Melkveehouders Kirsten en Aico de Jongh: Over één jaar kun je een goede kaas bij ons kopen
De Buitenhoeve in het Gelderse Haaften (NL) is op 4 jaar tijd omgeschakeld van een melkveehouderij met groeiambities naar een kaasboerderij in de korte keten. Kirsten (28) en Aico (29) de Jongh doen er alles aan om goede kaas te maken. Ze wonnen enige tijd geleden zelfs de gedeelde eerste prijs bij de jaarlijkse ‘Cum Laude Awards’.
Kirsten en Aico de Jongh van melkveehouderij De Buitenhoeve zijn de derde generatie op de boerderij in het Gelderse Haaften. Kirsten: “Het bedrijf was van de ouders van Aico, die in 2010 met zijn ouders in maatschap gegaan is. In januari 2020 ben ik in de maatschap gekomen in de plaats van mijn schoonvader Kees.” Best bijzonder is dat Kirsten echt een stadsmeisje was. Toch volgde ze een middelbare agrarische school, waar ze in de 2e klas Aico leerde kennen. Het was liefde op het eerste gezicht.
Van 40 melkkoeien en 800 vleesvarkens op voergeld wilden ze in eerste instantie doorgroeien naar 120 melkkoeien. Ze hadden in 2017 in totaal 60 stuks melkvee. Kirsten en Aico dachten aan groei in de melkveehouderij, aangezien in 2015 het melkquotum eraf ging. In 2016 trouwde het stel en tijdens de bruiloft was de vraag ‘welke kant gaan we op met het bedrijf?’. De fosfaatwetgeving gooide uiteindelijk roet in het eten en maakte groei met melkvee vrijwel onmogelijk. Kirsten: “Ik werkte al 10 jaar lang bij kaasmakerij De Brienushof in Cothen. De eigenaar daarvan had mij zowel koeien melken als kaas maken geleerd. Die mensen zie ik overigens ook nog steeds als mijn eigen thuis c.q. familie.”
Varkensstal omgebouwd
In 2017 besloot het stel om een garage op het erf om te bouwen tot kaasmakerijtje. Het aantal stuks melkvee bleef op 60 koeien. Kirsten: “De bank wilde in eerste instantie nog niet financieren. Aico zei letterlijk tegen de bankman: over één jaar kun je een goede kaas bij ons kopen.” In de omgebouwde garage begon het stel dus met tweedehands kaasmakerijmachines.
Het bedrijfje groeide zo snel dat na één jaar de omgebouwde garage te klein was. Dus ging het stel met de Rabobank om de tafel zitten en vroegen zowel om financiering voor een nieuwe kaasmakerij als een melkrobot. Kirsten: “Die melkrobot was ook cruciaal omdat je dan veel minder tijd kwijt bent in de stal. Die flexibiliteit heb je hard nodig als je ook nog een kaasmakerij hebt naast je melkveebedrijf.” Uiteindelijk werd het qua melkrobot een gereviseerde Lely A3. Nadat ze de financiering binnen hadden, bouwden ze de varkensstal compleet om tot ontvangstruimte met kaasmakerij, een ruimte om te zuivelen en een winkel van 100 m2. Kirsten: “Waar wij nu zitten, was dus vroeger de varkensstal. Aico ging ondertussen een kaasmakerijopleiding volgen bij een zuivelspecialist.”
Wat betreft de vergunningverlening, was de gemeente West-Betuwe best soepel volgens familie De Jongh. De vergunning voor de (kaas)winkel hadden ze snel binnen. Momenteel is het stel bezig met de plannen voor een camping in samenwerking met Farm Camps. Kirsten: “Wij worden de 20ste boerderij die zich aansluit bij deze organisatie die werkt met glampingtenten waar alles in zit. ‘Luxe logeren bij de boer’ heet dit.” De familie legt de riolering aan en Farm Camps zet vervolgens de tenten.
Winnende kaas
Ondertussen ging het kaas maken steeds beter. Kirsten: “Na dat eerste jaar wonnen we zelfs al onze eerste gedeelde prijs tijdens de jaarlijkse Cum Laude Awards, een gedeelde eerste plaats met 4 andere kaasmakers. Dat hadden we zelf ook niet verwacht, maar erg leuk natuurlijk.” Ze wonnen zelfs een prijs voor hun karnemelk en yoghurt. Als kaasmakerij moeten ze uiteraard voldoen aan allerlei keuringen. Kirsten: “Zo moet je bij het COKZ (Controle Orgaan Kwaliteitszaken) een keurmerk verdienen zodat je over een certificaat beschikt. Ze werken daarbij met hygiënecodes en dergelijke. Elke 6 weken moeten alle producten die wij maken, gemonsterd worden.” Die uitslagen worden vervolgens bewaard zodat ze, bij problemen, achteraf alles kunnen traceren van welk bedrijf het product kwam.
Naast de aanschaf van een gereviseerde Lely-melkrobot werden in de ligboxenstal ook meteen nieuwe roosters gelegd. Verder ging de familie van een traditionele ligboxenstal naar een diepstrooiselstal. Kirsten: “De rubber matten in de oude boxen waren toch al versleten, dus dat kwam mooi uit.” De ligboxen worden nu ingestrooid met gedroogde mest, zogeheten greenbedding. Daarom heeft de familie een Fling-instrooibak en een mestscheider van Keydollar gekocht. Kirsten: “In het begin bleef de vaste substantie van de gescheiden mest te nat, dus voegen wij sindsdien speciale korreltjes toe die het vocht er volledig uit halen.”
Qua fokkerij heeft de familie De Jongh vooral Holsteins met hier en daar een verdwaalde blaarkop ertussen. Ze fokken zelf. De beste 10 melkkoeien van de stal worden geïnsemineerd met gesekst sperma, en alle toekomstige vaarzen geïnsemineerd met een goede fokstier. Kirsten: “Zo houden wij het beste vee over. De overige melkkoeien, waar wij dus niet mee fokken, worden geïnsemineerd met een Belgische witblauwe stier. “Aan Belgische witblauwe kalveren verdien je natuurlijk veel meer als aan Holstein-kalveren. Die kalveren worden uiteindelijk, als ze oud genoeg zijn, door een veehandelaar opgehaald.”
Actief op sociale media
De Buitenhoeve heeft een eigen site: www.kaasboerderijdebuitenhoeve.nl. Daarnaast is Kirsten ook actief op Facebook en Instagram. “Zo weet ik mensen goed te bereiken. Verder moeten wij het vooral hebben van mond-tot-mondreclame. Adverteren doen we niet.” Dat hun site er zo goed uitziet, komt ook omdat ze de bouw van hun site gewonnen hebben via Food Inspiration. Ze deden mee aan de wedstrijd Pimp my Farmshop van deze organisatie en wonnen.
Wat betreft de nieuwe campingtak gaat de familie zich ook volop inzetten om het imago van de sector te verbeteren. Naast recreatie voor de gezinnen die op De Buitenhoeve verblijven, gaat de familie gelijktijdig boerderij-educatie geven. Het is volgens Kirsten zó belangrijk dat wij als boerensector ons imago goed houden c.q. verbeteren. “Ik kom zelf uit de stad en het is geen onwil van stedelingen, maar gewoon onwetendheid wat betreft de agrarische sector.” Al beginnen ze met een camping, de kaasmakerij blijft de hoofdmoot wat het inkomen betreft.
Volgens de melkveehoudster hebben ze geen last van corona. “Juist niet! We hebben zelfs meer omzet dan voorheen en meer klandizie, zelfs zo sterk dat we begin 2020 op 10% eigen vermarkting van onze producten zaten en momenteel al op 25%. Ik verwacht overigens dat wij, na deze coronacrisis, niet terug zullen zakken naar weer 10% eigen vermarkting. Onze klanten proeven het verschil tussen onze ambachtelijke producten en die uit de supermarkt.” Wat volgens haar ook scheelt is dat sommige producten, zoals melk, bij De Buitenhoeve net zo veel kosten als in de supermarkt.
Investeren in arbeidsgemak
De familie De Jongh heeft een zoontje en de tweede is op komst. Kirsten: “Dus wellicht hebben wij opvolging, maar ze mogen zelf bepalen wat ze willen worden. Wij hebben nu 60 stuks melkvee en Aico en ik houden dat in ieder geval zo. Wij willen ons puur onderscheiden door juist een kleinere melkveehouderij te blijven.” Wat de toekomst betreft, wil Kirsten het assortiment streekproducten nog wel uitbreiden met soorten vlees, groentes, jammen en sappen. Verder wil het stel nog investeren in arbeidsgemak in de kaasmakerij. Zo zijn ze van plan om een draineerbak aan te schaffen. Dan hoeft Aico de zware wrongel niet meer met de hand uit de kaastobbe te tillen en in de kaasvaten te doen. Kirsten: “Dat is ook beter voor zijn rug. Aico zegt zelf ook: ik wil niet, als ik 50 jaar ben, een versleten rug hebben.” In de verre toekomst wil de melkveehoudster ook nog wat reizen. “Wellicht na ons pensioen”, mijmert ze.
