Startpagina Recht

Vraagbaak webinar pachtwetgeving - deel 3

Zoals beloofd komen we in de rechtskundige kroniek terug op onze webinar over de pachtwetgeving. Tijdens deze webinar was er onvoldoende tijd om de vele tientallen vragen van onze kijkers te beantwoorden. Ook deze week doen we terug een greep uit de vragen die onbeantwoord bleven.

Leestijd : 4 min

De pachtwetgeving is geen eenvoudige materie. Veel landbouwers die deelnamen aan de webinar hadden hierover dan ook veel vragen.

Einde pachtovereenkomst op 65-jarige leeftijd?

Stopt de loopbaan van een landbouwer op 65 jaar en vervalt dan de pachtovereenkomst?

Neen. Een pachtovereenkomst eindigt niet van rechtswege (dit is automatisch), behalve in de uitzonderlijke gevallen van loopbaanpacht of pacht toegestaan door een vruchtgebruiker en het volledig tenietgaan van het gepachte onroerend goed door overmacht. Een andere situatie van automatische beëindiging van een pachtovereenkomst bestaat niet, zodat de pachtovereenkomst niet eindigt wanneer een landbouwer 65 jaar wordt. Een gewone pachtovereenkomst kan enkel worden beëindigd na een rechtsgeldige opzeg, een overeenkomst tussen de verpachter en pachter tot beëindiging van de pachtovereenkomst of een gerechtelijke ontbinding van de pachtovereenkomst. Door het bereiken van de leeftijd van 65 jaar kan er soms wel een nieuwe opzegmogelijkheid ontstaan voor de verpachter. Artikel 8 bis van de Pachtwet voorziet immers dat de verpachter opzeg voor eigen gebruik kan geven aan de pachter die na het bereiken van de pensioenleeftijd een rust- of overlevingspensioen geniet, en uit de wettelijk toegestane categorie van personen niemand kan aanwijzen die eventueel zijn exploitatie kan voortzetten. Onder dezelfde voorwaarden kan de verpachter geheel of gedeeltelijk een einde maken aan de pacht om de goederen te verpachten of te vervreemden met het oog op exploitatie door een leefbaar bedrijf.

Gevolgen van uitoefening loonwerken voor pachtrechten

Als een akkerbouwer een areaal uitbaat van ongeveer 50 ha aan diverse teelten (gericht op de professionele verkoop) en als er onder hetzelfde bedrijf en hetzelfde btw-nummer ook landbouwloonwerken verricht worden voor andere landbouwers, zijn er dan risico's voor de pachtrechten van de akkerbouwer die ook loonwerken uitvoert?

Het antwoord op deze vraag hangt af van de concrete omstandigheden en meer in het bijzonder van de vraag of de activiteit van loonwerk bijkomstig is bij de akkerbouwactiviteit of net andersom. Opdat de pachtrechten niet in het gedrang zouden komen moet de akkerbouw het belangrijkste deel van de bedrijvigheid blijven uitmaken. Reeds in 2004 heeft het Hof van Cassatie geoordeeld dat de Pachtwet niet van toepassing is als een landbouwgoed wordt gebruikt voor een doel dat verenigbaar is met de landbouw en als dit gebruik niet hoofdzakelijk is, maar slechts ondergeschikt aan het bedrijf van de exploitant, dat zelf geen landbouwuitbating uitmaakt. Heel specifiek werd beslist dat het voor de toepassing van de Pachtwet niet volstaat dat de weiden die door een veehandelaar worden gehuurd, worden gebruikt voor de veeteelt en dat de gekweekte dieren voor de markt zijn bestemd, als blijkt dat deze veeteelt ondergeschikt is aan de veehandel. Enkele jaren later besliste de rechtbank van eerste aanleg te Dendermonde in dezelfde lijn dat het voor de toepassing van de Pachtwet niet voldoende is dat weiden die door een veehandelaar worden gehuurd, worden gebruikt voor de veeteelt en dat de gekweekte dieren voor de markt zijn bestemd. De weiden dienen volgens die rechtbank te worden bestemd voor een veeteelt als autonome landbouwactiviteit. Wanneer concreet toegepast op uw vraag de akkerbouwer enkel zijn bestaand materiaal, nodig voor de uitbating van zijn eigen akkerbouwbedrijf, occasioneel inzet in het loonwerk wanneer de eigen veldwerkzaamheden werden beëindigd, dan lijkt mij dat deze loonwerkactiviteit ondergeschikt is aan het landbouwbedrijf. Een verpachter zal hiertegen niets kunnen ondernemen. Anders wordt het wanneer de pachter overwegend aan loonwerk zou doen en slechts bijkomstig aan akkerbouw. Met een areaal van 50 ha lijkt het ons evenwel dat de landbouwactiviteit altijd als een op zich staand landbouwbedrijf zal worden beschouwd, zodat de pachtrechten onverkort zullen blijven bestaan.

Einde loopbaanpacht

Staat er een minimumperiode op het einde van een loopbaanpacht?

Ja, volgens artikel 8 § 3 van de Pachtwet moet de vaste periode van een loopbaanpacht minstens 27 jaar omvatten. Omdat een loopbaanpacht eindigt wanneer de pachter 65 jaar wordt, zal dergelijke loopbaanpacht dus maar kunnen worden afgesloten tot op het ogenblik dat een landbouwer 38 jaar wordt.

Verkoop verpachte landbouwgrond

Ik heb van mijn ouders verpachte landbouwgrond geërfd en ik ben zelf geen landbouwer. Ik moet erfbelasting betalen, maar krijg er niet veel voor terug (pacht maakt mij niet rijk). Hoe pak ik het best aan om grond te verkopen?

Het feit dat uw eigendom verpacht is, staat een verkoop ervan niet in de weg. U zal enkel als verkoper rekening moeten houden met het voorkooprecht van de pachter. De notaris zal dit voorkooprecht aanbieden. U moet de notaris daarvoor de verkoopovereenkomst met de kandidaat-koper, gesloten onder de opschortende voorwaarde van niet-uitoefening van het recht van voorkoop, bezorgen. Omdat de verpachte toestand de verkoopprijs uiteraard beïnvloedt, kunt u proberen met de pachter een akkoord te sluiten om deze grond vrij van gebruik te verkopen. Dit kan door een minnelijke pachtbeëindiging in toepassing van art. 14 van de Pachtwet. Uiteraard zal u de pachter in dat geval een vergoeding moeten betalen opdat hij bereid zou zijn om de pachtovereenkomst in onderling overleg te beëindigen.

Jan Opsommer

Video van de webinar:

Lees ook in Recht

Omgevingsvergunningsprocedure wordt vereenvoudigd

Recht Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) wil de omgevingsvergunningsprocedures drastisch vereenvoudigen tot één basisprocedure. Ook het milieueffectenrapport mag voor haar een heel stuk eenvoudiger worden.
Meer artikelen bekijken