Startpagina Paarden

Als een veulen moet wennen aan ons… en wij aan hem of haar

Binnenkort start de veulenzomer. Spannende momenten kondigen zich aan in en rond de stal, voor sommigen voor de eerste maal, voor anderen als een jaarlijks spannend, maar ook beloftevol seizoen.

Leestijd : 4 min

Corona en rhinopneumonie, beide virussen gooien roet in het eten. Niets belet echter dat menig paardenhouder –in blijde veulenverwachting of net niet meer– kan uitkijken naar een (of meerdere) dartele veulens in de wei. Dit blijven de ultieme momenten dat we ‘in ons kot’ de hemel op aarde kennen met onze paarden. Ervan genieten is de boodschap. Ze worden immers zo snel groot.

Nieuw leven op stal

Na 320 tot 365 dagen doet het veulen zijn intrede in onze wereld. Het is altijd belangrijk dat de dierenarts het pasgeboren veulen onderzoekt. De ademhaling, temperatuur, buik, gewrichten en ogen krijgen daarbij een check-up. Vergeet ook de merrie niet aan zijn kennersoog te onderwerpen. Per slot van rekening heeft zij haar opdracht tot een goed einde gebracht. Normaal volgt de nageboorte (placenta) binnen de 3 uur. Dus, behalve als u zich zorgen maakt bij het veulenen, is het ideaal om de dierenarts te vragen kort na de geboorte. Als de nageboorte er is, kan hij die nakijken. Is ze er niet of is er iets niet in orde, dan kan hij zo nodig ingrijpen. Bewaar hoe dan ook de nageboorte, zodat de dierenarts kan kijken of ze volledig is. Een pasgeboren veulen schudt vrij snel met zijn hoofd en rolt zich in borstligging. Al even snel volgen de pogingen tot rechtstaan en het op zoek gaan naar de uier van de merrie. Volg dit van op afstand en geef de dieren de privacy die ze nodig hebben. Dit is een intiem moment voor moeder en kind en behoeft geen publiek. U kijkt dus beter in alle discretie toe, gluren is hier toegestaan. Uw relatie met de merrie zal er alleen beter op worden. Niet onbelangrijk... lees dus vooral verder.

Hou ook de eerste ontlasting van het veulen in het oog. Als het veulen vlot drinkt, komt die er 12 tot 24 uur na de geboorte. Aarzel niet om de dierenarts te bellen als u ziet dat het veulen moeite heeft met dit meconium of darmpek. U merkt dan een tevergeefs persend veulen in een hoek van de stal. De dierenarts kan hier makkelijk aan verhelpen.

Werk aan de relatie met uw merrie

Misschien had u verwacht ‘werk aan uw relatie met uw veulen’. Niet dus! Veulens zijn opmerkzaam en leren snel. Vertroetelen is uit den boze en te veel aandacht en aaien werkt omgekeerd. Veel veulens, die geboren worden bij een hobby-paardenhouder, worden te veel vertroeteld en ontwikkelen zich snel tot tegendraadse jaarlingen. Bezig zijn met de merrie bevordert het vertrouwen van de mens op een natuurlijke manier. Haar met meer zorg omringen –als ze het toestaat natuurlijk– is een levensles voor het veulen. Het veulen zal veel makkelijker zijn voetjes opgeven, als u eerst even de voeten van de merrie ter hand neemt in zijn aanwezigheid. De kennismaking met zijn veulenhalstertje zal vlotter verlopen als hij onderzoekend kan volgen hoe u de merrie een halster omdoet. Neem het halster van de merrie af en laat het veulen er even aan snuffelen. De geur van zijn moeder is onmiskenbaar voor het kleine grut. Eigenlijk staat het veulen erbij en kijkt ernaar in deze totaal nieuwe levensfase. Daarvan gebruikmaken is de beste manier om te starten met het handzaam maken.

Een veulen zal de mens des te meer vertrouwen, als hij merkt dat ook zijn moeder het volste vertrouwen heeft in ons. Overdrijf dus niet in strelen en aaien bij een jong veulen. Geef eerst de merrie een borstelstreek en pas daarna het veulen. Meer moet dat niet zijn. Te veel veulens worden gepamperd en verwend en daar komen alleen maar moeilijke paarden van.

Als de merrie aan het halster loopt, is het van belang dat het veulen haar vrij volgt. Dat vergt altijd wat oefening en geduld en het latere lopen aan het halster zal aldus makkelijker verlopen voor het veulen. Met al die kleine dagdagelijkse dingen bent u al snel elke dag een tijdje bezig en leert het veulen dat, wat u met zijn moeder doet, ook aan hem besteed is.

Aangezien een veulen dikwijls ontwormd moet worden, is het wel belangrijk dat hij kennis maakt met een houdgreep. Lees: hem vast houden met beide armen, een voor zijn borst en een tegen zijn achterhand. Dit raakt hoe dan ook snel buiten proportie na enkele maanden.

Een handzaam veulen biedt dus niets dan voordelen. Eerst staan en dan pas lopen is een altijd een mooi begin.

Alle dagen binnen en buiten

Men leest dikwijls –en terecht– dat veulens het best opgroeien in de kudde, maar welke hobby-paardenhouder beschikt over een ‘kudde’? Veelal gaat het om een veulen dat blijft of in een veel later stadium wordt verkocht. Merrie en veulen blijven een hele zomer lang dicht bij elkaar. Als het veulen blijft, mag zelfs het grootste deel van de herfst er nog aan toegevoegd worden. Aan spenen hoeft u nog niet te denken. Geniet dus van hun beider gezelschap elke dag. Breng merrie en veulen overdag naar de weide of uitloop en ’s avonds naar de stal. Dat zorgt voor rust en regelmaat, maar ook voor veiligheid, controle én opvoeding. Verblijven ze overdag op een aanpalende weide, zorg dan voor beschutting tegen zon, regen en insecten. Een dag op de weide is voor beide te lang in de hitte. Vergewis u ervan dat er geen gevaren op de weide loeren zoals uitstekende isolatoren, doorgeroeste schroeven of nagels in de palen, doorhangende draden, kortsluitingen, dikke taken, peulen van esdoorns...

De eerste kennismaking van een speels veulen met elektriciteit is kort, heftig en doorslaggevend. Misschien is het best dat u het niet merkt. De merrie zal rustig doorgaan met grazen wanneer haar kind schrikt. Haar wijze houding is best ook de onze. Jong geleerd is immers oud gedaan!

Patricia Borgenon

Lees ook in Paarden

Meer artikelen bekijken