Startpagina Actueel

Voorstellen in de maak om problemen met mestopslag te vermijden

Vlaanderen werkt aan een voorstel om zowel het risico op problemen met mestzakken alsook de gevolgen van incidenten te beperken. Ook de afstandsregels voor opslag van vaste mest worden herbekeken. “Het wetgevend kader rond mestopslag is aan een update toe”, zegt minister Zuhal Demir.

Leestijd : 4 min

Eind januari had in Maarkedal (Oost-Vlaanderen) een zware vervuiling plaats door een gescheurde, nieuwe mestzak. Joris Nachtergaele, burgemeester van Maarkedal en Vlaams parlementslid voor N-VA vroeg hierover in een schriftelijke vraag aan Vlaams minister en partijgenoot Zuhal Demir meer tekst en uitleg.

Snelle reactie landbouwer

Daardoor vloeide er 100.000 l vloeibare mest weg en die kwam terecht op nabije percelen en in de grachten van de Maarkebeek. “Gelukkig reageerde de betrokken landbouwer snel, waardoor de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) adequaat kon ageren en de schade kon indijken. Dit concrete dossier en de gevolgen ervan worden nu van nabij opgevolgd door de VMM”, stelt Joris Nachtergaele.

“Zonder in te gaan op dit individuele geval, stellen we vast dat dergelijke breuken bij mestopslagplaatsen een immense impact kunnen hebben op de omliggende percelen, de waterkwaliteit en de biodiversiteit door de hoge stikstofwaarden en de grote omvang aan meststoffen die in zo’n opslagplaats kunnen worden bewaard. Vooral stevige vriestemperaturen, zoals die van midden februari, zetten aan tot breuken of scheuren.”

Uiteraard worden de mestopslagplaatsen gereguleerd en vindt er eveneens handhaving plaats. “In de eerste plaats moeten de mestopslagplaatsen voldoen aan de voorschriften van de VLAREM-wetgeving (Vlaams reglement betreffende de milieuvergunning), waarin minimumdrempels worden opgegeven waaraan zo’n opslagplaats moet voldoen. Daarnaast is ook de handhaving met betrekking tot mestopslagplaatsen een belangrijke pijler om een optimale bescherming tegen grote mestlozingen te garanderen.”

Volgens het Mestrapport 2020 werden er in 2019 393 omgevingscontroles op landbouwbedrijven uitgevoerd die focussen op mestopslag. Bij 37% werden inbreuken vastgesteld tegen de VLAREM-wetgeving. Frappant is vooral het verschil tussen de eerste en de tweede controle: bij de eerste controle was bijna de helft van de mestopslagplaatsen niet in orde.

Wetgevend kader

Bij mestopslagplaatsen voor mengmest signaleerde de afdeling Handhaving al eerder dat het systeem van peilputten om de lekdichtheid van mestkelders te monitoren geen afdoende techniek is. “Er is ondertussen al studiewerk verricht inzake de constructievereisten van ondergrondse mestopslagplaatsen. De bedoeling is om alternatieven uit te werken voor het systeem van peilputten, zodat de lekdichtheid van mestopslagplaatsen beter kan worden gegarandeerd. Deze studie en problematiek vormen de aanzet om mestopslagplaatsen verder te onderzoeken in een BBT-studie. De veiligheidsaspecten zullen hierin ook aan bod komen naast de technische, financiële en milieu-aspecten van de bestaande en nieuwe constructiever-eisten”, stelt Vlaams minister Zuhal Demir.

114 mestzakken

Calamiteiten met tijdelijke mestopslag zoals de bekende mestzakken of containers, komen gelukkig zelden voor, maar de impact is altijd groot. “VLM kent 114 mestzakken als onderdeel van de erkenningen van erkende mestvoerders. Het is niet bekend hoeveel mestzakken hiernaast nog in gebruik zijn door landbouwers of loonwerkers. De controles op de tijdelijke mestopslagen en de opslag op de kopakker zijn niet zo eenvoudig. Deze mestopslagen liggen immers slechts voor enkele dagen of weken op een perceel. Erkende mestvoerders voeren de mest aan, terwijl de landbouwer of loonwerker de mest op de percelen brengt.”

“Naar aanleiding van recente voorvallen met enkele mestzakken heb ik aan mijn diensten gevraagd om voorstellen uit te werken om zowel het risico op het voorkomen van problemen met mestzakken alsook de gevolgen van zulke incidenten te beperken. Ik denk hierbij aan een uitbreiding van de in het Mestdecreet opgenomen afstandsregels voor opslag van vaste mest op de kopakker naar mestzakken, maar ook aan een verplichting van een periodieke keuring en het uitwerken van een code goede praktijk over het gebruik van mestzakken. Om de traceerbaarheid van deze meststromen en handhaafbaarheid van de mestzakken te garanderen ga ik na of onder meer de bestaande agr-gps-app een oplossing kan aanbieden.”

Voldoende informeren

Volgens minister Demir blijft informeren en sensibiliseren belangrijk. “De betrokken diensten hebben op regelmatige basis overleg met de sector, waarbij dergelijke onderwerpen aan bod komen. Zo heeft de afdeling Handhaving van het departement Omgeving jaarlijks een overleg met landbouworganisaties om duiding te geven bij het eigen inspectieplan en de specifieke acties en studies. Ook tijdens dit overleg kan deze informatie met de sector worden gedeeld. De Mestbank organiseert op regelmatige basis een overleg met de sector waarin ook de vaststellingen van de dienst Handhaving worden toegelicht met het oog op sensibilisering. Daarnaast bevat het jaarlijkse mest-rapport van de VLM informatie over de resultaten van de controles van mestopslagen.”

Lieven Vancoillie

Lees ook in Actueel

Meer artikelen bekijken