Startpagina Uw stem

Opinie: De perverse rol van Natuurpunt in windturbinedossier Beernem - Oostkamp

De hele maand februari loopt een openbaar onderzoek naar de plaatsing van een windturbinepark op grondgebied van de gemeentes Beernem en Oostkamp (West-Vlaanderen). Zes turbines van 200 m tiphoogte worden ingepland in ‘agrarisch gebied’. Twee van de windturbines zouden in het recent erkende natuurreservaat van de Merlebeek terechtkomen, op percelen in eigendom van Natuurpunt vzw. Opvallend in dit dossier is de dubbelzinnige rol van Natuurpunt, dat onder het mom van natuurbescherming grote sommen geld incasseert.

Leestijd : 3 min

Het bestaansdoel van Natuurpunt is om ecologisch kwetsbare gebieden in bescherming te nemen.

Natuurwaarden in de uitverkoop

In die hoedanigheid kan Natuurpunt in Vlaanderen gronden goedkoop verwerven – ook met agrarische bestemming op het gewestplan – en dit aan een prijs die vaak onder de marktwaarde ligt, met overheidsgeld en gesteund door mechanismen zoals het voorkooprecht. De financiële middelen voor het opkopen van gronden komen voornamelijk uit subsidies (68%), lidgelden, sponsoring en schenkingen (16%). Vandaag beheert Natuurpunt meer dan 25.000 ha verspreid over Vlaanderen.

In het gebied van ‘de Vallei van de Zuidleie’ blijkt dat Natuurpunt de natuurwaarden niet beschermt, dan wel opstalrechten aanbiedt voor industriële doeleinden en via diverse constructies heel wat geld opstrijkt. Het lijkt erop dat Natuurpunt hier zijn moreel kompas kwijt is en de eigen waarden in de uitverkoop zet.

Kan dit getolereerd worden in agrarisch gebied?

Vier keer langs de geldkraan

Voor dit specifieke gebied slaagt Natuurpunt erin om maar liefst 4 keer langs de geldkraan te passeren. In eerste instantie koopt de vzw de percelen aan met middelen die voor meer dan twee derde gesubsidieerd worden. Vervolgens verleent het een opstalrecht voor bedragen die mogelijk oplopen tot 60.000 euro per jaar. Daarna kreeg het recent Vlaamse subsidie van 117.975 euro toegekend door minister van Omgeving Zuhal Demir voor het ontwikkelen van natte gebieden (Blue Deal). En alsof dat nog niet genoeg is, blijft Natuurpunt tot op vandaag via haar website het ruime publiek oproepen om een (fiscaal aftrekbare) gift te doen voor dit specifiek gebied. Met deze inkomsten zijn er weer extra middelen om het natuurverlies te compenseren door opnieuw landbouwpercelen op te kopen…

Natuurpunt keert met de wind

Officieel is Natuurpunt actief als ‘een onafhankelijke vrijwilligersvereniging die zorgt voor de bescherming van kwetsbare en bedreigde natuur in Vlaanderen’. Uit een visietekst over windturbines, uit 2017, blijkt dat Natuurpunt de bescherming van vogels en vleermuizen én burgerparticipatie vooropstelt. De creatie van maatschappelijk draagvlak door buurtbewoners wordt als prioriteit gezien.

Gesubsidieerde aankoop in agrarisch gebied

In 2011 koopt Natuurpunt de gronden in ‘de Vallei van de Zuidleie’, specifiek rond de Merlebeek. In hun woorden is het een ‘waardevolle restant natuur’ met ‘een enorm potentieel’ en ‘ecologisch prioritaire beeklopen’. In de nabije omgeving worden landbouwpercelen professioneel uitgebaat en staan ook woningen die een stevige invloed van eventuele windturbines zullen ondervinden. Toch verleent Natuurpunt opstalrechten voor het plaatsen van 2 windturbines in het door hen in bescherming genomen stukje agrarisch gebied. Dat gebeurt zonder overleg met, en onder protest van, leden van lokale Natuurpuntafdelingen en buurtbewoners. Het is een op zijn minst ongewone manier om met zogenaamde kwetsbare natuur en maatschappelijk draagvlak om te gaan.

De kwestie wordt nog merkwaardiger wanneer een bezwaarschrift uit 2010 opduikt, waarin Kris Decleer, bestuurder bij Natuurpunt, Natuurpunt Brugs Ommeland en Oostkamp, de bouw van windturbines op de betreffende percelen expliciet afwijst. Hij bejubelt in dit document de ecologische waarde van het gebied en de nefaste invloed van windturbineactiviteiten. Verder klaagt hij de verstoring van het waardevolle historische kanaallandschap aan.

Als duidelijk wordt dat Natuurpunt een deal sluit met de windturbineindustrie, een eerste keer in 2019 en nu opnieuw, lijkt de hele argumentatie voor het behoud van het kwetsbare en ecologisch waardevolle natuurgebied niet meer te tellen. Wat is er veranderd? Het enige verschil met de situatie in 2010 is dat Natuurpunt ondertussen eigenaar is en dus zelf begunstigde wordt van de vergoeding die de opstalrechten voor het plaatsen van windturbines met zich mee brengen.

Belangenvermenging

In het aanvraagdossier voor het huidige windturbineproject is het opvallend dat Natuurpunt enerzijds optreedt als adviesverlener die de gronden en hun ecologische waarde analyseert. Anderzijds is Natuurpunt, als eigenaar van de grond, tegelijkertijd een belangrijke begunstigde die grote geldsommen aan opstalrechten van de windmolenindustrie ontvangt.

Reageren en opvragen van bronnen kan via heerlijkebuurt@telenet.be of Facebook ‘Burgerplatform H-eerijk Beernem en Oostkamp’.

Burgerplatform H-eerlijk Beernem en Oostkamp

Lees ook in Uw stem

Meer artikelen bekijken