“Roostervloer en dwarsventilatie bieden voordelen bij aardappelbewaring”

Vorig jaar gingen bij Rudi en Ria de laatste aardappelen weg in de maand juli. Het doel van de nieuwe loods is dan ook om de aardappelen langer en beter te kunnen bewaren. Mechanische koeling hangt er momenteel nog niet, maar de loods zal niet al te snel opwarmen dankzij de goede isolatieschil.

Van gemengd bedrijf naar akkerbouw

Aardappelen, uien, maïs, spruiten, sperziebonen, en spinzie, dat zijn de teelten die Rudi en Ria verbouwen. “De aardappelen en die uien worden voor stockage naar ons bedrijf gebracht in afwachting van latere verkoop of verwerking. De overige groenten vinden hun weg naar de diepvriesindustrie. We telen enkel bewaaraardappelen: een klein areaal vastkokende aardappelen voor thuisverkoop en het grootste areaal Fontane voor de frietindustrie.”, vertelt Rudi. “Ongeveer zo’n 1.500 ton wordt hier in de loods bewaard. De hoop is nu 4,5 m hoog. In de andere cel zit zo’n 1.000 ton uien.”

Het koppel nam het bedrijf over van de ouders van Rudi. Toen was het nog een gemengd bedrijf met akkerbouw, zeugen, vleesvarkens, melkkoeien en vleesvee. De tak van het rundvee omvatte een 300 stuks waaronder jongvee, zoogkoeien en vleesvee. Pas 3 jaar geleden zijn de laatste dieren weggegaan op het bedrijf.

“We hebben getwijfeld om verder te gaan met het vleesvee, maar daar stonden de markten te slecht voor. Dan hebben we besloten om volledig over te schakelen naar akkerbouw. De gronden lenen zich ertoe om aardappelen en groenten te telen, en er is voldoende mogelijkheid om te beregenen.

We zijn nog niet zeker van opvolging na ons pensioen. We hebben 2 zonen die nog studeren. Één daarvan zal mogelijk ook doorstromen naar de landbouw als hij zijn studie biowetenschappen afrondt in Gent. Het zou mooi zijn als hij het bedrijf zou overnemen, maar voor ons hoeft dat niet per se. Het moet hun eigen keuze zijn. Onze oudste zoon Benoit is zijn studies van Biowetenschappen aan het afwerken in combinatie met een tweede afstudeerrichting bedrijfseconomie. De mogelijkheid en de interesse in de landbouw is er wel. Onze jongste zoon Bastien studeert Electromechanica en automatisatie. Zijn interesses gaan meer naar de landbouwmachines. Beide zijn een helpende hand op het bedrijf, wat zeker welkom is in de drukke periodes.”

Verbouwingen

De oude aardappelloods is nog bruikbaar, maar is ingericht met bijvoorbeeld bovengrondse ventilatietunnels. “Die loods is niet ideaal voor de nieuwe toepassingen van kiemremmende middelen in de aardappelen aangezien die niet potdicht is. Daarnaast kunnen de tunnels het product niet gelijkmatig verdelen. Ook voor het in- en uitschuren is een roostervloer gemakkelijker”, legt Ria uit. “De loods wordt nu gebruikt als bijkomende opslag op korte termijn en als stalplaats voor de sorteerlijn voor thuisverkoop en al het nodige inschuurmateriaal. De volle vloer daar zorgt ervoor dat die stal voor meerdere doeleinden gebruikt kan worden.

De nieuwe loods staat nu op de plaats van de oude vleesveestal en is zeer doordacht opgebouwd. De loods is in totaal 50 m2 kleiner dan de originele rundveestal, dus het krijgen van een vergunning liep best vlot. Het enige nadeel is dat deze loods hoger komt dan de vorige stal, waardoor we wat insnijden in het landschap. Dat proberen we zo goed mogelijk op te lossen door groen rond onze loods aan te planten. Vorige week werden 16 hoogstammen en een gemengde haag aangeplant in de omliggende weide.

In de nieuwe loods kozen we voor een roostervloer omdat die zorgt voor een betere ventilatie, en ook voor de toepassing van kiemremmende middelen is dat ideaal. Het in- en uitschuren gaat ook veel gemakkelijker, aangezien we de kanalen niet kunnen beschadigen en ook niet moeten opstellen en afbreken.

Daarnaast werken we met dwarsventilatie omdat dat het best werkt als de loods 2 aparte cellen heeft. Zo kunnen we bij het inschuren meteen starten met ventileren, ook al is de cel nog niet vol of zit er nog niets in de andere cel. We kunnen de ondergrondse kanalen die we niet nodig hebben afsluiten.”

De aardappelen liggen nu zo’n 4,5 m hoog.
De aardappelen liggen nu zo’n 4,5 m hoog. - Foto: SN
De roostervloer zorgt voor een optimale ventilatie.
De roostervloer zorgt voor een optimale ventilatie. - Foto: SN

Bouwkeuzes

Voor de bouw van de loods kozen Rudi en Ria voor bouwbedrijf Altez. Voor de ventilatie rekende het koppel op Climanova. “Zo’n anderhalf jaar lang hebben we over de loods nagedacht en verschillende gesprekken gehad met Climanova en Altez. De bouw duurde 4 maanden”, vertelt Ria.

Patrick Van Hee van Altez: “Niet enkel de bouw van de loods, maar ook de stabiliteit van de ondergrond moest grondig bekeken worden. Na sonderingen bleek de ondergrond slechts 0,5 kg grondweerstand/cm2 te hebben wat voor de keldervloer nefast zou zijn. De beste oplossing was de grond 1 m diep te bekalken. We hebben dan een halve meter ondergrond weggehaald om de grond daaronder 0,5 m diep in te frezen met 3% kalk, daarna werd die halve meter teruggestort om ook die grond in te frezen met kalk. Dat nam zo’n 2 dagen in beslag. Daarna konden de bouw van start gaan.

De loods is 41,5 m op 27,30 m groot. De muren zijn 6,5 m hoog, de nok zit op 10,60 m. De cel van de aardappelen (25 m op 23 m) is iets groter dan die van de uien (15 m op 23 m). De afmetingen werden gebaseerd op het areaal van de teler. Hier was dat ongeveer 1560 ton aardappelen en 730 ton uien. De loods is wel zwaar genoeg gebouwd zodat Rudi en Ria wat hoger kunnen stockeren. Té grote cellen zijn vandaag nadelig voor kiemremming.”

Patrick Van Hee, van Altez, had veel gesprekken met Rudi en Ria voorafgaand aan de bouw.
Patrick Van Hee, van Altez, had veel gesprekken met Rudi en Ria voorafgaand aan de bouw. - Foto: SN

Kiemremming

De kiemremming gaat volgens Rudi zeer goed in de nieuwe loods. “We kunnen zeer gemakkelijk de buitenlucht afsluiten en met interne ventilatie werken. Dankzij de roostervloer wordt het gas ook heel goed verdeeld. Dit jaar hebben we amper aan kiemremming moeten doen, doordat de aardappelen rustig en met koelere temperaturen binnen kwamen. De MH-behandeling met Fazor op het veld wierp zijn vruchten af. Het jaar hiervoor hebben we de aardappelen 6 keer moeten behandelen, omdat de MH-behandeling op het veld niet goed werkte door de droogte. De aardappelen kwamen toen binnen bij hoge temperaturen en waren zeer kiemlustig. We zijn toen vroeg moeten beginnen werken met Biox-M en Argos om de kiemen af te branden. Dankzij het koude voorjaar hebben we die aardappelen wel tot in juli kunnen bewaren onder de juiste temperatuur zonder koeling.”

Isolatie

Altez voorzag ook de isolatie van de loods. Van Hee: “Rudi en Ria zullen nu langer hun aardappelen kunnen bewaren, want er zit 12 cm isolatie tegen het dak. Bij de buitenmuren en de muur die de 2 cellen scheidt, is dat 8 cm en ook de deuren, poorten en de kelder zijn dik geïsoleerd. Het dak kan je zien als een dubbele dakconstructie. Er zit een luchtspouw tussen met veel circulatie die de opwarming tegen gaat. Door de trek is de kans op condens en ongedierte nihil.

“Met een heel warm voorjaar zal de loods tegen de zomer aan toch geleidelijk aan opwarmen”, gaat Rudi verder. “Op een bepaald moment wordt het dan moeilijk om de kwaliteit van de aardappelen te behouden. Daarvoor biedt mechanische koeling een oplossing. Die koeling komt er zeker nog, want de spanten zijn verzwaard en de ophangpunten zijn voorzien.”

Drukkamer

“De drukkamer met inlaatkleppen en ventilatoren bevindt zich over de hele lengte van de loods met tussendeuren voor de 2 cellen”, gaat Van Hee verder. “De uitlaatkleppen bevinden zich in de korte zijdes van de loods. Daardoor moet de lucht een hoek van 90° maken. De uitlaatkleppen konden niet in de muur tegenover de drukgang, want daar staan de grote poorten die te weinig plaats overlaten voor de vereiste uitlaat. Doordat de cellen niet al te lang zijn, is die uitlaat op de kopgevel niet zo’n groot probleem. We moesten er wel voor zorgen dat de uitlaatkleppen zo ver mogelijk van de inlaatkleppen stonden om te voorkomen dat de uitgaande lucht niet opnieuw wordt opgenomen door de inlaatkleppen.

De ventilatiekanalen vanuit de drukkamer zijn conisch gemaakt. Achteraan is de gang minder diep dan aan de kant van de drukkamer. De helling bedraagt 1%. Zo blijft de luchtdruk gelijk over heel het kanaal. Die helling is ook gemakkelijk bij het reinigen van de loods. Zo loopt het water altijd richting de drukkamer, die voorzien is van afvoerputjes.”

Het onderste deel van de drukkamer bevat ventilatoren die de lucht aanzuigen  en langs de gangen de kelder in duwen.
Het onderste deel van de drukkamer bevat ventilatoren die de lucht aanzuigen en langs de gangen de kelder in duwen. - Foto: SN

Ventilatie

Martijn Scheppers van Climanova geeft ons meer uitleg bij de ventilatie binnen de loods: “De ventilatie van de 2 cellen gebeurt volledig apart, maar via dezelfde volautomatische bewaarcomputer. Die is gekoppeld aan een weerhuisje dat buiten de temperatuur en luchtvochtigheid meet. Zo kan je zelf instellen met welke temperatuur en luchtvochtigheid je de aardappelen wil ventileren om de indroging te beperken.

Beide cellen zijn wel voorzien van iets grotere uitlaatkleppen zodat ze beide voor uien gebruikt kunnen worden. Die hebben immers meer ventilatie nodig. De ventilatoren die we gebruiken zijn frequentie regelbare energiezuinige EC-ventilatoren. Daar kan je VLIF-steun voor krijgen.

CO2-afvoer gebeurt via luiken. Als er een lange periode geen ventilatie is geweest, kan je gedurende een aantal minuten de luiken open doen mits het buiten de juiste temperatuur is. Een andere optie is een lek creëren in de drukkamer. Dat zijn gaten in de muur van de drukkamer die je open kan zetten, zodat er lucht ontsnapt tijdens de ventilatie-actie uit de drukkamer en de bewaarcel in onderdruk komt. Via spleten en kieren wordt er verse lucht aangezogen. Een andere optie is een CO2-sensor in combinatie met afzuigventilatie.

Na het inschuren wordt de eerste 3 weken aan wondheling gedaan en daarvoor houden we de temperatuur redelijk hoog, tussen de 14 en 15 °C. Daarna begint het koelen, daar zijn we begin november mee gestart. Daarvoor maakt de computer automatisch elke 24 uur een curve naar een eindwaarde die op een bepaalde datum behaald moet worden. Momenteel is het 12°C in de loods. De computer staat nu zo ingesteld dat hij vooral ’s nachts draait om te koelen. Daarnaast gaat de ventilatie om de 4 uur ook een half uurtje intern draaien.”

Martijn Scheppers verzorgde de ventilatie vanuit Climanova.
Martijn Scheppers verzorgde de ventilatie vanuit Climanova. - Foto: SN

Toekomstplannen

Rudi en Ria plannen voorlopig niet veel meer te veranderen aan hun bedrijf. “We gaan geen grote investeringen meer doen. We wachten nog even af wat de plannen van de kinderen zijn en zullen dan wel zien. Op een landbouwbedrijf stop je natuurlijk nooit helemaal met investeren. Zo zou het kunnen dat we het aantal zonnepanelen uitbreiden, aangezien heel het dak van de nieuwe loods daarvoor voorzien is. Nu hebben we er nog niet zo veel. En er moet sowieso nog mechanische koeling komen.”

Sanne Nuyts

Meest recent

Meest recent