Ambachtelijke dikkere chips voor een uitgesproken aardappelsmaak
Als er één familie is waar de aardappel al generaties centraal staat, dan is het wel de familie Debeuckelaere in Staden. Met een overgrootvader die boer was en een grootvader en vader die aardappelhandelaars waren, kreeg Joost Debeuckelaere de aardappel al met de paplepel ingegeven. “Maar ik was ook altijd al een fervent chips-eter, op een bepaald moment heb ik gewoon de knoop doorgehakt om het zelf te maken”, vertelt hij.
De Waltson-chipsfabriek heeft zijn locatie alvast mee. Vanuit het kantoor is het zicht op de landbouwvelden en tractoren van Staden prachtig. Eigenaar Joost Debeuckelaere beaamt het volmondig. “We zitten hier in het midden van de landbouw, en dat typeert ook ons karakter”, geeft hij mee. Hij is al zijn hele leven aardappelhandelaar, net als zijn vader en grootvader. “Mijn overgrootvader was wel boer, met onder andere in de aardappelsector, dus we zijn uiteindelijk wel van boeren afkomstig.”
Joost runt het familiebedrijf volledig zelfstandig. Enkel de marketing besteden ze uit, de rest doen ze zelf. “Mijn vrouw Katrien doet de administratie, maar werkt ook nog voor Crelan. Mijn zus Carmen doet de sales en mijn dochter Alina helpt 1 dag in de week. Mijn zoon Kiril werkt nu sinds kort ook voor productie en public relations. Die was eigenlijk bakker, maar is gestopt en maakte de switch naar chips maken. Hij is een beetje mijn rechterhand.”
Eigen chips: een droom die uitkomt
Joost is gespecialiseerd in aardappelen voor de chipsindustrie, net zoals zijn vader, maar legde zich erop toe nadat hij het bedrijf overnam van zijn vader. “Ik zei al 30 jaar dat ik chips wou maken, maar heb dat dus nooit gedaan. En op een bepaalde leeftijd moet je wel gaan beslissen: het is nu of nooit. Ik wist wel een beetje wat er mogelijk was en ben zelf ook echt een chipsfan, en dat gaf de doorslag. We zijn gestopt met de handel in meststoffen en ik legde me toe op de chipsactiviteit, naast de handel in frietaardappelen. Frietaardappelen blijven booming business.”
En het deed Joost wel iets om de eigen zakjes in de winkel te zien liggen. “Voor mij is het als een droom die uitkomt.
Het eerste zakje zette ik op het graf van mijn vader. Die noemde Walter en ik ben zijn zoon, vandaar de naam Waltson. Het was een eerbetoon.”
Starten tijdens corona
Er werd nog voor corona beslist om te starten met het bedrijf. De familie had toen ook alles al aangekocht. De machines stonden er. De bestaande loods werd omgevormd tot een productiezaal. “Alles was voorzien en vastgelegd. We wisten eerst niet goed wat te doen door corona, maar we beslisten om toch door te doen. In november 2020 hebben we proefgedraaid en in december 2020 begonnen we te produceren voor de markt.”
Uiteindelijk bleek corona nog geen slecht moment te zijn om te starten. “De restaurants waren toe en mensen wilden het dan thuis zo gezellig mogelijk maken. Dan kiezen ze bij de aperitief ook eens een ander chipje, iets dat nieuw is… Dat was voor ons mooit meegenomen”, aldus Joost.
De zaken gaan nu goed volgens Joost, maar het blijft niet gemakkelijk. “Rome is ook niet op één dag gebouwd. Het blijft elke dag knokken en bellen en ermee bezig zijn. Er zijn veel uitdagingen wat betreft productieproces, wetgeving, voedselveiligheid… Alles samen maakt het wel complex. Je weet ook niet alles van in het begin. We leerden gaandeweg over de nodige toestellen, waterzuivering...
Bij 100 boeren
De aardappelen worden enkel geteeld bij Belgische boeren, en daarvoor stelt hij contracten op. Het gaat om enkele 100 boeren, maar de meesten zitten in West- en Oost-Vlaanderen. “Ook zij zijn mee met het verhaal. We gaan voor Belgisch en lokaal, en willen ook dat de aardappel echt centraal staat. Het feit dat we een familie aardappelhandelaars zijn, met een boerenachtergrond schept bovendien vertrouwen.”
De eisen naar de landbouwers toe zijn bovendien normaal te noemen. De chipsfabriek neemt enkel chipsrassen aan, zoals Lady Claire, Lady Amarilla en Lady Rosetta. Daarnaast moeten de bakkleur en het onderwatergewicht goed zijn. “Naar teelt toe hebben we geen eisen, op dit moment denken we er nog niet aan om bijvoorbeeld biochips te maken.”
Chips voor iedereen
Zeer belangrijk is dat chips bij iedereen terechtkomt en gesmaakt wordt. Momenteel gebeurt de verkoop vooral in West-Vlaanderen, maar ook in Oost-Vlaanderen. Uiteindelijk is het doel om de chips in heel België te verkopen. “We mikken vooral op de betere supermarkten, zoals Carrefour, Delhaize en Spar, want die hebben volgens ons ook echt oog voor ambachtelijke producten. Ook groothandelaars zijn geïnteresseerd om de chips te verdelen, en daarnaast komen ze terecht in delicatessenzaken, slagerijen, groente- en fruitwinkels, en natuurlijk ook in hoevewinkels.”
Of ze ooit naar het buitenland willen met hun ambachtelijke chips? “Het is niet de ambitie om zo groot te worden als de industriechips Croky of Lays, maar we zien wel of we naar het buitenland kunnen gaan. We starten in het binnenland, maar Frankrijk is eigenlijk niet ver. Zeg nooit ‘nooit’.”
Joost wil met zijn chips verder gaan dan de industriechips. “Onze chips is allergenenvrij: het bevat geen lactose of gluten. Dat is iets waar we op inzetten, want niet elke chipsmaker doet dat. Ook de kruiden zijn dus allergenenvrij. De chips zijn bovendien vegan, en halal en koosjer geschikt. Dat is vooral belangrijk in het Brusselse en in Antwerpen”, verklaart hij.
‘Potatoes with a flavour’
Een ander verschil met industriechips is de smaak. De leuze van Waltson is: ‘Potatoes with a flavour’. “Je moet de aardappel nog proeven in de chips, de kruiden mogen niet overheersen. Daarom maken we de chips ook iets dikker. Ook daarin willen we het onderscheid maken. En de chips worden geproduceerd met de beste zonnebloemolie op de markt, High Oleïc.”
Daarnaast werd beslist om de aardappelschil niet te verwijderen. Dat is niet alleen mooier voor het zicht, in de schil zitten ook de meeste vitaminen. “Die blijven behouden als je dat verwerkt”, garandeert Joost. Als kruiding kan je momenteel kiezen tussen ‘naturel’, wat licht gezouten is, ‘paprika’ en ‘peper & zout’. De kruiden halen ze bij een kruidenhandelaar die de kruiden ook samenstelt. “Die experten zijn wel zeker 10 keer langs geweest: eerst voor de basissmaak en dan voor de afwerking. We hebben dus heel veel moeten proeven, het heeft zeker 6 maanden geduurd om al de kruiden te kiezen. Maar dat is ook net het leuke eraan, dat zoeken en ermee bezig zijn”, klinkt het opgewekt.
Joost geeft aan nog te willen uitbreiden in smaken en grootte van zakjes. “Op die manier blijven we evolueren. We willen niet jaarlijks 3 à 4 smaken erbij, het zal eerder gaan om 1 smaak per jaar. Het blijft ambachtelijke chips met vooral een aardappelsmaak. Dan moet je niet zoveel smaken produceren. We werken ook op vraag van mensen: 'kan je dit niet maken'? Dat experimenteren vinden we ook fijn.”
Kleinere productieloods
Ambachtelijke chips wordt al op meerdere plaatsen geproduceerd, zoals ‘Les chips de Lucien’ in Wallonië en Boerderijchips in Nederland. Joost geeft aan hun verwerkingsproces niet te kennen. “Ieder schermt natuurlijk zijn productiegeheimen wat af, je wil niet te veel kapers op de kust”, geeft hij mee. Zelf kreeg hij ervaring in het buitenland bij ambachtelijke fabrieken. Zijn machines kocht hij ook in het buitenland.
Natuurlijk is de verwerking van de ambachtelijke chips helemaal anders dan die van de industrie, geeft hij aan. “In de industrie komen de aardappelen aan en de zakjes rollen er bijna tegelijkertijd uit. De chips worden continu gebakken met continue ovens, wij werken met batch fryers omdat de productie kleiner is. Wij werken ook nog met meer volk, zo’n 4 personen. Bij de industriële verwerking is waarschijnlijk maar 1 arbeidskracht nodig”, geeft de chipsmaker aan. Hoewel het gaat om een kleine productie, wordt al wel circulair gedacht. “Als je chips produceert, heb je sowieso afval. Dan gaat het om slechte aardappelen, groene of bruine chips, te kleine chips, chips met een luchtbel,… Dat afval gaat naar een varkensboer die het vervoedert.”
Hij geeft wel aan dat ze voorzien zijn op uitbreiding, maar dan pas als ze op volledige productielimiet zijn. “En daar werken we aan. We leggen contacten, bijvoorbeeld op de Tavola beurs, en we bellen veel. We kunnen maximum 3.000 zakjes per dag produceren, en dat zal hopelijk ooit gebeuren.”
