Startpagina Mechanisatie

Duurzaam werken door motoren terug als nieuw te maken

Philip Smets is al zijn hele beroepsloopbaan bezig met de revisie van brandstofmotoren. Na 13 jaar in een gerenommeerd revisiebedrijf te hebben gewerkt, besliste hij om met zijn echtgenote in 1989 een eigen bedrijf op te richten. Zo beschikt hij nu over een zeer rijke ervaring, een volledig arsenaal aan professionele machines in de werkplaats en een uitgebreid internationaal netwerk van toeleveranciers en klanten.

Leestijd : 6 min

Smets motorenrevisie werkt enerzijds deels rechtstreeks met de eindklant en anderzijds in onderaanneming voor garages en andere. Het bedrijf heeft ook feeling met de land- en tuinbouw door de ligging in het Haspengouwse Sint-Truiden. Zo wordt er vaak gewerkt aan de motor van plukwagens van fruittelers, maar ook de motor van smalspoortractoren wordt al eens gereviseerd. Het werk aan industrie- en landbouwmotoren krijgt voorrang in de werkplaats op de revisie van oldtimer- of rallymotoren. Ook met ons vakblad Landbouwleven zijn ze vertrouwd. De ouders van Philips vrouw en medezaakvoerder, Erna Bollingh, hadden jarenlang een abonnement.

Hele evolutie gebeurd

Toen Philip begon met het reviseren van motoren, was het in die tijd normaal dat een vrachtwagenmotor om de 300.000 à 400.000 km gereviseerd werd. Nieuwe of ruilmotoren waren toen amper beschikbaar. Ondertussen heeft de sector een hele evolutie meegemaakt en treden ‘puur mechanisch’ gezien aan de huidige motoren weinig problemen op. Het gros van de problemen die zich nu voordoen, heeft te maken met de systemen voor uitlaatgasnabehandeling en vooral met een slecht onderhoud.

Specifiek voor wat de transportsector betreft, moest vroeger een vrachtwagen een week stil gezet worden om een motorrevisie uit te voeren. Heden is dit economisch moeilijk aanvaardbaar en zijn andere oplossingen uitgewerkt. ‘All-in’ leasingpakketten zijn heel populair geworden bij grote transportbedrijven, waardoor er minder motorrevisie gebeurt. Tegenwoordig doet een vrachtwagen makkelijk één miljoen kilometer en zijn er nog geen motorproblemen.

We hadden een boeiend interview met Philip om ons te verdiepen in zijn specialistische werkzaamheden.

Honen van cilinders.
Honen van cilinders. - Foto: TD

Laat ons met de deur in huis vallen: Valt iedere motor te herstellen?

PS: Voor mij zit er een groot verschil tussen de termen ‘herstellen’ en ‘reviseren’. Het is soms een moeilijk verhaal om aan de klant uit te leggen. Herstellen is goedkoper dan reviseren, maar ook de werkingszekerheid en levensduur ligt anders. Bij herstellen maak je alleen terug wat kapot is. Reviseren is een motor herproduceren zodat hij zo goed als nieuw is. Bij reviseren gebeuren er meer en andere bewerkingen die bij herstellen niet gebeuren. Zoals het vervangen van onderdelen die net niet versleten zijn. Dankzij reviseren wordt de levensduur verlengd door preventief onderdelen te vervangen.

Om op uw initiële vraag terug te komen, in theorie valt iedere motor te herstellen of te reviseren als je de benodigde onderdelen vindt. Er is echter ook de economische kant van het verhaal: is het wel de kost waard? Elke klant kan de herstelling/revisie van zijn motor, onder begeleiding en in overleg, bij ons opvolgen. Een andere mogelijkheid om op de kostprijs in te spelen is om enkel bepaalde componenten onder handen te nemen.”

Zijn er dingen die niet uit te voeren zijn?

Gietijzeren motorblokken kunnen gelast worden, maar daar waag ik mij niet aan. Ook het lassen van krukassen en nokkenassen is te risicovol. Hiervoor zijn er andere gespecialiseerde bedrijven. Als het gietwerk van een motorblok gescheurd is ofzo, probeer ik een oplossing te zoeken met een gebruikt exemplaar dat we dan terug beginnen opbouwen.

De werkplaats biedt een arsenaal een werktuigen, maar ook aan test- en meetapparatuur.
De werkplaats biedt een arsenaal een werktuigen, maar ook aan test- en meetapparatuur. - Foto: TD

Kan je vooraf een correcte kostprijs inschatten?

Uiterst moeilijk! Ik kan mondeling een heel ruim genomen richtprijs geven, maar pas na demontage kan ik een offerte maken. Vroeger was het aanbod motoren minder groot en hadden we wel eens gereviseerde ruilmotoren liggen. Zo kon je met een gemiddelde berekening werken en een exacte prijs vooraf afspreken, maar ook hier is er evolutie gekomen en het aantal type motoren zo uitgebreid, dat je geen stock met ruilmotoren kan aanleggen.

Vertoont iedere motor hetzelfde klassieke pijnpunt?

Sommige motoren (types, series …) hebben dezelfde zwakheden. Dat kan logisch klinken. Vroeger kwamen er hier versleten motoren binnen, nu zijn het kapotte motoren die binnenkomen.

Hoe verklaar je dat?

Enerzijds zijn er zeer lange onderhoudsintervallen gekomen, anderzijds is er nonchalantie en slordigheid over het onderhoud van een motor. De opvolging ervan in een machine behoort niet meer standaard tot het takenpakket van de machinist/bestuurder van tegenwoordig. De controle van het motoroliepeil bij opstart, gebeurt te weinig en er wordt te sterk vertrouwd in urenteller/boordcomputer.

Slijpmachine voor krukassen.
Slijpmachine voor krukassen. - Foto: TD

Hoe ziet een revisieproces eruit?

Dat start met een demontage en grondige reiniging van de motor. Een visuele inspectie volgt net als het opmeten van de onderdelen, het controleren van maten, nagaan van toleranties, overmaat bepalen, lek- en breuktesten uitvoeren... ‘Nattevingerwerk’ komt er niet bij kijken, wij baseren ons op exacte metingen! We leggen de lat bewust hoog voor onszelf, maar krijgen er een goed gewaardeerde ‘naam’ voor terug. Ik wil altijd handelen met lange termijnvisie en ga voor een duurzame relatie met klant en leverancier.

Een ‘vuile’ motor klaar om de wasinstallatie in te gaan alvorens demontage kan gebeuren.
Een ‘vuile’ motor klaar om de wasinstallatie in te gaan alvorens demontage kan gebeuren. - Foto: TD

Na deze grondige voorbereiding kan een reële kostprijsberekening gemaakt worden. Na overleg en akkoord van de klant gaan de machinale bewerkingen van start, zoals het slijpen van de krukas, boren en honen van cilinders, vlakken en testen van cilinderkoppen, boor- en freeswerk. Alvorens de eindmontage start, worden de onderdelen nog eens gereinigd. Als de motor volledig gemonteerd is, gebeurt er een proeftest en wordt de motor ingelopen op de testbank. Afhankelijk van welk type motor kan deze gemiddeld 2 à 3u op de testbank staan. Tevens wordt het vermogen gemeten. Als finishing touch wordt de motor in de originele kleur gespoten. We doen geen ‘spuitrevisies’ (lacht). We hebben veel meetapparatuur en een uitgebreid machinepark dat gebruikt wordt. Alleen al de machine om krukassen te slijpen heeft een aanschafprijs van 200.000 euro. Er zijn goedkopere alternatieven aan de helft van de prijs, maar wij werken met een gerenommeerd Deens merk.

Herstel je buiten de motor nog iets?

Het heeft hier hoofdzakelijk met motorrevisie te maken. De brandstofinjectie/dieselpompen kan je misschien afzonderlijk bekijken. Ook deze benaderen wij op zich voor revisie.

Revisie en controle van brandstofinjectiesystemen vormen mee de hoofdzaak van Philip Smets zijn activiteiten.
Revisie en controle van brandstofinjectiesystemen vormen mee de hoofdzaak van Philip Smets zijn activiteiten. - Foto: TD

Enkele malen per jaar herstellen we een mestpomp uit de landbouwsector. Dit komt doordat we het specifieke gereedschap staan hebben om boor- en freeswerk aan het pomphuis te doen.

Duurzame partner

In welke mate heb je bijstand van de originele fabrikanten?

Dat wisselt sterk afhankelijk van het merk. Doordat wij een ‘onafhankelijk’ motorrevisiebedrijf zijn is er moeilijkere toegang tot opleiding bij de fabrikant. Wel stellen ze onderdelenlijsten en werkplaatshandboeken enz. ter beschikking.

Op deze testbank kan een motor ingespannen worden om te testen op zijn functioneren na revisie.
Op deze testbank kan een motor ingespannen worden om te testen op zijn functioneren na revisie. - Foto: TD

Je mag wel stellen dat de fabrikanten ons als partner beschouwen dan wel als concurrent. Fabrikanten geven immers ook wel eens werkzaamheden door aan ons. Voor één fabrikant, namelijk het Duitse Hatz, zijn we sinds 1 januari 2020 invoerder geworden. Dit is een evolutie door een jarenlange samenwerking. Enkel voor dit merk gaan we de baan op voor herstellingen op locatie.

Zicht op de testruimte vanuit het computerlokaal vanwaar de testbank bediend wordt.
Zicht op de testruimte vanuit het computerlokaal vanwaar de testbank bediend wordt. - Foto: TD

Wat zijn de hersteltijden?

Louter de demontage en het reinigen van een motor kan snel één dag duren, maar door de diversiteit in merken en onderdelen is de hersteltijd heel moeilijk te zeggen. Een klein probleem kan misschien snel en/of direct verholpen worden, maar wij zijn echt afhankelijk van onze toeleveranciers. Corona en brexit zorgen op dat vlak voor moeilijkheden. Door corona en de afstandsregels draait één van mijn onderdelenfabrikanten maar op halve capaciteit, doordat het personeel beurtelings werkt. Vele motoronderdelen komen vanuit het Verenigd Koninkrijk. Door de brexit neemt de levering nu veel meer tijd in beslag én brengt extra kosten met zich mee. Deze staan soms niet meer in verhouding met de waarde van het geleverde onderdeel.

De gebruikte en/of nieuwe onderdelen van iedere motor worden zorgvuldig afzonderlijk bijgehouden per exemplaar. Op de achtergrond een deel van het magazijn.
De gebruikte en/of nieuwe onderdelen van iedere motor worden zorgvuldig afzonderlijk bijgehouden per exemplaar. Op de achtergrond een deel van het magazijn. - Foto: TD

Hoe zie je de toekomst?

Dat kan alleen de tijd uitwijzen. (lacht) Feit is wel dat het aantal revisiebedrijven sterk mindert. Reviseren gebeurt ook minder, soms uit onwetendheid of uit logistieke redenen. Zo zien we dat in garages de werkwijze verandert is van ‘herstelling-revisie’ naar ‘vervangen met nieuwe onderdelen’. Onze revisie is goedkoper en duurzamer dan hun vervanging, maar het past niet in het hedendaagse werkschema. Revisie bestaat al zolang als de brandstofmotor zelf. Remanufacturing, zoals reviseren heden ten dage ook wel genoemd wordt, past compleet in de groene, duurzame filosofie die vandaag bij de grote merken heerst. Recyclage is vandaag een hot item, toch ben ik er al meer dan 40 jaar mee bezig.

Tim Decoster

Lees ook in Mechanisatie

Meer artikelen bekijken