Algenteelt in Vlaanderen in februari 2022 extra voor het voetlicht
Februari 2022 wordt uitgeroepen tot de algenmaand in Vlaanderen. Er komen meerdere initiatieven om deze nieuwe teelt voor het voetlicht te brengen. De kweek van algen mag dan al deel uitmaken van de aquacultuur, ook in de landbouw is er interesse. Ook onderzoekinstellingen zetten hierop in. “Er zijn nog veel obstakels”, zegt Vlaams minister Hilde Crevits.
Algen zijn een interessant duurzaam alternatief voor chemische stoffen, die vandaag nog uit aardolie worden gehaald. En voor natuurlijke producten die op een onduurzame manier worden geteeld of getransporteerd. Maar dan moet de waardeketen, van algenkweek over oogst, wel succesvol worden opgeschaald naar economisch rendabele schaal.
Veel toepassingen
Het VITO werkt al jaren op (micro)algen. De mogelijke toepassingen lopen heel sterk uiteen. Van duurzame en natuurlijke kleurstoffen voor cosmetica en voedingsproducten over voedingssupplementen tot veevoeders (suikers, en vooral eiwitten).
Recent heeft ook ILVO voederproeven gedaan met algen bij vlees- en legkippen. De toepassing lijkt veelbelovend. Niet alleen bezitten veel algensoorten een hoog eiwitgehalte, ze kunnen ook gunstig zijn voor de vetzuur- en aminozuursamenstelling van de eieren, en zelfs de kleur van de dooier beïnvloeden. Dat blijkt uit het onderzoeksproject ValgOrize.
Voor alle duidelijkheid: er is een verschil tussen microalgen en macroalgen, namelijk zeewier. Microalgene groeien in reactoren of gesloten systemen. Macroalgen groeien op zee of in open containers.
“De teelt van algen is misschien een teelt die ook wel wat perspectief biedt voor de landbouwsector in de brede zin”, aldus Vlaams parlementslid Bart Dochy in de commissie Landbouw in het Vlaams parlement. “De producten zijn ook schimmelwerend en kunnen dus worden ingezet in de biologische landbouw.
Volgens Bart Dochy wordt op het vlak van techniek vandaag heel wat kennis verzameld, maar het is ook belangrijk dat de commercialisering van algen en de eventuele productie ervan op punt worden gesteld. “De verkregen biomassa bij microalgen is meestal een stuk lager dan de biomassa bij macroalgen”, stelt Vlaams landbouwminister Hilde Crevits.
In Vlaanderen zijn er vandaag 2 commerciële microalgenkwekerijen en 1 melkveehouders met een algeninstallatie. Ook in de Vlaamse Eitwitstrategie wordt het potentieel van algen onderschreven. “We willen ook van Vlaanderen een hotspot maken op het gebied van kennis, productie en verwerking van nieuwe eiwitbronnen, zoals algen.” Vandaag lopen er 3 oproepen bij het departement Landbouw & Visserij, waarbij in het kader van het relanceplan Vlaamse Veerkracht projecten rond nieuwe eiwitten kunnen worden ingediend.”
Vlaamse algenmaand 2022
Februari 2022 wordt trouwens de Vlaamse algenmaand. “Er zullen dan verschillende symposia worden georganiseerd.” Ook de VCM schaart zich achter dit initiatief en organiseert enkele evenementen.” Volgens minister Hilde Crevits zullen algen in de toekomst een alsmaar belangrijkere eiwitbron zijn. “Er wordt al onderzoek gevoerd door VITO, ILVO, KU Leuven, UGent, Thomas More... Er zijn vandaag ook een aantal praktische uitdagingen en we weten dat het economisch potentieel op basis van de huidige Europese afzetmarkt nog veeleer beperkt is.”
Onderzoek leert dat de algenteelt in Europa nog in de kinderschoenen staat. Van de meer dan 30 miljoen ton algen die globaal worden geproduceerd, draagt Europa slechts 1 % bij. Daarbij komt nog dat maar 9 % van die algen worden gebruikt voor voedingstoepassingen, in contrast met de 90 % wereldwijd. Een ander probleem in de Europese algenproductie is dat ze bijna uitsluitend bestaat uit wildoogst, en niet het duurzame alternatief van hernieuwbare teelt.
Daar wil ook Vlaanderen verandering in brengen. “Dat de teelt nog beperkt is, kent vele oorzaken”, zegt Vlaams minister Hilde Crevits. “Er is een heel hoge energiekost om algen te produceren en te oogsten. Er zijn ook veel investeringskosten. Er is ook nog geen grote lokale afzetmarkt. Bovendien is er veel concurrentie met goedkope import. Er zijn dus wel enkele factoren die een vlugge groei belemmeren.”
Europese regelgeving
Ook de Europese regelgeving loopt achter. “Er zijn een aantal commercieel interessante microalgensoorten die vandaag al op grote schaal kunnen worden gekweekt, maar niet in de menselijke voedselketen mogen worden gebracht. Er zijn dus nog wel een aantal obstakels, ondanks het grote potentieel.”
