerdere factoren zoals ras, leeftijd, gezondheid, lactatiestadium… Maar ook de samenstelling van het voeder en de smakelijkheid ervan zijn belangrijk. Natuurlijk moeten de koeien ook steeds toegang hebben tot het hele rantsoen, waardoor het voer regelmatig bijgeschoven moet worden.

Opzet van het onderzoek

“We merkten dat automatische voederschuivers aan populariteit toenamen”, vertelt Sander Palmans van het PVL. “We wilden onderzoeken of het vaker bijschuiven van voedsel een impact heeft op de melkproductie. We hoorden dat een bachelorstudent van Thomas More campus Geel graag zijn thesis wou maken over voederschuivers, dus daar hebben we dan mee samengewerkt.

We vergeleken een automatische voederschuiver met een wiellader met schuif. Landbouwers hebben vaak niet de kans om zo’n robots te testen op hun bedrijf. Met de informatie uit ons onderzoek kunnen zij hopelijk een goede keuze maken over de aankoop van een nieuwe voederschuiver.

De proef ging door in ons vormingscentrum naast de middelbare school. Wij hebben onder andere onze eigen melkkoeien en varkens. De leerlingen krijgen daar vaak hun praktijklessen en helpen zo mee met het onderhoud. Er zijn ook 2 leerkrachten op de school die eigenlijk vast daar werken.”

Optimale voederopname is essentieel

“Een koe eet gemiddeld 15 à 20 kg droge stof per dag”, legt Palmans uit. “Als dat eten in één keer voor het voederhek terechtkomt, zal de koe veel moeite hebben om het volledige rantsoen te benutten. De koe zal haar eten selecteren en dus bepaalde delen wegduwen. Daarom is het noodzakelijk om regelmatig het voer terug bij te schuiven. Zo kan een maximale voederopname gewaarborgd worden.

Melkkoeien kunnen enkel optimale melkresultaten behalen als hun voederopname ook optimaal is. Het rantsoen moet voldoende structuur en energie bevatten om de vertering optimaal te laten verlopen en veel melk te produceren. Daarom proberen veel melkveehouders het voeder te mengen zodat de koe zo weinig mogelijk haar voeder kan selecteren.

Het mengen gebeurt met een mengwagen of in mindere mate door het voeder in verschillende lagen voor het hek te lossen. Het bijschuiven van voeder zorgt voor een betere en evenwichtigere voederopname, wat weer zou moeten resulteren in een hogere melkproductie. Het grootste verschil in melkproductie zal waarschijnlijk waargenomen worden bij de ranglage koeien. Soms zijn er meer koeien dan eetplaatsen en dan komen zij pas als tweede aan bod. Als het voer vaak wordt bijgeschoven is dat geen groot probleem. Als het voer al is weggeduwd, waardoor ze er niet aankunnen, heeft de koe geen optimale voeropname. We kozen samen met de student van Thomas More voor een proef waarbij we een automatische voederschuiver vergeleken met een wiellader met schuif.”

Als koeien altijd aan het eten kunnen, geven ze meer melk.
Als koeien altijd aan het eten kunnen, geven ze meer melk. - Foto: SN

Opzet van de proef

“We deden een enquête bij 130 melkveebedrijven uit Antwerpen en Limburg. Daaruit bleek dat 30% van de respondenten een wiellader gebruikte om het voer bij te schuiven. Een kleine 15% werkte nog steeds met de schop. Een robot werd door 8% van de veehouders gebruikt.

Om ons onderzoek te doen, kozen we voor een ‘periodeproef’. Wij hadden in de schoolhoeve immers niet de mogelijkheid om de koeien in 2 groepen te verdelen. De test bestond uit 5 periodes van 12 à 20 dagen. In periode 1, 3 en 5 gebruikten we de wiellader om het voer bij te schuiven. Dat deden we 3 keer per dag. In periode 2 en 4 gebruikten we de automatische voederschuiver. Die schoof het voer 11 keer per dag bij, ook ’s nachts.

In totaal duurde de proef 89 dagen. De koeien moesten de volledige proefperiode gemolken worden om betrouwbare resultaten te hebben. De resultaten werden daarom gecorrigeerd naar het aantal dagen in lactatie. Wanneer een koe minder dan 15 lactatiedagen had of per dag minder dan 12 l produceerde, sloten we haar uit voor de proef.”

Resultaten

“Na ons onderzoek bleek dat de melkproductie bij het gebruik van een automatische voederschuiver hoger ligt dan wanneer een standaard schuifmethode wordt gebruikt. Doordat de koeien meer en gevarieerder konden eten, gaven ze ongeveer een 0,5 l meer melk. Met de wiellader behaalden de koeien gemiddeld een melkproductie van 30,90 l per dag. Dat tegenover een productie van 31,47 l per dag bij de automatische voederschuiver. Dat resultaat kan hoogst waarschijnlijk ook behaald worden als men manueel met een wiellader of een schop 11 keer per dag het voer zou bijschuiven. Hoe vaker dat gebeurt, hoe hoger de productie, zo bleek.

De automatische voederschuiver verlaagt de arbeidsdruk, want heel weinig boeren zullen het voer 11 keer per dag manueel willen of kunnen bijschuiven. De hoeveelheid werkdruk die de robot wegneemt, hangt af van bedrijf tot bedrijf, net zoals de vraag of zo’n robot een goede investering is, want in prijs is er natuurlijk wel een groot verschil. Een robot kan je pas kopen als je meer dan 10.000 euro neerlegt, terwijl je een schuif voor aan de wiellader kan aankopen vanaf 1.200 euro. Het verschil in kosten per maand tussen de 2 methodes is te verwaarlozen. De robot verbruikte 1,72 euro per maand aan elektriciteit. De wiellader verbruikte – enkel voor het bijschuiven – 1,93 euro per maand aan brandstof. De boer moet dus zelf berekenen of deze automatisering het geld waard is op zijn bedrijf.”

Sanne Nuyts

Lees ook in Mechanisatie op erfniveau

Meer artikelen bekijken