Eric en Chantalle Reijrink (NL): Je moet op veel zaken letten bij een sanering
Varkenshouders Eric en Chantalle Reijrink uit het Brabantse Diessen (NL) doen mee aan de meest recente Nederlandse saneringsregeling voor de varkenshouderij (zie kader). Bij het saneren zijn er flink wat zaken waar je op moet letten: van het uiterlijke moment van leegdraaien, tot aan de sloopdatum, fiscale punten en herinvesteringsmogelijkheden.
Eric Reijrink (53) nam in 1997 het gemengde bedrijf over van zijn ouders. Ze hadden 120 zeugen en 60 stuks melkvee. Eric: “De overname gebeurde dan nog wel tijdens de varkenspest die op dat moment in Nederland heerste.” De Brabantse varkenshouder wilde meteen uitbreiden na de overname en realiseerde dat door een luchtwasser achter de stal te zetten. Zodoende kon hij groeien naar een gesloten bedrijf met 240 zeugen (3.000 vleesvarkens). Na een aantal jaren werden de kinderen van het stel groter en wilde Chantalle (46), waar Eric intussen mee getrouwd was, meer dan alleen de kinderen verzorgen en het huishouden en de boekhouding doen. Eric: “Chantalle wilde eigenlijk verloskundige worden, maar daar was ik niet zo'n voorstander van. Ik moest er ‘s nachts al zo veel uit voor het vee, dan zou ik helemaal geen rust meer krijgen.”
In 2008 kwam er een varkenshandelaar bij de familie langs en die had een klant met een zorgboerderij. Hij adviseerde hen om daar ook mee te starten. Eric en Chantalle besloten om met een zorgtak te beginnen. Ze begonnen in 2014, de vergunningverlening duurde maar liefst 5 jaar, heel eenvoudig in hun verbouwde garage. Ze begonnen met één oudere te verzorgen en momenteel verzorgt de familie 73 ouderen op hun zorgboerderij.
Geen affiniteit
De zorgboerderij breidde gaandeweg de jaren langzaam uit. Per dag komen er op de boerderij nu 24 cliënten en zaterdags zo’n 16 à 17 cliënten. Eric: “We hebben onze zonen op zaterdag met opzet mee laten werken zodat wij konden polsen of ze van de zorg hielden en dat bleek het geval. Met de varkenshouderij hadden ze heel weinig affiniteit.” Ondertussen had Eric rond 2014 nog steeds het idee om uit te breiden in de varkens. Er lag namelijk nog een vergunning voor een stal met 3.000 vleesvarkens. Doordat buren liever geen varkensstal wilden en de familie bereid was om de oude stal te saneren mits er een verdienmodel voor terug zou komen, werden middels ‘Ruimte voor Ruimte’ plannen gemaakt (sloop van de stallen in ruil voor bouw van een woonhuis). Deze bleken echter niet uitvoerbaar. De Ruimte voor Ruimte-woning kon niet op die locatie of een andere van de familie Reijrink worden gebouwd.
Verruimde herinvesteringsmogelijkheden
Rond september 2019 was er nog geen sprake van een Nederlandse saneringsregeling Varkenshouderij. Eric: “Wij hadden het plan om een landgoed te starten. Dus informeerden wij bij de gemeente naar de mogelijkheden hier omtrent. En die waren in eerste instantie enthousiast.”Rond november 2019 werden de plannen van de Nederlandse overheid bekend omtrent de sanering van de Nederlandse varkenshouder (zie kader). Al was er de mogelijkheid van saneren, in oktober 2020 besloot de familie om toch met de bouw van een stal voor 3.000 vleesvarkens te beginnen, waar ze inmiddels een vergunning voor hadden. Eric: “De reden was dat de gemeente Hilvarenbeek onze vergunning kon intrekken omdat de vergunning al 6 jaar van kracht was.” Wat de saneringsregeling betreft lukte het echter niet om de tweede Ruimte voor Ruimte-kavel te benutten en zodoende kwam het idee om met 24-uurs zorg te beginnen. Eric en Chantalle overlegden met de buren, om het contact goed te houden, en die zeiden ook: “Wij houden nogal van groen, waarom geen landgoed stichten?”.
Volgens Chantalle is het bij een saneringsronde steeds wijs om dergelijke verruimde herinvesteringsmogelijkheden voor te stellen. “Je hebt die tijd ook wel nodig omdat je bij een herinvestering vaak ook vergunningen aan moet vragen bij je gemeente en/of gewest en dat kan natuurlijk ook een tijd(je) duren.”
Verplichte sloop is een nadeel
De datum waarop familie Reijrink de stallen leeg zou moeten hebben, was eerst 25 februari 2021, maar vanwege de slechte afzet van de biggen wordt die datum 15 juli aanstaande. De familie was blij met het uitstel van die datum. Eric: “Ik adviseer collega-varkenshouders om, mocht er een saneringsregeling komen, op gesloten bedrijven de biggen zelf af te mesten, en dus niet abrupt alles leeg te draaien door verkoop. Het is diervriendelijker en het voelt voor jezelf als boer ook beter. Hoe ruimer de marge wat leegdraaien betreft, hoe beter.”
Wat volgens familie Reijrink een groot nadeel is van de huidige Nederlandse saneringsregeling is dat je echt álle stallen volledig moet afbreken en je al het puin tot de laatste steen ook moet afvoeren. Eric: “Een deel van onze biggenstal zit vast aan het gebouw waar de zorgboerderij in zit. Wij moeten deze biggenstal dus heel voorzichtig slopen zonder de zorgboerderij te beschadigen.” De sloper moet, nadat alles voorzichtig gesloopt is, de spanten voorzichtig afslijpen, maar volgens de familie was het duurzamer geweest als ze de spanten hadden kunnen laten zitten. Dan hadden ze namelijk die spanten kunnen gebruiken om daar omheen te bouwen.
Ook het nieuwste deel van de zeugenstal hadden de Diessense varkenshouders heel graag laten staan, ook omdat die stal dezelfde stenen heeft als hun eigen huis. Het is volgens hen weggegooid geld dat die stal ook gesloopt moet worden. Eric: “Van deze zeugenstal hadden wij een hele mooie opslagruimte kunnen maken. Nu moeten we alles nieuw bouwen, wat eigenlijk gewoon niet duurzaam is. We hadden het geld voor de gebouwen die hadden mogen blijven staan niet eens hoeven hebben, dus dat was voor de overheid ook voordeliger geweest.” In verband met het puin gaat het stel nog overleggen of het wel moet afgevoerd worden. Dat kan namelijk perfect gebruikt worden als ondergrond voor de wandelpaden van het 17 ha grote landgoed.
Let op ruime sloopmarge
Familie Reijrink adviseert collega-varkenshouders om bij een sanering de marge inzake sloopdatum zo ruim mogelijk te houden. Eric: “Wij moeten alles binnen een half jaar gesloopt hebben. Voor ons is een half jaar genoeg, maar in ons geval werd de sloopdatum ook verruimd doordat wij 4,5 maand extra de tijd kregen om leeg te draaien. Let er in ieder geval op dat de marge voor het slopen voldoende ruim is, dan heb je ook nog genoeg tijd om sloopoffertes aan te vragen en dergelijke.” Verder adviseert de familie Reijrink om een adviseur de saneringsaanvraag te laten invullen. Zij hebben gebruik gemaakt van een adviseur van ZLTO (Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie).
Het landgoed wordt in totaal 17 ha. Zodra het gerealiseerd is, is het de ecologische verbinding tussen 2 natuurgebieden, namelijk Annanina’s Rust en Diessens Broek/bosgebied Het Stuk. In de plaats van de huidige 100 m lange vleesvarkenstal wil de familie graag 24-uurs zorg ontwikkelen. Het plan is dat in dat gebouw in 2 fases van 30 personen zo’n 60 mensen komen wonen die 24-uurs zorg nodig hebben. In de landerijen daarnaast, die de familie momenteel deels verhuurt aan een boomkweker, zijn 3 zorglandhuizen gepland waarin per zorglandhuis 8 mensen verzorgd kunnen worden. Eric: “Het is nog wel een ontwikkelingsplan. Het is uiteindelijk aan de bevoegde organen of het ook daadwerkelijk ontwikkeld kan worden.”
