Startpagina Tuin

De teelt van raapstelen

In februari kan het vriezen en dooien. Nadat we bijna een koudegolf over ons heen kregen in het midden van de korte maand leek het een week later wel alsof de lente stormenderhand ons land ging veroveren. De winterjassen gingen uit, de korte broek werd bovengehaald, en wie het geluk heeft een tuin te hebben ging meteen aan de slag. Zoals het er nu naar uitziet zal het voorjaar echter nog wel enkele weken op zich laten wachten.

Leestijd : 5 min

Nochtans worden de dagen zichtbaar langer en durft het kwik in de thermometer al eens wat hoger te klimmen op de gradenschaal (de gemiddelde dagtemperatuur in maart ligt net boven de 10° C.). En laat licht en temperatuur nu net 2 belangrijke factoren zijn die we nodig hebben om met succes groenten te kunnen kweken. Voor de meeste groenten is het nog veel te vroeg om ze nu al in de volle grond te kunnen uitzaaien. Voor raapstelen echter, is het vroege voorjaar en de late zomer (eind augustus, begin september) ideaal, omdat ze dan veel minder vlug gaan schieten dan tijdens de zomerperiode.

De kans is groot dat u nog nooit over raapstelen gehoord heeft, want eigenlijk is de teelt meer bekend in Nederland. Wie in de handel op zoek gaat naar raapsteelzaad zal vaak onverrichter zake huiswaarts keren. Dat komt doordat de term raapstelen gebruikt wordt voor een specifieke teeltmethode van een aantal Brassica (kool- of raap-) soorten, waarvan het blad zeer jong geoogst wordt. Op die manier worden zowel meiraap, Chinese kool en koolrapen uitgezaaid. De jong geoogste blaadjes van deze groenten hebben een pittige, vaak mosterdachtige smaak en de steeltjes zijn aangenaam knapperig.

Ook meiraapjes kunnen geteeld worden als raapstelen.
Ook meiraapjes kunnen geteeld worden als raapstelen. - Foto: theseedcollection.com.au

Raapstelen, bladmoes, snijmoes, snijkool?

De vruchten van deze specifieke teelt van koolsoorten worden niet allen raapstelen genoemd maar afhankelijk van de uitgezaaide soort spreekt men ook van bladmoes, snijmoes en snijkool.

Meirapen (Brassica rapa) worden in de handel meestal verkocht als rapen of keukenrapen. Er zijn verschillende rassen verkrijgbaar zoals 'ronde witte roodkop', 'Platte witte' of 'Gewone groene'. Door de keukenraapjes dicht bij elkaar te zaaien wordt knolvorming voorkomen. De jonge blaadjes zijn groen en aan de onderkant lichtjes behaard en hebben een vrij zachte smaak.

Namenia of bladmoes heeft heldergroene, sterk ingesneden bladeren en wordt gekweekt uit het zaad van Brassica campestris . Namenia is een echte bladgroente met een meer intense smaak. Namenia is ook geschikt voor de herfstteelt, maar moet dan wat ruimer gezaaid worden (of uitgedund worden), omdat de kans op rot door de vochtige groeiomstandigheden in de herfst anders te groot is.

Chinese kool (Brassica campestris var. Pekinensis): Het zaad van de verschillende rassen Chinese kool (Pak Choi) leent zich prima om te worden uitgezaaid als raapstelen. Het blad is veel lichter van kleur en voelt zachter aan dan dat van Namenia. Van alle besproken soorten verdraagt de Chinese kool het minst goed koude weersomstandigheden. Deze raapstelen worden dan ook het best wat later op het seizoen (eind maart) of in de koude bak uitgezaaid. Anderzijds is dit de beste keuze voor wie ook in de zomer nog bladstelen wil kweken, omdat de Chinese kool minder snel gaat doorschieten.

Bladkool of snijmoes is vermoedelijk een kruising tussen raap en bladkool en wordt meestal in de handel gebracht als snijmoes (vnl. populair in Nederland). Een populair ras is 'Blauwe Groninger'. Snijmoes is goed bestand tegen koude, verdraagt zelfs vorst, en mag al in februari uitgezaaid worden. De teeltduur van bladkool bedraagt een 8-tal weken en er wordt zeer jong geoogst. Als de bladeren gesneden worden zonder het hart van de plant te kwetsen komt er een hergroei en is een tweede oogst mogelijk. Blauwe Groninger heeft groene blaadjes met blauwe bladnerven en heeft een pittige smaak.

Bodemeisen

Raapstelen houden van een fijne, losse grond. Doordat ze dicht op elkaar gezaaid worden, ontwikkelen de wortels zich niet zo sterk en blijven ze fijn en oppervlakkig. Daarom groeien ze beter op een plaatsje waar de grond niet te vlug uitdroogt. Raapstelen houden niet van zure grond, werk er dus het best wat kalk onder tijdens de grondbewerking. Deze groente heeft een voorkeur voor ‘rijkere’ gronden, zaai dus in een vruchtbare bodem, maar spit er geen verse mest onder. Op armere gronden kan wat goed verteerde compost ondergewerkt worden.

Ook op het terras, in een voorbemeste, goed vochthoudende potgrond doen raapstelen het uitstekend. Het gewas is al snel oogstrijp en er kan meerdere keren geoogst worden. De plantjes verdragen wel wat schaduw maar geven de voorkeur aan een zonnig plekje. Zorg er wel voor dat de potgrond steeds vochtig blijft.

Zaaien

Raapstelen kunnen vanaf maart gezaaid worden in de volle grond. De teelt van raapstelen kan starten op het moment dat de dagtemperatuur oploopt tot 10 °C. Omdat raapsteeltjes bij hogere temperaturen al vlug gaan doorschieten, wordt er beter niet meer gezaaid na april. Het ideale zaaimoment is afhankelijk van de fysische toestand van de bodem (vocht en temperatuur). Probeer zeker te vermijden dat gezaaid wordt in te natte grond, anders is de kans groot dat de grond dichtsmakt en het zaad niet kiemt. Zaaien kan breedwerpig (ideaal in bloempot of terrasbak) of op rijtjes. Rijenzaai geeft minder kans op schimmels omdat het gewas overdag gemakkelijker kan opdrogen. Laat tussen de rijen een afstand van 15 cm en zaai ongeveer 0,5 cm diep. Er wordt dicht opeen gezaaid, zodat de plantjes elkaar omhoogduwen en de typische lange, witte tot bleekgroene bladstelen, de raapstelen, mooi kunnen uitgroeien.

Teeltzorgen

Door de korte teeltduur, zo'n 6 tot 10 weken, vragen de plantjes niet echt veel verzorging. Verwijder indien nodig kiemende onkruidgewassen. Bij de late teelt is schade door de aardvlo, die volop actief wordt van het moment dat de dagtemperatuur oploopt tot 18 °C, mogelijk. De bladvlooien, die eigenlijk kleine kevertjes zijn, maken kleine ronde gaatjes in de bladeren. Meestal is de schade gering en is bestrijding niet nodig. Aardvlooien en hun larven houden vooral van droge omstandigheden. De grond vochtig houden is vaak voldoende om de aardvlooien weg te houden. Daarbij is het wel opletten voor rot.

Oogst

De teeltduur van raapstelen is kort. Bij mooi weer kan al na 5 tot 6 weken geoogst worden. Laat de raapstelen niet te groot worden (10 tot 25 cm). Ze zijn op hun best qua smaak en zachtheid als ze klein zijn. De jonge blaadjes zijn moeilijk te bewaren. Oogst dus het best zo kort mogelijk voor het bereiden. Raapstelen zijn ideaal om te verwerken in een puree en combineren goed met spek en kaas, maar geven ook een pittige smaak aan lentesalades. Ga nu vlug op zoek naar geschikte zaden. In de handel zijn ze niet altijd te vinden als ‘raapstelen’, maar de zaden van de verschillende rassen keukenrapen en Chinese kool kunnen perfect opgekweekt worden als raapstelen. Wacht tot de dagtemperatuur voldoende hoog is. Is de grond in de moestuin nog te nat, dan kan perfect gezaaid worden in bloempotten of bloembakken. Houd de bovenste laag potgrond dan wel steeds vochtig. Succes en smakelijk!

Geert Brantegem

Lees ook in Tuin

Het nieuwe moestuinseizoen staat voor de deur

Tuin Door de zachte temperaturen belooft het in 2024 een vroeg seizoen te worden. De enthousiaste moestuinier voelt zich in deze periode zoals een kind in de weken voor Sinterklaas: voorzichtig bladerend door de catalogi van zaadhuizen en tuincentra op zoek naar nieuwigheden en curiosa, hier en daar aankruisend welk ras of soort men in het komende seizoen wel eens wil uit proberen.
Meer artikelen bekijken