O mdat CIPC of chloorprofam werd afgeschaft, moesten telers het tijdens het vorig bewaarseizoen doen met de alternatieven. Keuze is er alvast genoeg: sinaasappelolie (Argos), muntolie (Biox-M), ethyleen (Restrain, Biofresh) en 1,4 DMN (1,4 Sight). Daarnaast is maleïnehydrazide (MH) tijdens de veldfase aangeraden. Dat bleek zeker vorig jaar, toen vele telers door de hitte en droogte geen MH konden toepassen. Het Proefcentrum voor de Aardappelteelt (PCA) kreeg hierdoor tijdens de eerste 2 weken van het bewaarseizoen veel melding van eerste kiemen op de aardappelen, sommige van al wel 1 cm lang. “We hopen dat het dit jaar beter zal zijn. De temperaturen zijn beter en er is meer vocht, dus de stress voor de aardappelen is al heel wat minder. Er kon bovendien op meerdere percelen MH worden toegepast”, vertelt PCA-onderzoekster Ilse Eeckhout op de PCA-dag midden augustus.
MH verlengt kiemrust
Dit jaar slaagden heel wat telers erin om MH toe te passen op het veld. Eind juli werden de eerste toepassingen uitgevoerd met middelen zoals Crown, Fazor, Himalaya en Itcan. “Op die manier is er alvast voldoende actieve stof in de knollen om de kiemrust te garanderen in de eerste 3 à 4 weken na de oogst. Zo is er tijd om te drogen, de wonden te helen en de aardappeltemperatuur te doen dalen”, geeft Eeckhout mee. Ze gaf informatie over het meest ideale moment om MH toe te passen. “Op het etiket staat vaak dat MH nog gespoten kan worden wanneer de knollen 25 mm groot zijn. Het PCA vindt dat echter vroeg: de knollen zijn nog klein, en dat kan opbrengstderving geven.”
Het PCA adviseert om toe te passen wanneer 80% van de knollen groter is dan 35mm. In een proef werden 3 toepassingstijdstippen met elkaar vergeleken. Het gewas bleek de toepassing op 16 juli (bij knolgrootte 25 mm) echter niet goed te hebben verdragen. De temperaturen waren die dag té hoog, waardoor het loof verkleurde. Een week later (wanneer 80% van de knollen groter was dan 35mm) waren de spuitomstandigheden duidelijk beter. Ook op 11 augustus werd er behandeld, een tijdstip waarop de meeste telers ook behandeld hebben. “We kunnen nog geen uitsluitsel geven over de eindresultaten en de eindopbrengsten. We hameren wel op een goede toepassing: spuit bij niet al te hoge temperaturen, met voldoende water voor een goede opname en meng bij voorkeur niet met andere producten.”
Afbranden kiemen
Door de hoge temperaturen werden de aardappelen vorig jaar vaak warm en zonder MH ingeschuurd. De aardappelen waren dus kiemlustig en de eerste kiemen vertoonden zich al snel. Begin november werd al heel veel Argos en Biox-M toegepast, omdat die een afbrandeffect hebben als er een kiem aanwezig is. Eeckhout: “Dat werd ook al gedaan bij kiemen van 1 cm. Dat is al te lang, eigenlijk mag dat ingezet worden bij maximum 0,5 cm. Sommige telers waren echter in snelheid gepakt.”
Kort na het afbranden van de topspruit kwamen de zijkiemen tot ontwikkeling. Drie weken na de eerste behandeling moesten telers alweer klaarstaan voor een tweede behandeling. Sommige telers hadden er tegen Nieuwjaar al 3 behandelingen op zitten.
Middelen kiezen
Welke kiemremmingsmiddelen een teler het best gebruikt, hangt af van meerdere factoren zoals de beschikbare loods, de periode van afzet, het aantal rassen en het algemene kostenplaatje. Elk middel heeft bovendien zijn voor- en nadelen die meegenomen moeten worden bij de keuze. Bij de opvolging van praktijkloodsen door het PCA en Inagro werden mooie resultaten gezien. “Bij 1,4Sight kon de aardappel het voorbije bewaarseizoen tot juni in kiemrust blijven, met een 5-tal behandelingen. Argos en Biox-M zijn contactmiddelen die ingezet worden op kiemende aardappelen. Met gemiddeld 6 behandelingen kon er tot eind mei bewaard worden. Restrain kan ingezet worden voor de halflange bewaring van Fontane, maar kan vanwege de bakkleur niet bij Bintje of Challenger”, tipt Ilse Eeckhout. Een goede ventilatie moet bovendien zorgen dat het gefogde product overal komt. Kies tijdens de toepassing van de middelen Biox-M, Argos en 1,4Sight voor een verlaagd luchtdebiet. “Het product moet de tijd krijgen om de kiemen en de aardappel goed te raken. Toer de ventilatoren terug of zet bij AC-ventilatoren slechts de helft aan en switch halverwege. Als je druppelvorming of zelfs neerslag merkt in de drukkamer is dat een indicatie dat de snelheid te hoog was.” Voor de verdeling van Restrain is in principe geen ventilatie nodig, wel om het CO2-gehalte onder controle te houden. “De opstart van een Restrain-behandeling neemt 21 dagen in beslag. Hou daar rekening mee als het om kiemlustige aardappelen gaat. Een behandeling met Biox-M of Argos voorafgaand aan Restrain kan nodig zijn. Opgelet, Restrain vernietigt de kiemen niet. Het middel remt alleen hun lengtegroei. Bij het uitschuren vallen de korte, dikke kiemen eraf, waardoor je moet rekening houden met extra gewichtsverlies”, klinkt het.
De kiemremming is het voorbije seizoen doorgaans goed verlopen, behalve in loodsen met een beperkte (ventilatie-)infrastructuur. Ook loodsen met een onvoldoende vullingsgraad kenden problemen. In de thuisverkoop worden vaak meerdere rassen gerooid en in één loods opgeslagen. Ook dat is moeilijk. “Eigenlijk is dan het advies bij de eerste kiemen van het eerste ras al te behandelen, maar vaak gebeurt dat niet. Het meest ideale voor thuisverkoop lijkt mechanische koeling te zijn, bijvoorbeeld door kistenbewaring in een frigo.”
Marlies Vleugels
