Zuivelmarkt toont beperkte beschikbaarheid van boerderijmelk in West-Europa
De Global Dairy Trade (GDT) verloor begin mei 8,5%. Dit is het grootste verlies sinds week op week 9 jaar geleden. Dat toont zich op de zuivelmarkten.
De bezorgdheid rond de hoge inflatie neemt toe. Raf Beyers, adviseur bedrijfsontwikkeling en risk management bij United Expert: “De Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve (FED), werd over maart geconfronteerd met de hoogste inflatie 6,6% sinds 40 jaar. De doelstelling van gemiddeld 2% is daarmee meer dan driemaal overschreden. Dit dwingt de FED tot de uitzonderlijke beslissing om de beleidsrente met 0,5 procentpunt (of 50 basispunten) te verhogen. Dit is uitzonderlijk, omdat dat het geleden is van 2000 dat de rente zo fors opgetrokken werd. Men hoopt daarmee de oververhitte economie wat af te koelen en de krapte op de arbeidsmarkt te bestrijden. In de VS zit men op een historisch lage werkloosheid van 3,6% en 11 miljoen vacatures voor 6 miljoen werklozen, wat heel snelle loonstijgingen veroorzaakt. Men wandelt echter op een wankele koord met rentestijgingen om inflatie te bestrijden. De Amerikaanse tienjaarrente steeg sinds begin van het jaar van 1,5% naar 2,95%.”
De Duitse tienjaarrente steeg sinds Nieuwjaar van -0,2% naar 0,93%. Deze rentestijgingen, in combinatie met de oorlog in Oekraïne, doen de aandelenmarkten geen goed. De Amerikaanse S&P500-index daalde sinds Nieuwjaar met 13% en omdat technologieaandelen rentegevoelig zijn, verloor de Nasdaq 20%.
In de EU zien we voorlopig nog geen stijging van de beleidsrente, waardoor de Europese brede aandelenindex Stoxx600 voorlopig minder verloor dit jaar (-9%). Oorlog, inflatie en rentestijging zijn de grote zorgen. “Er zijn ook zorgen op de Global Dairy Trade (GDT). Begin mei verloor die 8,5%. Daarmee werd het grootste verlies getekend sinds week op week 9 jaar geleden in 2013!”
Spotmelk blijft duur door beperkte beschikbaarheid
De belangrijke zuivelimporteurs Japan en Mexico blijven ook in maart moeite doen om meer melk te produceren. De Japanners melken over maart +2,7% en over het eerste kwartaal +2,9 % . De Mexicanen produceerden over maart 2,1% meer melk en over de eerste 3 maanden het jaar was het 2,2% meer. Deze importeurs doen dus moeite om zoveel als kan zelf te produceren van het dure product.
De andere zuivelimporteur die zeker voor Europa belangrijk is, het Verenigd Koninkrijk, melkt nog altijd zwak. Over maart hebben de Britten 2,9% minder melk. Sinds de start van 2022 is dit gemiddeld -2,4%. Beyers: “Hun Ierse buren zullen dat op dit moment van het seizoen, waarin hun melkproductie het laagst is, niet compenseren. De Ieren melken, op basis van voorlopige cijfers, in maart 3,3% minder. Maart 2021 was wel heel stevig. De stand van het grasland en de grasgroei kunnen bij de start van het weideseizoen een groot verschil maken. In Ierland zien we ook meer koeien naar de slacht gaan. Dat is een heel ander beeld dan op het Europese vaste land. De beschikbaarheid van voldoende voorjaarsgras op de Ierse weides en de hoge kunstmestprijzen zijn zeker oorzaak van het meer afvoeren van melkkoeien.”
Ondanks de seizoenpiek in de Europese melkaanvoer, die intussen bijna achter ons ligt, blijft de spotmelk heel duur. Dat blijft wijzen op beperkte beschikbaarheid van boerderijmelk in West-Europa.
Melkvetproducten verliezen
Melkvetproducten waren de grote verliezers op voorbije GDT-veiling. Boter ging -12,5 %,
Door de extreme Chinese lockdownsituatie waren deze kopers zeer beperkt aanwezig. De kans op concurrentie van Nieuw-Zeelandse boter voor ons Europees product neemt daarmee serieus toe. Zo is de Europese boter nu meer dan 1.500 euro/ton duurder dan het product op de GDT-veiling. Het is in Europa wel weer de Franse prijs die anders noteert dan de rest. Zo gingen zowel de Nederlandse (-50 euro/ton) als de Duitse boterindex (-65 euro/ton) deze week licht naar beneden en steeg de Franse (+140 euro/ton) deze week nog. Zo komt het dat de Europese boterindex nu al 3 weken ongeveer stabiel is, met deze week 7.233 euro/ton.
Gelukkig moet Europa niet met veel melkvet de internationale markt op en hoopt de zuivelhandel dat de Europese consument en de Europese zuivelverwerkers gulzig blijven naar melkvet.
200 euro verschil tussen WMP en SMP
Nog opvallend op de GDT was dat er 13,5% meer werd verkocht dan vorige keer en zelfs 14,2 % meer dan een jaar geleden. Dit wijst erop dat de rechtstreekse lijn, naast de GDT om, naar afzetmarkten zoals China wat is stilgevallen. Men heeft meer dan 2,5 uur moeten veilen om aan 107 winnende bieders 25.163 ton product te verkopen. Er waren 132 deelnemers, wat het kleinste aantal was dit jaar tot nu toe.
Magere melkpoeder (SMP, skimmed milk powder) ging op de GDT net zoals vollemelkpoeder 6,5 % lager. Het prijsverschil tussen WMP, dat net als de globale GDT-index voor de vierde veiling op rij daalde, en SMP, dat nog maar voor de tweede veiling op rij daalde, is nu meer dan 200 dollar per ton in het voordeel van SMP. Bij dalende prijzen is dit zeer uitzonderlijk. De Europese SMP is nu 300 euro/ton duurder dan het GDT-product. “Ook de Europese SMP-index beweegt bij de Fransen omgekeerd dan bij de Duitsers en Nederlanders. Dankzij de Fransen blijft de Europese SMP-index begin mei ongeveer gelijk op 4.198 euro/ton, nadat hij een week eerder bijna 100 euro/ton verloor. In tegenstelling tot boter moet Europa wel een belangrijk deel SMP op de internationale markt kwijt. De voorbije GDT-veiling, die negatief was voor de poeders, is geen goed nieuws voor de Europese exportpositie”, besluit Raf Beyers.
