Pionierswerk van DjustConnect en de koppeling aan datanutsbedrijf biedt veel kansen
In het kader van de relance en het plan Vlaamse Veerkracht wordt een nieuw datanutsbedrijf opgericht. Voor de verdere innovatie in de Vlaamse land- en tuinbouw wordt nauw samengewerkt met DjustConnect. Onze Vlaams land- en tuinbouwsector zag als een van de eerste sectoren het belang in om data te gaan delen.
De coronacrisis heeft grote gevolgen voor onze samenleving, niet het minst op de economie. De Vlaamse regering lanceerde om deze er weer bovenop te helpen het relanceplan Vlaamse Veerkracht, waarvoor ruim 4 miljard euro wordt vrijgemaakt. Digitale transformatie – en de oprichting van een nieuw datanutsbedrijf – is een van de 7 speerpunten.
Geen nieuw begrip
Innovatie en data delen is in de land- en tuinbouw geen nieuw begrip. Op een doorsnee land- en tuinbouwbedrijf zijn vandaag al heel wat gegevens beschikbaar. Denk maar aan alle informatie die uit een melkrobot komt, de bodem- en gewassensensoren van intelligente machines, automatische registratie en metingen.
Over de toepassingen van artificiële intelligentie vroeg Stijn De Roo, Vlaams parlementslid voor CD&V, meer info in de commissie Landbouw in het Vlaams parlement aan Vlaams landbouwminister Hilde Crevits. “Vandaag wordt maar een klein deel van de gegenereerde data benut en gedeeld met partners, zoals adviseurs, toeleveranciers, afnemers, consumenten en overheid. Er is een heel grote vraag naar meer datadeling, de Vlaamse land- en tuinbouw verschilt hierin niet van andere sectoren. Integendeel, onze Vlaamse land- en tuinbouwbedrijven zagen zelfs als één van de eersten het enorme potentieel van datadelen en bijhorende toepassingen voor hun sector en daar werd ook op ingespeeld”, klonk het antwoord van minister Crevits.
Om de bereidheid tot datadelen te verhogen is enerzijds een heel performante IT-infrastructuur nodig, en anderzijds het vertrouwen dat alle bedrijven (inclusief de Vlaamse land- en tuinbouwbedrijven) ten allen tijde de controle over hun data kunnen behouden. Om deze 2 voorwaarden te verzekeren werd al eind 2019 het datadeelplatform ‘DjustConnect’ opgericht, vanuit een samenwerking tussen ILVO en een aantal landbouwcoöperaties.
“Het Vlaamse datanutsbedrijf wordt opgericht met dezelfde doelstelling als DjustConnect: het stimuleren van de Vlaamse data-economie over sectoren heen. Daarom wordt nu al gewerkt aan een goede samenwerking tussen DjustConnect en het datanutsbedrijf: de synergie tussen de diensten aangeleverd door het Vlaamse datanutsbedrijf en het pionierswerk van DjustConnect gebaseerd op de ervaring en domeinkennis van het ILVO zullen voor een versnelling zorgen van de data-economie in de Vlaamse agrovoedingssector. Op die manier zullen de kansen voor toepassingen in de land- en tuinbouw maximaal worden gevaloriseerd, steeds met respect voor de boer als eigenaar van de data”, stelt minister Hilde Crevits.
“Onze Vlaamse land- en tuinbouwers zijn altijd innoverende ondernemers geweest. Dat heeft weinig te maken met schaalgrootte. Innovatie gaat niet altijd gepaard met grote investeringen. Het kan ook gaan om de invoering van een nieuw proces, het aanboren van nieuwe markten, nieuwe producten,… Er wordt op het vlak van innovatie heel veel ingezet op onderwerpen om aan de milieu-, klimaat- en dierenwelzijnsdoelstellingen te voldoen.”
In Vlaanderen wordt er vandaag al ingezet op een vlotte kennisoverdracht over innovatie naar alle landbouwers. Onderzoek en demonstratie die vanuit het Departement Landbouw en Visserij gesubsidieerd worden, moeten altijd toegankelijk zijn voor alle landbouwers. Dat maakt dat innovatieve methoden snel worden opgepikt in de praktijk, ook door kleinere bedrijven. Ook in het investeringsbeleid van het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) is het voor kleine bedrijven mogelijk om ondersteuning aan te vragen.
Interactieve innovatie
En we zien de laatste jaren dat land- en tuinbouwers steeds meer zelf participeren in innovatie. Vanuit de overheid wordt op het vlak van innovatie dan ook veel meer ingezet op interactieve innovatie met specifieke ondersteuningsinstrumenten zoals Europese Innovatiepartnerschappen (EIP). Dat zal in de toekomst nog meer gestimuleerd worden. Een interactief innovatieproces houdt in dat innovatie tot stand komt door interacties en co-creatie tussen relevante actoren met complementaire kennis (landbouwers, onderzoekers, bedrijfsadviesdiensten, producentenorganisaties, leveranciers, kennisinstellingen…)”, verduidelijkt de minister.
In de nieuwe Europese GLB-voorstellen wordt opnieuw sterk ingezet op innovatie-instrumenten, en wordt ook veel aandacht besteed aan een nog vlottere doorstroming naar de sector toe. Dit biedt mogelijkheden om in de verschillende fasen van het innovatieproces, van idee tot opschaling in de sector, ondersteuning te voorzien.
Samenwerken loont
En wat met artificiële intelligentie? “In onderzoek zie ik vandaag al aandacht voor het gebruik van artificiële intelligentie. Het ILVO speelt ten volle zijn rol in het stimuleren van AI in de Vlaamse land- en tuinbouwsector samen met partners zoals de praktijkcentra, universiteiten, VITO... Zo kan fundamenteel onderzoek snel doorstromen naar bruikbare toepassingen met een duidelijk toegevoegde waarde voor de landbouwers. Om een brede adoptie te garanderen gebeuren deze ontwikkelingen in een living labaanpak, waarin landbouwers als eindgebruikers actief betrokken worden en waarbij testen en demonstraties uitgevoerd worden in echte praktijkomstandigheden. Belangrijk hierbij is ook dat tegelijk gekeken wordt naar het bijhorende verdienmodel voor de landbouwers.
Kortom, we staan voor een belangrijke doorbraak met precisietechnieken, AI, … en daar kan de schaal inderdaad wel een rol spelen. Voor sommige zaken zal de schaal geen rol spelen, maar daar waar AI en ‘hardware’ samen gaan, speelt schaal wel mogelijk een rol.
Voor bijvoorbeeld precisietechnieken is er misschien geen probleem van schaalgrootte van onze individuele Vlaamse bedrijven maar inderdaad van schaalkleinte. En daarom is het misschien nog meer van belang om ons collectief goed te organiseren, om slimme ondersteuning te geven voor het toepassen van deze technieken, zodat er een groot digitaal ecosysteem in Vlaanderen ontstaat waar onze land- en tuinbouwers de vruchten kunnen van plukken en dat ook garant staat dat ze eigenaar van hun data blijven”, besluit minister Crevits.
Agoria Award
Ook het Departement Landbouw en Visserij geeft zelf het inspirerende voorbeeld naar de sector. Het Departement Landbouw en Visserij heeft eind vorig jaar de Agoria eGov Award voor Innovatie 2020 gewonnen voor haar project rond het gebruik van geodata en artificiële intelligentie (AI) voor gewasherkenning en automatische interpretatie van luchtfoto's.
