Startpagina Mechanisatie

Oogsten en grondbewerking bij rijpaden

Het afgelopen najaar organiseerden de Boerderij van de Toekomst en de Nationale Proeftuin Precisielandbouw in Lelystad (provincie Flevoland) een demodag Bodemsparende Mechanisatie. Het ging daarbij om oogst en grondbewerking vanaf rijpaden en om robotisering in de akkerbouw.

Leestijd : 6 min

De Boerderij van de Toekomst (BvdT) is gevestigd in Lelystad. Het is een initiatief van Wageningen University and Research (WUR), het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en Provincie Flevoland. Het is opgezet om boeren te helpen om antwoorden te vinden op de grote uitdagingen waar ze voor staan.

Die uitdagingen hebben betrekking op milieu- en klimaatdoelen, op de eindigheid van hulpbronnen, op de bodemgezondheid, gewasgezondheid en biodiversiteit, maar ook op het gebied van productiviteit, verdienmodel, inkomen en maatschappelijke positie.

De uitgangspunten van de Boerderij van de Toekomst zijn dat de landbouw een economische activiteit blijft en dat mainstream (gangbare) akkerbouw groter blijft dan alle niches bij elkaar, zoals biologische teelt en afzet van streekproducten.

De BvdT kiest ervoor om de weg van de ecologie (de natuurlijke processen en methoden) en de weg van de technologie zoveel mogelijk samen te laten gaan, om zoveel mogelijk tools uit de gereedschapskist te behouden.

Onder de weg van de technologie wordt niet alleen het ijzerwerk verstaan, maar ook smart technology, chemie en genetische technieken. De BvdT is meer een verkenning van de landbouw van de toekomst, dan dat het nu al de antwoorden heeft in welke richting die landbouw zal gaan.

De Butterfly haalt in het midden 2 voren weg en werkt dit via de trommel omgekeerd op een transportbandje. Die legt het achteraan weer af.
De Butterfly haalt in het midden 2 voren weg en werkt dit via de trommel omgekeerd op een transportbandje. Die legt het achteraan weer af. - Foto: A-J.B.

De BvdT bewerkt in Lelystad 25 ha Het past daarop strokenteelt toe, in stroken van zowel 22 als van 3 m breed. Het verbouwt hierop tarwe, gerst, aardappels, uien en veldbonen. Er is nu net voor het tweede seizoen geoogst. In 2020 was er als gevolg van extreme omstandigheden, met 180 mm neerslag in augustus, niet zo veel te zeggen over de opbrengsten.

Dit jaar waren, voor zover nu bekend, de opbrengsten goed tot zeer goed. De BvdT wil met name de duurste inputs, arbeid en grond (zeker in Nederland), zo efficiënt mogelijk inzetten. Dat vraagt om een hoge productiviteit per ha en een hoge capaciteit per uur. Daarbij kiest BvdT voor de teelt in onbereden bedden, vanaf vaste rijpaden, Controlled Traffic Farming (CTF). Ook worden robots ingezet, niet alleen om de capaciteit per uur te verhogen, maar ook om bodemverdichting tegen te gaan.

De inzet van robots is iets waar de Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL) een rol in speelt.

NPPL wil boeren helpen met het toepassen van precisielandbouw. Het geeft 30 praktijkbedrijven in akkerbouw, veehouderij en de teelt van groenten en fruit begeleiding en hulp bij het toepassen van nieuwe technieken. Het wil daarmee de inzet van deze technieken in de Nederlandse landbouw bevorderen. Op de demonstratie waren 2 robots aan het werk, evenals een aardappelrooier voor CTF en een voorloze strokenploeg voor het bewerken van de smalle bedden.

De Robotti van Agrointelli zaait zelfstandig de groenbemester. Hij bepaalt zijn eigen route op het veld, aan de hand van de uitgangspunten van de boer.
De Robotti van Agrointelli zaait zelfstandig de groenbemester. Hij bepaalt zijn eigen route op het veld, aan de hand van de uitgangspunten van de boer. - Foto: A-J.B.

Agrointelli Robotti

Een van de gedemonstreerde robots is de Robotti, van het Deense Agrointelli. BvdT heeft zo een robot aangeschaft. Deze is nu voorzien van een Dewulf-loofklapper, maar door het ontbreken van een goede diepteregeling op de machine, was deze niet in staat om autonoom te werken en om te demonstreren. In plaats daarvan liet een Robotti van Doorgrond zien hoe je autonoom een groenbemester kunt zaaien met een cultivator en een opgebouwde APV-zaaimachine.

Doorgrond profileert zich als het eerste robotloonbedrijf in Nederland. Het zet hiervoor onder meer een Robotti in. Deze wordt gebouwd door het jonge Deense bedrijf Agrointelli. Dat is in 2015 opgericht om nieuwe technologieën voor de landbouw te ontwikkelen. Het richt zich nu uitsluitend op het bouwen en verkopen van de Robotti.

In Nederland lopen er inmiddels 3 en verloopt de distributie via Abemec in Veghel. De Robotti is een portaal, met aan de centrale balk een hefinrichting. Hieraan kunnen verschillende (standaard)werktuigen worden gekoppeld, zodat er een veelheid aan bewerkingen mogelijk is. Boven de wielen zit aan beide kanten een Kubota-motor van 72 pk. Een is er voor de aandrijving van de 4 wielen, de ander voor de hydrauliek en de gebruikte werktuigen.

De Robotti weegt ongeveer 3 ton en kan, dankzij de onafhankelijk van elkaar te besturen voorwielen, om zijn as draaien. Er zijn verschillende spoorbreedtes leverbaar, waaronder de 320 cm van de rijpaden van de BvdT.

In het voorjaar heeft de BvdT haar Robotti ingezet met een getrokken vierrijige pootmachine van Dewulf. Tijdens de demo stond de machine opgesteld met een 2-rijige loofklapper van Dewulf. Dewulf gebruikt die standaard op de R 3060 zelfrijder en met enkele aanpassingen werkt hij op de Robotti. Op de zelfrijder werkt de klapper op de diepteregeling van de rooimachine. Op de Robotti zou dat ook kunnen via sensoren, maar dat is nu nog niet het geval.

De AgBot staat op rupsen en realiseert daarmee in het werk een bodemdruk van 0,15 k/cm2. Op de kopakker is het met geheven machine 0,5 kg/cm2.
De AgBot staat op rupsen en realiseert daarmee in het werk een bodemdruk van 0,15 k/cm2. Op de kopakker is het met geheven machine 0,5 kg/cm2. - Foto: A-J.B.

AgXeed Agbot

De tweede robot in actie was de AgBot van AgXeed. Dit is een bedrijf uit Nederlands Limburg, dat is opgericht door 4 mensen met een passie voor landbouwmechanisatie. Zij hebben een gemeenschappelijk verleden bij Agco Grubbenvorst. Ze ontwikkelden een robot, omdat ze de trend naar steeds zwaardere machines niet de juiste vinden. Bodemverdichting kost opbrengst en de bodem is het belangrijkste productiemiddel van de boer. De AgBot is een voertuig op 2 rupsen en kan wat een trekker kan, maar dan autonoom. Hij doet dat op gps en is daarvoor uitgerust met 2 Novatel-ontvangers. De rupsen worden elektrisch aangedreven. De daarvoor benodigde stroom komt van een generator, die gekoppeld is aan een 156 pk Deutz-dieselmotor. Belangrijk is het internet portal waaraan de agBot gekoppeld is. Dit portal, ook van AgXeed, bepaalt de routing van de machine, afhankelijk van de wensen van de gebruiker. Het koppelt na afloop van de bewerkingen de belangrijkste parameters terug naar het portal. De Duitse machinefabrikant Claas heeft vertrouwen in AgXeed en een minderheidsbelang genomen, maar AgXeed zet zelfstandig de ontwikkeling voort en zal ook zelf de verkoop ter hand nemen. Het doet dit via dealers. De eerste 10 machines zijn of worden deze winter verkocht. Tijdens de demo werkte de machine met een Amazone Cenia 3000 Super cultivator met opgebouwde Amazone Greendrill-zaaimachine. Helaas was de klei van de voormalige Zuiderzeebodem iets te nat en liep de rol steeds vol. De machine vond echter prima zijn weg op het perceel en werkte ook de kopakkers netjes af, zonder over de bewerkte grond te rijden.

Trekker en rooier rijden dankzij de rupsen van Pink Innovatie over de vaste rijpaden. De rooier lost op de beide kopakkers.
Trekker en rooier rijden dankzij de rupsen van Pink Innovatie over de vaste rijpaden. De rooier lost op de beide kopakkers. - Foto: A-J.B.

AVR Spirit 5200

Bij de beddenteelt in onbereden grond is de oogst vaak de flessenhals. BvdT heeft dit opgelost door een aardappelrooier op rupsen te zetten, met een spoorbreedte van 320 cm. Het had een paar wensen: in de eerste plaats wilde het alleen op de kopakkers lossen. In de tweede plaats wilde het vanwege de soms vettige Flevolandse klei een machine met axiaalrollen. De standaardmachines die hiermee zijn uitgerust, zijn eigenlijk te zwaar. Die wegen al gauw zo’n 13 ton. AVR-dealer Groenoord had al eens een AVR Spirit 5200 voorzien van een axiaalrollenset. De Spirit 5200 is een relatief lichte machine van ongeveer 8,5 ton. De zestonsbunker is juist genoeg om op de beide kopakkers te kunnen lossen. Hij is voorzien van een set Westtrac 2.0 rupsen van Pink Innovation. Dit is een bedrijf dat vooral machines ontwikkelt voor de bollenteelt. Het heeft de oude Westtrac-rupsonderstellen doorontwikkeld tot Westtrac 2.0. Deze rupsen zijn eenvoudig uit te wisselen met wielen. De trekker voor de rooier, een John Deere 6.130R, is ook voorzien van deze rupsen. Ze zijn beide door HeGro AgriService in Middelharnis op de gewenste spoorbreedte gezet.

De innovatieve Butterfly ploeg van Steverink Techniek ploegt precies drie meter breed en laat geen voren achter. Hij ploegt ongeveer 10 cm diep.
De innovatieve Butterfly ploeg van Steverink Techniek ploegt precies drie meter breed en laat geen voren achter. Hij ploegt ongeveer 10 cm diep. - Foto: A-J.B.

Steverink Butterfly

Een andere uitdaging bij CTF bij 3 meter brede bedden is de grondbewerking, met name wanneer je een kerende werking wilt. En dat wilden ze graag in Lelystad, omdat de kerende grondbewerking de eerste onkruiddruk weghaalt en bovendien gewasresten goed onderwerkt. De oplossing zou de Butterfly-ploeg kunnen zijn. Deze ploeg, ontwikkeld door Steverink Techniek in Tollebeek, werkt precies 3 meter breed en houdt geen eindvoor over. De machine haalt de grond uit de middelste 2 voren weg en brengt deze omgekeerd op 2 transportbandjes. Aan beide kanten zitten 2 standaard ploegristers van een Ovlac-ploeg, één voor de middenvoor en de daarnaast liggende om dicht te ploegen. De open voren aan de zijkanten, links en rechts, worden volgestort door de grond van de transportbandjes. Schijfkouters snijden de grondbalk los, waardoor de begrenzing met het rijspoor scherp blijft. De machine ploegde in Lelystad ongeveer 8 cm diep, maar een normale ploegdiepte voor de machine is tussen 10 en 17 cm. De grond was in Lelystad net iets te vochtig en de trekker net iets te klein om mooi werk te leveren. Op een naast gelegen perceel werkte het een stuk beter. De snelheid van de bandjes wordt gekoppeld aan de rijsnelheid. Dit kan het best met gps, maar dat was nog niet klaar. Alle demonstraties leverden levendige discussies op met de naar schatting 175 bezoekers. Het toonde aan dat de onderwerpen leven.

Arend-Jan Blomsma

Lees ook in Mechanisatie

Meer artikelen bekijken