Startpagina kleinvee

Insecten als eiwitvervanger in diervoeder

Grootschalige insectenkweek krijgt wereldwijd steeds meer interesse, zeker nu de EU deze zomer groen licht gaf voor het gebruik van insecten in kippen- en varkensvoer. Insecten zorgen voor duurzame eiwitbronnen en alternatieve voeding. Enkele voorbeelden zijn meelwormen, krekels, sprinkhanen en zwarte soldatenvliegen.

Leestijd : 4 min

Insectenkweek is zeer duurzaam. Ten eerste is de levenscyclus van insecten kort, maar verwekken ze toch een hoog aantal nakomelingen. Daarnaast is hun voederconversie heel efficiënt doordat ze weinig water verbruiken en weinig emissies uitstoten.

Als laatste kunnen ze gekweekt worden op goedkope (agrarische) reststromen en kunnen ze zo de circulariteit bevorderen.

Meerdere voordelen

Uit proeven en analyses van onder andere Wageningen University blijkt dat effectief gebruik van insecten in diervoeder verschillende positieve effecten heeft op de immuniteit, darmgezondheid en productkwaliteit van dieren. Kippen die bijgevoederd worden met insecten, worden bijvoorbeeld actiever en vertonen minder pikgedrag.

Ook andere markten dan de landbouw hebben interesse in insectenkweek.

Zo kan onder andere het vet/ de olie gebruikt worden voor cosmeticaproducten of voor de productie van biodiesel.

Volgens WUR-onderzoeker Marcel Dicke is insecten toevoegen aan diervoeder de eerste stap naar een verkleining van de veestapel.
Volgens WUR-onderzoeker Marcel Dicke is insecten toevoegen aan diervoeder de eerste stap naar een verkleining van de veestapel. - Foto: Inagro

Niet zonder risico’s

Ook de Wageningen University Research (WUR) doet onderzoek naar insecten in veevoeder. WUR-onderzoekers Marcel Dicke en Henk Hogeveen werpen hun licht op de toekomst van het insect als veevoeder, schrijft Stijn Schreven (WUR). Daarbij richten ze zich specifiek op de zwarte soldatenvlieg en de huisvlieg, die naast de meelworm het meest veelbelovend zijn voor diervoeder. Hun larven kunnen namelijk groeien op reststromen uit de voedingsmiddelenindustrie zonder dat daar extra land voor nodig is. Op die manier worden landbouwers ook minder afhankelijk van soja of vismeel. Nu moeten de onderzoekers nagaan welke reststromen allemaal bruikbaar zijn voor insectenkweek.

De grootste uitdaging is volgens hen dan ook om de risico’s in de hele keten in kaart te brengen en te beheersen, want als er iets verkeerd gaat bij de start, heeft dat een invloed op de hele keten, vooral op de eindgebruiker. Het voedsel voor insecten komt van verschillende bronnen, waardoor er kans is op vervuiling met bijvoorbeeld mycotoxines of bacteriën.

De substraatleveranciers of de insectenkwekers moeten volgens Hogeveen de risico’s afhouden. Men moet ervoor zorgen dat alle partijen verant woordelijkheid gaan dragen, en dat kan volgens Dicke bijvoorbeeld aan de hand van een tracking- en tracingsysteem.

Welzijn en ethiek

De onderzoekers richten zich ook op het welzijn van insecten en op de ethiek van insectenkweek. Hogeveen vraagt zich af of er binnenkort geen protest komt tegen het doden van miljarden insecten om ze tot voer de verwerken. “Nog niet zo lang geleden vonden we vis ook een dier dat weinig gevoel had.”

De insectenindustrie zal snel moeten groeien, want de vraag naar insecteneiwit neemt snel toe, zeker nu de EU-wet veranderd is. Er zullen kleinschalige projecten en industriële projecten opgestart worden, het ene door de boer in zijn schuur, het andere in grote fabrieken. Op grote schaal werkt het efficiënter en is de kostprijs lager. Op kleine schaal heeft het een beter imago en heeft het voordelen voor de circulariteit.

Verkleining veestapel

Volgens Dicke is het insect in diervoeder de eerste stap naar duurzaamheid. De veestapel moet volgens hem nog steeds kleiner worden, en dat kan als de mens het insect accepteert als voedsel. Als insecten geaccepteerd worden als veevoer, zal de stap naar menselijk voedsel al een beetje kleiner worden. Ook de wetgeving laat dat steeds meer toe: sinds november zijn ook treksprinkhanen toegestaan voor humane consumptie, naast meelwormen en huiskrekels.

Insectenkweek door Inagro

In 2016 startte Inagro met een onderzoek naar de kweek van de zwarte soldatenvlieg en de meelworm op pilootschaal. Momenteel zijn een 6-tal medewerkers daar voltijds mee bezig. De larven zitten in enkele boxen die constant op een temperatuur worden gehouden van 27°C met een aangepaste relatieve luchtvochtigheid van 60%.

De vliegen zelf hebben een relatieve luchtvochtigheid van 80% nodig en een constante temperatuur van 30° C. Ook de juiste keuze van licht is daar zeer belangrijk.

Inagro heeft instructiefilmpjes opgesteld voor landbouwers die zich willen verdiepen in de insectenkweek. Daarnaast kan je elke maand bij Inagro terecht voor een virtuele rondleiding in hun insectenkwekerij. Onderzoeker Carl Coudron of één van zijn collega’s geeft daarbij uitleg over de kweek van de soldatenvlieg en de meelworm op gewasresten en reststromen uit de voedingsindustrie.

“Denk maar aan verbrande appels of spruitstokken. In Vlaanderen wordt jaarlijks ongeveer 2.500 ha spruiten geteeld. Naast 28 ton spruiten kan per ha ook 18 à 25 ton spruitstokken geoogst worden. De spruitstokken vertegenwoordigen dus een aanzienlijke hoeveelheid biomassa die vaak verloren gaat”, aldus Coudron.

Onvoldoende kennis

Volgens Coudron zal het nog wel even duren voor insecten gekweekt mogen worden op mest en organisch afval uit supermarkten, restaurants, huishoudens… “Insecten zouden de stikstof uit mest kunnen omzetten tot eigen eiwitten, maar de risico’s van het kweken op mest zijn nog onvoldoende gekend. Daarnaast is er bij organisch afval te veel kans op restanten van vlees, wat kan leiden tot onder andere de gekkekoeienziekte. Toch zie ik organisch afval in de toekomst nog als een goede optie wanneer de risico’s beter in kaart zijn gebracht.

Ondanks de goedkeuring van Europa voor het verwerken van insecten in diervoeder, zie ik voorlopig de insecten nog niet de bovenhand nemen als eiwitvervanger. Soja kost ongeveer 350 euro per ton, terwijl insecteiwit momenteel zo’n 2.000 euro per ton kost. Dat maakt het gebruik van insecten voorlopig dus niet economisch interessant.”

Sanne Nuyts

Lees ook in kleinvee

Geitenstal uitgebrand in Bever, twintigtal dieren omgekomen

kleinvee In het Vlaams-Brabantse Bever heeft in de nacht van 26 juni een zware brand gewoed in een boerderij. Daarbij brandde een geitenstal volledig uit. Een 250-tal dieren konden gered worden, maar een twintigtal anderen bleven in de brand. Dat melden de hulpdiensten.
Meer artikelen bekijken