Hilde Crevits: Een definitieve stikstofregeling die geen kansen biedt aan familiale landbouw is onaanvaardbaar

Na een pittige discussie over de tijdelijke stikstofregeling in de commissie Leefmilieu werd hierover ook in de commissie Landbouw druk gedebatteerd. Voor Vlaams landbouwminister Hilde Crevits is de conclusie duidelijk.

Bos zonder bomen

“Ik zal zeker niet toelaten dat bedrijven of gezinnen achter deze bedrijven in de kou blijven staan. Een stikstofaanpak die programmatisch is, geeft ademruimte aan al onze economische sectoren. Indien dat niet het geval is, wordt de aanpak problematisch. En daar ‘PAS’ ik voor. Laat mij heel duidelijk zijn: een definitieve stikstofregeling die geen kansen geeft aan onze familiale landbouwers, zal voor mij onaanvaardbaar zijn. Want een toekomstig Vlaanderen zonder boeren, dat is als een bos zonder bomen”, stelt minister Hilde Crevits.

Complex dossier

De stikstofproblematiek is een complex dossier, niet het minst in relatie tot de landbouw. Van de stikstofneerslag in Vlaanderen (2019) komt volgens de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) de helft (50 %) uit het buitenland. De verdeling van die 50 % stikstofneerslag die afkomstig is van de Vlaamse sectoren ziet er dan als volg uit: landbouw 39,6 %, transport 7,8 %, industrie 1,4 %, huishoudens 1,2 %, energie 0,3 % en handel/diensten 0,3 %.

Stikstof is dus afkomstig van verschillende sectoren, maar dat de landbouwsector nog maar eens in het oog van een zware storm komt, zet heel veel kwaad bloed bij boeren en hun landbouworganisaties. In de voorlopige stikstofregeling is ervoor gekozen om voor élke vergunningsaanvraag voor een veehouderij of een mestverwerkingsinstallatie na te gaan of er een mogelijke impact is op de Europese beschermde natuur.

Aanpassing van MAP6 nodig

“Dat betekent dat bij elke vergunningsaanvraag op gemotiveerde wijze moet worden aangetoond waarom een Europees beschermd natuurgebied al dan niet betekenisvol wordt of kan worden aangetast door een bepaalde activiteit”, antwoordt Vlaams minister Hilde Crevits. “Dat maakt een beslissing over die vergunning eigenlijk meer rechtszeker, dus niet minder, maar net meer rechtszeker. In die zin is het, wat mij betreft, wel te verantwoorden dat voor de landbouwsector gekozen wordt om die passende beoordeling toe te passen”, zegt minister Crevits.

Ze begrijpt de kritiek van de landbouworganisaties absoluut en vindt dat die tijdelijke stikstofregeling zo kort mogelijk moet worden gehouden. “We hebben echt een definitief kader nodig dat de toekomst vastlegt om het vergunningsbeleid ook in Vlaanderen bestendig te maken. Uiteraard hebben we regelmatig contacten met de organisaties en daarbij komt de stikstofproblematiek nu zelfs nog veel intenser dan verleden jaar aan bod.”

Daarnaast is er ook nog het gekoppelde beleid met de versterkte handhaving en het extra beleid rond bemesting en het gebruik van pesticiden in habitatrichtlijngebieden.

“Die laatste zaken vragen een aanpassing van het mestdecreet. Dat zal verder voorwerp uitmaken van decretale besprekingen. Er zal een wijziging aan het huidige MAP6 nodig zijn. Je kunt dat niet zomaar via een richtsnoer doen”, aldus Vlaams minister Hilde Crevits.

Geen eenheidsworst

Voor minister Crevits is de toekomst en de kracht van onze Vlaamse landbouw cruciaal. “Ook de discussies die we daar moeten voeren, de stikstofdiscussie en ook de discussie over de waterkwaliteit die moet verbeteren, maken daar deel van uit. Ik ben er echt van overtuigd dat de kracht van onze landbouw net zit in geen eenheidsworst.”

“Voldoende diversiteit, innovatie en samenwerking moeten de sleutelwoorden voor de toekomst zijn. Onze boeren zijn innovatief en inventief. Ze denken misschien vaak dat ze de problemen alleen kunnen oplossen, maar dat kunnen ze niet. De uitda-gingen waar we voor staan, zijn zo omvangrijk dat het voor mij van belang is dat de tijdelijke stikstofregeling voor een korte periode is. We zijn niet gebaat met een standstill. De doelstellingen zijn omvangrijk en we moeten dat dus heel doordacht aanpakken.”

Ook volgens Stefaan Sintobin, Vlaams parlementslid voor Vlaams Belang, die de tijdelijke stikstofregeling op de agenda in de commissie Landbouw plaatste, hebben onze landbouwers al heel wat inspanningen geleverd. “Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA) stelt dat er nog zware bemestingsnormen op komst zijn, maar dat is blijkbaar in de schoot van de Vlaamse regering nog niet besproken.”

Alles maar importeren?

“Als het zo doorgaat, zitten we straks met een Vlaanderen zonder boeren. En dan zullen we alles moeten importeren uit andere landen, die op het vlak van dierenwelzijn, milieu- en ruimtelijke omgevingsnormen absoluut niet voldoen, zoals wij dat hier doen. Wat als we een minister hebben die absoluut niet geïnteresseerd is in de toekomst van de landbouw en de landbouwsector? Waarom heb je een partij als Groen nodig als je de N-VA hebt?”, aldus Stefaan Sintobin.

Mieke Schauvliege, Vlaams parlementslid voor Groen, vraagt om duidelijke keuzes te maken. “Onze vraag is niet te werken aan een eenheidsworst, maar wel om visie en toekomst naar voren te schuiven voor de sector. Die hebben we nodig voor onze voedselproductie, maar ook voor ons milieu, voor onze biodiversiteit en voor ons landschap.”

Ook Joris Nachtergaele, Vlaams parlementslid voor N-VA, blijft pleiten voor zekerheid, duidelijkheid en rechtszekerheid. “Als we de landbouwsector 1 ding verschuldigd zijn, dan is het wel die rechtszekerheid en die eensgezindheid. Want het gaat over gezinnen, over investeringen, over familiebedrijven, over mensen die heel passioneel bezig zijn en heel moeilijke beslissingen moeten nemen over hun toekomst.”

“Als we zeggen dat we geen bloedbad willen, betekent dat ook dat we niet in de situatie kunnen komen waarbij mensen hun rechtszekerheid kwijt zijn omdat hun vergunning nu toevallig komt te vervallen. Stel je voor dat dit gebeurt, dat mensen op basis daarvan hun bedrijven moeten sluiten. Het eventueel sluiten van een veebedrijf, dat betekent het afmaken en het afvoeren van het vee, een mogelijk faillissement en een donkere periode voor de landbouwer en de tuinbouw”, voegt Bart Dochy, Vlaams parlementslid voor CD&V en voorzitter van de commissie Landbouw, aan het debat toe.

Zelf keuze maken

Vlaams minister Hilde Crevits geeft nog mee dat ze niet de keuze in plaats van de boeren zal maken. “Ik vind dat onze boeren zelf moeten kiezen welk bedrijfsmodel ze hebben. Ze moeten goed geïnformeerd worden over hoe ze het doen. Ik vind ook dat de tijd niet kan blijven stilstaan. Als je het bedrijf van je ouders of grootouders overneemt, is dat een andere generatie, een andere tijd, is dat innovatiever. Ze moeten mee met de tijd, maar ik ga de keuzes niet in hun plaats maken. We moeten ze wel een rechtszeker kader bieden.”

“We zullen de toekomst samen met de boeren moeten schrijven, want zij zijn onmisbare partners, ook om onze milieudoelstellingen te halen. Ik vind het ongelooflijk wat onze boeren al doen. Ze worden daar ook voor vergoed. Dat zal in de toekomst ook zo moeten zijn.”

“Er ligt dus nog veel werk op de plank. Er ligt ook een grote verantwoordelijkheid bij onze vergunningsverleners. Er wordt hun een grote beoordelingswijsheid toegeschreven. Ik hoop dat ze die voluit zullen gebruiken. Ik ben ervan overtuigd dat ze dat ook zullen doen.” Tegen het einde van 2021 moet er dan een definitief stikstofkader zijn.

Nieuwe mars op Brussel?

Stefaan Sintobin (Vlaams Belang) voegt er nog aan toe dat “als we zo verder gaan en de coronamaatregelen worden versoepeld, we weer een mars op Brussel zullen krijgen”. “Zet uw tractor maar klaar, voorzitter Dochy”, aldus Vlaams parlementslid Stefaan Sintobin.

Waarop Bart Dochy (Vlaams parlementslid, voorzitter van de commissie Landbouw, burgemeester én landbouwer) antwoordt: “Hij is ondertussen mooi gepoetst.”

Lieven Vancoillie