Startpagina Uw stem

Opinie: Vruchten van het land

De Landbouwadviesraad van Ravels bezorgde ons onderstaande lezersbrief verschenen in ‘Kerk en Leven’. Ze vonden er de hedendaagse landbouw mooi in verwoord.

Leestijd : 3 min

Beste lezer(es),

Valt het u ook op dat Jezus in zijn parabels vaak verwijst naar de landbouw? Hij vertelt onder meer over de arbeiders in de wijngaard, over de goede herder, over het mosterdzaadje, over de zaaier op het veld, over de verloren (boeren)zoon. Telkens schetst Jezus de landbouw als iets om te koesteren, een bron van inkomen, een belangrijk element van de samenleving. Dat is vanzelfsprekend, omdat Hij leefde in een landbouwsamenleving, lang voor de industriële revolutie. Landbouw was voedsel, voedsel was leven. En vandaag? In principe is dat nog steeds zo. Geen menselijk leven zonder landbouw. De tijd van de jager-verzamelaar, die zijn voedsel niet teelde, maar in de natuur ging zoeken, ligt 10.000 jaar achter ons.

Band tussen producent en consument is vervaagd

Het is onmogelijk en ondenkbaar om 7,9 miljard monden te voeden zonder op georganiseerde wijze voedsel te produceren.Toch is de plaats van landbouw in onze samenleving grondig veranderd. Veel mensen kennen niet veel meer van landbouw. Hoe vaak komen we nog op een boerderij? Wie weet nog hoe een stal eruitziet? Wie ziet nog het verschil tussen tarwe en rogge? Wie kent nog de herkomst van de aardappelen of melk die we consumeren? De band tussen producent en consument is vervaagd.

De voorbije 40 jaar verdween ongeveer 70% van de landbouwbedrijven in ons land. Daarbij ging meer dan 60% van de werkgelegenheid in de sector verloren. Tegelijk zagen we een stevige stijging van de omvang van de resterende landbouwbedrijven en serres. Er zijn dus veel minder boeren, maar per boer of serrist wordt er fors meer geproduceerd. En dat stuit dan weer op verzet.

Ons romantisch beeld van pittoreske boerderijtjes botst met de realiteit van ‘megastallen’ en massaproductie. Tegelijk zijn we zwaarder gaan tillen aan de milieukost, met strenge wetgeving tot gevolg, onder meer over mest- en stikstofproductie. De boer moet groeien om nog rendabel te zijn, maar we willen niet dat landbouw op ons leefmilieu weegt. Een lastige combinatie.

Intensieve landbouw

blijft nodig

Jonge landbouwers houden van hun werk, maar worstelen met strengere regels en vinden het moeilijk om nog vergunningen te krijgen. “Neem de obstakels weg, en gegarandeerd neemt het aantal jonge boeren opnieuw toe”, zegt Bram Van Hecke (voorzitter van Groene Kring). Bevolking en beleid dwepen steeds vaker met een alternatieve landbouw, die van de kleinschalige, liefst biologische boer, die zijn of haar producten verkoopt via de korte keten. Dat klinkt goed en toegegeven, ook ik koop mijn voedsel vooral in dergelijke circuits. De kwaliteit is hoog, de prijs is gunstig, het geeft een goed gevoel.

Toch is het niet mogelijk om de hele mensheid te voeden via kleinschalige landbouw. Als we bos en andere natuur meer ruimte willen geven, moeten we het maximum halen uit de resterende landbouwgrond. Gevoelsmatig revolteren we tegen genetische modificatie, maar eigenlijk verbetert de mens al duizenden jaren dieren en planten. Er is zonder twijfel ruimte voor bioboeren en korte ketens, maar de harde waarheid is dat we tegelijk niet zonder wereldwijde intensieve landbouw kunnen.

Willen we afhankelijk zijn van andere landen?

En dan is er nog de strategische vraag, die bijna nooit wordt gesteld: in welke mate willen we afhankelijk zijn van andere landen? We kunnen de landbouw in Vlaanderen blijven terugdringen, maar is dat verstandig?

De schaarste die momenteel heerst op de markt van bouwmaterialen en huishoudelijke toestellen leert ons hoe riskant afhankelijkheid is.

Willen we ooit perioden meemaken waarin de import van voedsel hapert en de winkelrekken leeg zijn? Moeten we er niet over waken dat we een kritisch minimum van onze voeding zelf blijven telen, in eigen land of minstens in de Europese Unie?

Dat debat verdient meer aandacht dan het vandaag krijgt.

Ad VdL

Lees ook in Uw stem

Meer artikelen bekijken