Startpagina Akkerbouw

Een goed beheerd fytolokaal is een must voor ieders gezondheid

Het fytolokaal is één van de meest risicovolle plaatsen op een landbouwbedrijf, wegens het potentiële gevaar voor mens en milieu van de gewasbeschermingsmiddelen (GBM) dier opgeslagen zijn. Het is dan ook niet voor niets dat de inrichting en het beheer van het lokaal aan bijzondere voorwaarden zijn onderworpen.

Leestijd : 5 min

Die voorwaarden zijn niet alleen wettelijk bepaald, maar worden ook gecontroleerd door de overheid (FAVV, FOD of SPW -DPC (in Wallonië)) en in het kader van de Vegaplan Standaardaudits.

Desondanks komen er nog geregeld signalen van erfbetreders (auditoren, overheidscontroleurs, teeltadviseurs, …) die een fytolokaal bezochten met directe risico’s voor de gezondheid van de landbouwer en de erfbetreder.

In dit artikel zetten we daarom de verschillende aspecten van het fytolokaal nog eens in de kijker.

Inrichting

Een proper en stofvrij fytolokaal dat correct ingeplant is, garandeert een veilige opslag van gewasbeschermingsmiddelen. Zorg ervoor dat het niet in direct contact staat met ruimtes waar mensen of dieren verblijven. Bij de inrichting let je erop dat het lokaal droog en goed geventileerd is, om ophoping van giftige dampen te vermijden.

Ook als de producten in een fytokast of oude diepvries worden bewaard, voorzie je die het best van een rooster om ventilatie te verzekeren.

Er moet ook steeds een goede verlichting zijn, die het mogelijk maakt om de etiketten te lezen. Door gebruik te maken van brandveilige verf of materialen beperk je ook het brandgevaar.

Het morsen van product vormt steeds een risico, maar dit kan je beperken door een opvangsysteem te voorzien. In Wallonië is dit zelfs een verplichting en moet het opvangsysteem een volume hebben dat minstens gelijk is aan een kwart van het totale volume aan vloeibare gewasbeschermingsmiddelen of aan het volume van de grootste verpakking indien dit groter is.

Om gemorst product eenvoudig te kunnen opruimen, dien je ook een verharde ondoordringbare ondergrond en niet absorberende legplanken te voorzien. Een emmer met zand of zaagmeel en een vuilblik zorgen ervoor dat je het product ook goed kunt opruimen.

Opslag van gewasbeschermingsmiddelen

Bewaar je gewasbeschermingsmiddelen steeds in de oorspronkelijke verpakking. Die is aangepast aan de chemische samenstelling van het product, zo wordt de verpakking niet beschadigd. Let er bovendien op dat het origineel etiket steeds aanwezig is. Hierop staat immers alle wettelijk verplichte informatie, net als de maatregelen die moeten worden getroffen in het geval van een ongeluk.

Bij een goed beheer van de lege verpakkingen worden de bussen uitgespoeld, gedroogd en bewaard in daarvoor voorziene zakken van Agrirecover. Doppen worden afzonderlijk verzameld. Zegels vallen, net als vervuild verpakkingsmateriaal zoals zakken of dozen,  onder de niet-spoelbare fractie.
Bij een goed beheer van de lege verpakkingen worden de bussen uitgespoeld, gedroogd en bewaard in daarvoor voorziene zakken van Agrirecover. Doppen worden afzonderlijk verzameld. Zegels vallen, net als vervuild verpakkingsmateriaal zoals zakken of dozen, onder de niet-spoelbare fractie. - Afbeelding: Protect'eau

Om vergissingen tijdens de voorbereiding van de behandeling te vermijden, kan je je gewasbeschermingsmiddelen ook het best overzichtelijk ordenen. Dit kan per teelt waarvoor ze erkend zijn en/of per groep (fungicide/ herbicide/ insecticide/…).

Bij het ordenen bewaar je ook het best de gewasbeschermingsmiddelen in vaste toestand (poeders of granulaten) boven de vloeibare, zodat eventuele lekken geen schade aan de onderliggende producten kunnen veroorzaken.

Niet bruikbare gewasbeschermingsmiddelen

De opslag van niet bruikbare gewasbeschermingsmiddelen (NBGM) verdient bijzondere aandacht. NBGM zijn producten waarvan de erkenning is ingetrokken en de opgebruiktermijn verstreken is, producten waarvan de erkenning niet (meer) van toepassing is op de teelten in uw bedrijf, producten waarvan de houdbaarheidstermijn verstreken is, of waarvan het etiket niet meer leesbaar is.

Deze producten mogen strikt genomen enkel in uw bezit zijn indien ze minder dan 2 jaar als NBGM geklasseerd zijn en je ze dus nog niet met de volgende tweejaarlijkse ophaling van AgriRecover hebt kunnen inleveren. In het fytolokaal voorzie je hiervoor een afzonderlijke plaats, die je duidelijk aanduidt met een label ‘NBGM’ of ‘Vervallen’.

Een bijzonder geval zijn de producten met een toelating van 120 dagen voor noodsituaties. Deze producten worden als NBGM beschouwd tijdens de periode buiten de toelating van 120 dagen en moeten afzonderlijk worden opgeslagen met de aanduiding ‘NBGM-120 dagen’.

Zolang de toelating van 120 dagen van deze producten in opeenvolgende jaren wordt verlengd, moeten deze niet worden ingeleverd bij AgriRecover.

De opslag van de lege verpakkingen moet niet noodzakelijk in het fytolokaal, maar kan ordelijk op een andere plaats op het bedrijf. Deze sorteer je zoals het hoort. Gebruik bij voorkeur de zakken die door AgriRecover worden aangeboden.

Persoonlijke beschermingsmiddelen zorgen ervoor dat je gezondheid maximaal beschermd wordt tijdens het werken met gewasbeschermingsmiddelen. Een masker met een filter met bruine markering absorbeert de dampen en een overall, handschoenen en laarzen verhinderen direct contact met het product.
Persoonlijke beschermingsmiddelen zorgen ervoor dat je gezondheid maximaal beschermd wordt tijdens het werken met gewasbeschermingsmiddelen. Een masker met een filter met bruine markering absorbeert de dampen en een overall, handschoenen en laarzen verhinderen direct contact met het product. - Afbeelding Protect'eau

Uitrusting

Met de basisuitrusting kan je veilig met gewasbeschermingsmiddelen aan de slag. Om correct te kunnen doseren is een weegschaal in goede staat cruciaal en een maatbeker helpt om vloeistoffen juist af te wegen. Voor het geval er toch iets misloopt, moet in de nabijheid van het fytolokaal ook stromend water of een oogdouche aanwezig zijn. Een brandblusapparaat is ook geen overbodige luxe.

Bij het werken met gewasbeschermingsmiddelen is het belangrijk om ook je persoonlijke veiligheid te bewaken. Voorzie steeds een propere overall, degelijke laarzen, nitrile of neopreen handschoenen en een veiligheidsbril die je enkel voor het toepassen van gewasbeschermingsmiddelen gebruikt.

Vermijd ook dat je giftige dampen inademt, door een masker te dragen met een filter voor organische dampen (bruine kleurcode). Deze filter dient regelmatig te worden vervangen en mag niet vervallen zijn.

Je persoonlijke beschermingsmiddelen moet je ook buiten het fytolokaal bewaren om te vermijden dat ze verontreinigd geraken, of dat de filters verzadigd raken door de dampen.

Besluit

Door bewust met de risico’s van gewasbeschermingsmiddelen om te gaan, kan je de risico’s beperken. Daardoor draag je niet alleen bij aan een beter imago van de landbouw en aan het behoud van de erkenning van de nog beschikbare producten, maar je beschermt ook je eigen gezondheid.

Bovendien vermijd je er een boete mee bij een controle door de overheid, of vermijd je dat je certificaat wordt ingetrokken in het geval van een audit voor Vegaplan. Je hebt er dus alle belang bij om de richtlijnen nauwgezet op te volgen.

Reglementering en documentatie

Er zijn verschillende bronnen die je als landbouwer kan raadplegen die helpen om aan alle voorwaarden te voldoen.

- Erkende middelen in België: https://fytoweb.be/nl

- Veiligheidsfiches van GBM in België: https://www.phytotrans.be/

- Ophaling lege verpakkingen en NBGM: https://agrirecover.eu/

- Technisch advies Wallonië i.v.m. het gebruik van GBM: https://protecteau.be/fr, specifiek i.v.m. het fytolokaal: https://protecteau.be/fr/phytos/professionnels/local-phyto

- Checklijsten van SPW Département Police et Contrôle Wallonie : http://environnement.wallonie.be/

- Vegaplan standaarden : https://www.vegaplan.be/

Mathias De Backer, Vegaplan

Lees ook in Akkerbouw

Volg de bladluizendruk vooral in wintertarwe op

Granen Het Landbouwcentrum Granen Vlaanderen (LCG) meldt dat de gevoeligste fase voor het dwergvergelingsvirus op veel gerstpercelen voorbij is. In wintertarwe moet dit nog wel opgevolgd worden. Dwergvergeling dient voorkomen te worden door bestrijding van bladluizen.
Meer artikelen bekijken