Startpagina Melkvee

Focus op voerefficiëntie om kosten én methaanuitstoot te verlagen

Pieter Van Goor van de afdeling Genetica en Innovatie bij fokkerijorganisatie CRV legde ons tijdens de Vlaamse Fokkerijdag uit hoe de accenten in de fokkerij verlegd werden doorheen de voorbije jaren. Na de klimaattop in Glasgow ligt de focus nu vooral op methaanuitstoot.

Leestijd : 4 min

Uit onderzoek van CRV blijkt dat sommige koeien veel meer melk kunnen geven na het eten van evenveel voer als andere koeien. De nadruk van het onderzoek ligt dan ook op voerefficiëntie en op het aantal lactaties. Door in de fokkerij op die 2 zaken te focussen, gaat de methaanuitstoot naar beneden én kan de boer veel geld besparen.

Evolutie van de fokkerij

“Tot het jaar 2000 focuste de fokkerij vooral op productieverhoging”, legt Van Goor uit. “Toen bleek dat er steeds meer problemen ontstonden rond vruchtbaarheid, uiergezondheid en klauwproblemen, vond wereldwijd een omslag plaats. We gingen van fokkerij op productie, naar fokkerij op productie én gezondheid. We gingen andere stieren gebruiken, waardoor we nu, 20 jaar later, een mooie vooruitgang geboekt hebben.

Uiergezondheid en klauwgezondheid hebben geen al te hoge erfelijkheidsgraad, maar toch boekten we een aanzienlijke vooruitgang op die vlakken. Zo zijn problemen rond mastitis en klauwgezondheid beide met 20% afgenomen. Dankzij die goede resultaten, besloten we de puntjes op de i te zetten en ook te kijken naar de voerefficiëntie op een melkveebedrijf. In de kippen- en varkenssector waren ze daar al langer mee bezig, rundvee kwam daar best laat mee.”

Economisch voordeel

“Samen met de Wageningen University deden we een studie waaruit bleek dat een melkveehouder 2 cent in saldo per liter kan besparen door te focussen op voerefficiëntie. Dat lijkt niet veel, maar de voerprijs op een melkveebedrijf bedraagt ongeveer 60% van alle kosten om melk te produceren. Op een bedrijf met 1 miljoen liter per jaar spreken we dan ook over een besparing van 20.000 euro op jaarbasis.

Voorgaande jaren zetten we vooral in op voerefficiëntie om de kosten te drukken. Nu kijken we naar voerefficiëntie om de kosten én methaanuitstoot te beperken. In Glasgow heeft de klimaattop beslist dat de methaanuitstoot in de EU de komende 10 jaar met 30% moet verminderen.

De methaanuitstoot per kg melk is in België al best laag, met 0,93 kg CO2-equivalenten per kg melk. Daarmee scoort België al bijzonder goed ten opzichte van andere melk producerende landen. Dat neemt niet weg dat we nog stappen kunnen zetten in bijvoorbeeld de voerefficiëntie om de methaanuitstoot te verlagen. Een koe stoot nu ongeveer 80 tot 120 kg methaan per jaar uit”, aldus Van Goor.

Het onderzoek

Eind 2021 zal CRV van 9.000 Holsteinkoeien de voeropnamegegevens hebben door onderzoek te voeren op 5 praktijkbedrijven en dankzij gegevens uit andere onderzoeken op onderzoeksbedrijven. Daarmee loopt CRV voor op andere landen en heeft de grootste dataset als het gaat over voeropname. Daar kunnen boeren al goed mee aan de slag om hun kosten te verlagen, maar naast het onderzoek naar voerefficiëntie willen ze ook nog nauwkeuriger kijken naar de methaanuitstoot per koe.

“Meestal wordt gezegd dat koeien zoveel mogelijk moeten eten om zoveel mogelijk melk te geven”, licht Van Goor toe. “Wij gingen dat meten op onze praktijkbedrijven en kwamen tot andere conclusies. Ten eerste zagen we dat de variatie in voerefficiëntie enorm groot is op vrijwel ieder bedrijf, veel groter dan ooit gedacht. Zo heeft de ene koe dubbel zoveel voer nodig dan de andere om dezelfde hoeveelheid melk te produceren. Dat hadden we niet durven denken.

Daarnaast zagen we dat de 25% beste koeien 1,88 kg meetmelk/kg voer maken, terwijl de 25% minst efficiënte koeien 1,38 kg meetmelk/kg voer maken. Dat scheelt per kg voer een halve liter melk, en dat is enorm. Bovendien zagen we ook dat de beste koeien vaak wat lichter van gewicht zijn dan de minst presterende koeien. De meest efficiënte koeien produceren dan ook nog een 10 kg meer melk , terwijl ze niet meer eten dan de andere koeien. Daarbij komt nog dat de meest efficiënte koeien niet alleen meer melk produceren, maar ook nog eens 10 tot 20% minder krachtvoer nodig hebben per kg melk.”

Belang van een goede stier

Alles begint bij een stier met een goede fokwaarde voerefficiëntie. Die fokwaarde introduceerde CRV vorig jaar voor het eerst. Van Goor legt uit: “Als een veehouder een stier gebruikt met fokwaarde 100, geven de dochters gemiddeld 10.000 kg melk. Dochters van een stier met een voer-efficiëntie van 104 zullen gemiddeld 10.200 kg melk geven bij hetzelfde rantsoen. Op een bedrijf met 200 koeien betekent dat een extra opbrengst van de melk van 12.000 euro, of een besparing van 5.500 euro aan voerkosten. Die stier gebruiken zou ook zorgen voor 2% minder methaanuitstoot per kg melk.

Nu is niet enkel de melkproductie belangrijk om de methaanuitstoot te verminderen, maar ook het aantal lactaties. Een Belgische koe heeft gemiddeld 3,2 lactaties, een Nederlandse koe bijna 4. Als we die koeien één lactatie meer kunnen laten doen, zorgt dat voor 5% minder methaanuitstoot gedurende het leven van die koe.

De fokkerij zal door het focussen op voerefficiëntie en aantal lactaties de methaanemissies kunnen verlagen met 1% per jaar. Daarmee komen we nog niet aan de vooropgestelde 30%, maar de methaanuitstoot wordt op nog andere manieren aangepakt, denk bijvoorbeeld maar aan additieven in het voer.”

Sanne Nuyts

Lees ook in Melkvee

Meer artikelen bekijken