Startpagina Uw stem

Lezersbrief: ‘We hopen op een eerlijke regeling over de sectoren heen’

Lieve D’Haene (Gemeentebelangen) gemeenteraadslid en toekomstig schepen van Landbouw in de West-Vlaamse gemeente Heuvelland schreef een motie om de stikstofproblematiek aan te kaarten en steun te bieden aan de sector. De motie werd door de gemeenteraad unaniem goedgekeurd. Ze hoopt navolging te krijgen in andere gemeenten.

Leestijd : 4 min

Geachte,

De laatste maanden is er nogal wat ophef in verband met het nieuwe stikstofbeleid voor de landbouw van de Vlaamse regering onder leiding van het kabinet van minister van Omgeving Demir (N-VA). Met onderstaande motie wil ik graag de problematiek onder de aandacht brengen van de gemeenteraad en samen een signaal sturen naar de Vlaamse overheid met de vraag tot een correcte oplossing met oog voor de impact voor de lokale landbouwers in landelijke gemeenten zoals Heuvelland.

Stikstof is onmisbaar voor de natuur. Het is één van de voornaamste voedingsstoffen voor planten. Maar te veel stikstof, en dus te veel voedingsstoffen, vormt een probleem. Dit noemen we ‘vermesting’ of ‘verzuring’ van de bodem. Planten die van stikstof houden, zoals brandnetels, bramen en gras, groeien daardoor veel sneller. Ze overwoekeren planten die minder stikstof nodig hebben. Daardoor verdwijnen niet alleen die planten, maar ook de insecten en vlinders die van die planten leven. Vervolgens verdwijnen hierdoor ook de vogels die van die insecten leven. De biodiversiteit wordt aangetast…

Ene stikstof is de andere niet

Voor wie zich een stukje chemieles herinnert, weet dat er een onderscheid is tussen stikstofoxiden (industrie en verkeer) en ammoniak ( landbouw). Twee verschillende bindingen dus, maar telkens gaat het om de bewuste element stikstof.

Het grote verschil hierin is dat de stikstofuitstoot in de industrie en het verkeer meer verspreid is omdat de uitstoot wordt meegedreven door de wind. De ammoniak in de landbouw en veeteelt gaat om een plaatselijke en geconcentreerde uitstoot onder de vorm van mest en urine van dieren. Een deel belandt rechtstreeks in de grond, bijvoorbeeld door uitrijden van mest of als dieren in de wei staan. Een ander deel verdampt en komt in de lucht terecht.

De stikstofproblematiek vind zijn oorsprong in de jaren 80. Toen sprak men van ‘zure’ regen en was er politiek gezien hier veel aandacht voor. Spijtig genoeg is dit naar de achtergrond verdrongen en ging men gretig verder met het toekennen van vergunningen zonder voldoende rekening te houden met de stikstofuitstoot. In de periode 2014-2016 kwam er het PAS ( programmatische aanpak stikstof), het eigenlijke stikstofbeleid waarbij de stikstofgrens werd vastgesteld op 5%. Deze grens van 5% werd gehanteerd voor alle nieuwe vergunningen tot februari 2021.

Rood, oranje of groen

Voor landbouw werd op basis van een simulatiemodel de impact van elk landbouwbedrijf gemeten op de nabijgelegen natuur. Aan de hand van die simulatie werd aan elk individueel landbouwbedrijf een kleurcode toegekend: rood, oranje of groen.

Rood: bedrijven die een overheersende negatieve impact hebben op de nabije omgeving, ze moeten hun bedrijfsvoering stopzetten of bijsturen. Zij kunnen geen vergunning meer krijgen onder de huidige vorm of op de huidige locatie.

Oranje: bij deze bedrijven is een uitbreiding niet mogelijk zonder dringende aanpassingen op het huidige bedrijf.

Voor groene bedrijven waren er geen gevolgen.

Concreet in Heuvelland kregen bij het voorlopige programma 100 van de 250 landbouwers slecht nieuws. Ze konden geen vergunning meer verkrijgen als ze hun stikstofuitstoot niet terugdringen. Voor 3 van hen was er heel slecht nieuws, zij kregen code rood. De afgelopen jaren deden onze landbouwers dan ook grote inspanningen om de stikstofuitstoot te reduceren. Jammer genoeg daalde de uitstoot van de totale landbouw in Vlaanderen niet meer door het vlot toekennen van megastallen door de Vlaamse overheid in de voorbije 15 jaar.

Bezorgdheid voor landbouwers

Op dit moment weigerde de raad voor Vergunningsbetwistingen de vergunning af te leveren voor de bouw van kippenstallen in het Limburgse Kortessem en de bal ging aan het rollen. Deze lokale kwestie had grote gevolgen voor Vlaanderen.

Minister Demir zette de stikstofcijfers voorlopig vast voor de industrie en transport op 1% stikstofuitstoot en voor de landbouw op 0% Voor alle duidelijkheid dit zijn voorlopige cijfers, een definitieve vorm komt er aan tegen eind december. Dus kunnen we nog onze inbreng doen, in de hoop dat het iets oplevert.

Daarom wil ik de bezorgdheden van de landbouwers onder de aandacht brengen, zeker hier in Heuvelland waar onze Waalse en Franse buren slechts te maken hebben met een flauw afkooksel van het stikstofbeleid. Waarom moet er in Vlaanderen zoveel strenger opgetreden worden? Waarom een verschil tussen stikstof-uitstoot in industrie en transport en de landbouw?? Wat met landbouwers die door een tegenslag (een stalbrand bijvoorbeeld) opnieuw moeten beginnen? Hebben onze jonge boeren die willen opvolgen nog een toekomst? Wie zal dit allemaal betalen?? Heel veel vragen, weinig antwoorden.

Hoop op een eerlijke regeling

We rekenen er dan ook op dat de Vlaamse overheid snel een eerlijke regeling zal uitwerken om de stikstof-uitstoot te verminderen over alle sectoren heen. Voor landbouwers die niet meer kunnen uitbreiden of hierdoor hun activiteiten moeten afbouwen, moeten er voldoende compensaties en begeleiding voorzien zijn. Ook voor gemeenten waar een grote economische impact is vragen we aandacht en voldoende mogelijkheden om andere economische activiteiten meer kansen te geven.

Het zal misschien maar een druppel op een hete plaat zijn, maar misschien zal het wel de druppel zijn die de emmer van verzuchtingen doet overlopen en leidt tot versoepelingen en nuances in dit hele dossier… in de hoop dat het een meer realistische en aanvaardbare definitieve vorm krijgt!

Lieve Veraverbeke-D'Haene, Nieuwkerke

Lees ook in Uw stem

Meer artikelen bekijken