Startpagina Actueel

“Land- en tuinbouwers moeten sneller om hulp durven vragen”

De land- en tuinbouwsector was voor Els Verté nog best onbekend voor ze in september 2020 directeur werd van vzw Boeren op een Kruispunt (BoeK), een vzw waar landbouwers gratis hulp kunnen zoeken. 28 jaar lang was ze advocate en 20 jaar daarvan was ze ook schuldbemiddelaar. In die job voelde ze zich regelmatig meer psycholoog dan advocaat, en dat vond ze helemaal niet erg. Die kennis kan ze nu gebruiken bij Boeren op een Kruispunt.

Leestijd : 7 min

Els Verté wil er binnen haar nieuwe job als directeur alles aan doen om de boeren te ondersteunen: “Met mijn achtergrond kon ik tot nu toe de vzw al zeker verder helpen. Ik merkte wel dat mijn kennis over de landbouwsector kleiner was dan ik dacht. Daardoor besef ik nu ook dat niet-landbouwers veel te weinig weten over de landbouw”, vertelt Els. “Ik heb al veel bijgeleerd en zal nog veel bijleren. Ik zal er ook alles aan doen om de sector meer in de aandacht te brengen, zodat onze land- en tuinbouwers meer appreciatie krijgen.”

Corona maakte alles moeilijker

De eerste maanden als directeur ervoer Verté als zeer positief en boeiend: “Ik heb al wat realisaties teweeg kunnen brengen, maar corona zorgde er jammer genoeg voor dat ons team zich niet altijd voor de volle 100% kon inzetten.

Onze vrijwilligers zijn bijvoorbeeld ook vaak mensen van een iets oudere leeftijd die tot de risicogroep behoren. Zij moesten dus thuis blijven. Toch deed iedereen zijn best om te werken via online meetings, en in hoge nood gingen onze medewerkers toch langs bij de land- of tuinbouwer volgens de coronaregels. We hebben de communicatie toch nog goed aangepakt, denk ik, want we kregen vaak veel woorden van dankbaarheid omdat andere instanties veel moeilijker bereikbaar waren.”

Nieuwe subsidies

“Ik heb gelobbyd voor extra subsidies voor psychologisch welzijn en dierenwelzijn”, gaat Els verder. “Daar hebben we eind 2020 dan ook een mooi bedrag voor gekregen. Voor dierenwelzijn krijgen we 4 jaar lang 100.000 euro. Voor een bijkomende adviseur voor Oost- en West-Vlaanderen en voor meer psychologisch begeleiden kregen we dit jaar 100.000 euro.

Dat geld zorgt ervoor dat we als vzw onze land- en tuinbouwers gratis zeer goede en brede ondersteuning kunnen bieden. Dat is ook echt onze sterkte: wij kijken niet enkel naar het bedrijfstechnische of het economische, maar ook naar de mens en zijn gezin. Met het extra budget gaan we nu ook extra inzetten op dierenwelzijn conform het One Welfare-concept. Dat houdt in dat wanneer het dier gelukkig is, de boer dat ook is, en andersom.

Doordat we soms op een beperkt budget moeten terugvallen, gebeurde het wel eens dat een groter aantal sessies met bijvoorbeeld een psycholoog niet konden doorgaan. Nu kunnen we evidenter bijkomende sessies toestaan.”

Veel meer nieuwe aanmeldingen

“In 2020 kreeg BoeK 40% meer aanmeldingen van boeren uit de veehouderij dan in 2019. In de maanden november en december zagen we ook het aandeel aanvragen uit de varkenssector sterk stijgen. Daarvoor trokken we dan ook aan de alarmbel. De coronacrisis leidde tot economische problemen, waardoor waarschijnlijk nu, enkele maanden later, ook de psychologische en sociale problemen meer de kop opsteken.

Andere redenen voor de stijging in het aantal vragen is waarschijnlijk ook dat we steeds meer naamsbekendheid krijgen, en dat het laatste jaar psychologische problemen beter bespreekbaar zijn geworden door verschillende sensibiliseringscampagnes.”

Te laat op zoek naar hulp

“Ik merk dat landbouwers sneller hulp moeten zoeken. Ze willen veelal eerst zelf alles proberen op te lossen, maar die mentaliteit verandert best. Als er een crisis plaatsvindt, zien wij als hulporganisatie pas veel later de gevolgen daarvan, doordat veel boeren pas hulp vragen als het bijna 5 na 12 is.

Boeren zullen voor psychologische hulp ook helemaal niet snel naar de reguliere zorg gaan, want die zorgverleners spreken vaak niet dezelfde taal. Dat is vaak een drempel en een reden dat ze afhaken. Daarom ben ik heel blij dat wij nu zeer goede gespecialiseerde begeleiding kunnen aanbieden.

Tijdens de maand januari zat het aantal aanvragen op een normaal niveau, maar sinds februari stijgen ze weer. Ik ben benieuwd wanneer we de gevolgen gaan zien van de vogelgriep. Ik wil daarom de pluimveehouders aanraden om op tijd hulp te vragen.”

Actieplan Hilde Crevits

Vlaams minister van Landbouw Hilde Crevits streeft ernaar om tegen einde 2021 een actieplan klaar te hebben voor een betere mentale weerbaareid van land- en tuinbouwers. “Dat duurt voor ons nog veel te lang”, zegt Verté. “We proberen nu samen met andere organisaties om dat plan eerder klaar te krijgen. Want de problemen zijn er nu en wij kunnen niet tot eind dit jaar wachten om die aan te pakken. Wij nemen liever nu al actie dan er enkel over te blijven babbelen.”

Toekomst van BoeK

Els Verté is blij met wat ze al verwezenlijkt heeft in de voorbije 5 maanden en hoopt zo verder te doen: “Er is op korte termijn veel gebeurd, en ik heb nog veel andere plannen in mijn hoofd. We beginnen nu met het uitrollen van het dierenwelzijnsproject. We gaan ook het vrijwilligersbeleid verder proberen uit te zetten, meer adviezen geven op beleidsvlak en onze vzw meer in de kijker zetten. Mijn grootste doel is om de boer en tuinder terug de waardering te laten krijgen die ze verdienen.

Ik hoop dat de land- en tuinbouwers sneller hulp gaan vragen. Als ze op een kruispunt staan en niet weten welke weg ze moeten inslaan, mogen ze naar ons komen. Liever te vroeg dan te laat. Ze mogen niet crashen op het einde van de weg. Het is mijn missie om hen daarvan te overtuigen.”

Getuigenis landbouwster

Een vrouw en haar man, die liever anoniem blijven (naam bekend bij de redactie), hebben een melkveebedrijf nabij Gent. Daar wonen ze samen met hun 2 kinderen. Na een geschil tussen 2 generaties zocht het koppel voor het eerst hulp bij Boeren op een Kruispunt. De jaren daarna klopte het gezin nog enkele keren aan bij BoeK voor hulp op verschillende vlakken.

Voor de vrouw is het belangrijk om te getuigen voor Boeren op een Kruispunt: “Te weinig land- en tuinbouwers durven hulp vragen uit schaamte”, vertelt ze. “Dat taboe wil ik doorbreken. Ik ken nog verschillende mensen die hulp kregen van BoeK en die zijn allemaal zeer tevreden.”

Hulp adviseur en psycholoog

Het koppel kwam voor het eerst in contact met BoeK toen er 8 à 9 jaar geleden een geschil was met de ouders van de man. Ze namen contact op met de vzw en even later kwamen een psycholoog en een adviseur langs om met beide partijen rond de tafel te zitten.

“BoeK heeft ons toen zeer goed geholpen. De adviseur en psycholoog luisterden naar het verhaal van beide kanten. Jammer genoeg is dat conflict nog steeds niet opgelost, maar dankzij BoeK kunnen we het wel beter een plaats geven.”

Die ruzie en financiële problemen door te lage melkprijzen wogen zeer zwaar op het gezin. “Op een bepaald moment zijn mijn man en ik naast elkaar beginnen leven. We werkten beiden 7 op 7 en namen geen tijd meer voor ontspanning. Ik werk buitenshuis, dus zagen we elkaar zeer weinig. Ook voor de kinderen namen we veel te weinig tijd.

We begonnen met verwijten naar elkaar te gooien en dat eiste zijn tol. Op een dag zei ik tegen mijn man dat ik aan onze relatie wilde werken, of ik was weg. Daar schrok hij toen wel van, waarna we terug contact zochten met BoeK. Zo hebben we onze relatie kunnen redden. Weliswaar met ups en downs.”

Terug leren communiceren en ontspannen

“De mensen van BoeK leerden ons terug communiceren en ontspannen. Aan die 2 punten moesten we het hardst werken. We gingen beter communiceren door meteen onze frustraties op tafel te leggen en samen naar oplossingen te zoeken. Natuurlijk hebben we soms nog ruzies, maar die duren nu een stuk minder lang.

Ze lieten ons ook inzien dat we niet meer zullen verdienen als bijvoorbeeld onze tuin er proper bij ligt. Dat is geen dringend werk. We doen nu vaker iets met het gezin. Zo gingen we onlangs nog wandelen en schaatsen met de kinderen. Dat was heel gezellig en die kleine dingen zijn dus heel belangrijk.”

Uitdagingen blijven komen

“Financieel blijft het soms moeilijk. We laten nu ieder jaar iemand van BoeK een analyse doen van onze cijfers. Ik heb een keer getwijfeld om ook thuis te blijven en op het bedrijf te werken, maar daar zouden we geen nettoloon voor 2 uit kunnen halen.

Daarom blijf ik op aanraden van BoeK buitenshuis werken, zodat we wat geld over hebben om een keer iets leuk met de kinderen te doen. Als je zelf naar je boekhouding kijkt, lijkt alles vaak in orde, maar als iemand anders naar die cijfers kijkt, dan ziet die vaak toch verbeterpunten.

Ik wil graag andere land- en tuinbouwers op het hart drukken dat ze echt niet te lang mogen wachten met het zoeken naar hulp, op alle vlakken. Ik denk niet dat je BoeK te vroeg kan contacteren. De hulp is gratis en kan echt veel betekenen voor het bedrijf én het gezin.”

Sanne Nuyts

Lees ook in Actueel

Milde melkaanvoer in Europa

Economie Raf Beyers, adviseur bedrijfsontwikkeling en risk management bij United Experts, overliep op 20 maart met ons de financiële wereldsituatie en de internationale zuivelmarkten. De melkpoederprijzen gaan nog steeds in dalende lijn. Op de GDT-veiling werd 27% minder product verkocht dan vorig jaar.
Meer artikelen bekijken