Omschakeling naar bio-akkerbouw: slagen door 3 succesfactoren
Omschakelen in akkerbouw is geen sinecure. Op het vlak van bemesting, gewasbescherming en zaaizaad of plantmateriaal wordt de vrijheid heel wat ingeperkt.
Inagro-voorlichter Lieven Delanote: “Er is wel wat boerenverstand nodig om succesvol te zijn in bio. Je moet vooral kunnen vooruitkijken en vooruitdenken, en durven maatregelen te combineren.”
Heel wat beperkingen
Kunstmest is verboden en er mag maximaal 170 kg N/ha/jaar uit dierlijke mest op de percelen worden gebruikt. Sinds 2018 moet minstens 20% van alle aangevoerde mest van biologische bedrijven komen. “Voor toegelaten meststoffen en grondverbeteraars is er een lijst aangelegd. Daarnaast is het goed om na te denken over vlinderbloemigen, groenbemesters of diepwortelende gewassen in de vruchtwisseling”, oppert Delanote.
Chemische gewasbescherming is ook uit den boze, en voor toegelaten biologische middelen kan je terecht bij lijst B. “Maar met een preventieve aanpak kan je ook het gebruik van dit soort middelen inperken. Rassenkeuze, vruchtwisseling en mechanische teelttechnieken kunnen onderdeel zijn van een doordacht plan.” Voor zaaizaad en plantmateriaal is er een verbod op ggo’s. “Veel zaadbedrijven hebben een bioaanbod, en dat aanbod groeit nog steeds. Er is nog wel een ontheffing mogelijk onder voorwaarden”, klinkt het.
Denk economisch
De omschakeling van eenjarige gewassen en grasland en blijvende voedergewassen voor biologisch diervoeder duurt 2 jaar, die voor andere blijvende gewassen 3 jaar. “Belangrijk is om economisch te denken. Zet bijvoorbeeld low costteelten tijdens de omschakeling, zoals granen en maaigewassen. Maak een stappenplan samen met een adviseur”, zegt Sander Van Haver, Omschakelingsconsulent bij Boerenbond. De omschakeling van akkerland gebeurt meestal gefaseerd, en perceel per perceel. Parallelle productie van bio en gangbaar is niet mogelijk.
Bodem, onkruidbestrijding en afzet!
Volgens Delanote zijn 3 factoren belangrijk voor succes. Zo moet bodemvruchtbaarheid als basis worden aanzien. “Bodemverdichting kan je vermijden met vaste rijpaden en niet-kerende bodembewerking. Verder is groenbemester zaaien vrij gebruikelijk.
Ten tweede is onkruidbestrijding cruciaal. “In bioteelten is het een combinatie van strategie, een goed teeltplan en organisatie van arbeid. Anticiperen is bovendien zeer belangrijk. Correcte timing vergt voortdurend aandacht. Kijk naar het weerbericht en reageer hierop.”
Ten slotte moet je zeker zijn van je afzet. Zoek uit waar vraag naar is, en bekijk of het gevraagde compatibel is met het beoogde teeltplan. “Het is een gesloten markt met veel bestaande afspraken, maar dat mag niet afschrikken. Durf ook samen te werken: grotere volumes bieden kansen. Zo creëer je bijvoorbeeld een continuïteit inzake levering.”
Machinekeuze
Hij geeft mee dat investeren in de juiste machines nodig is. Er is niet één oplossing, elk bedrijf en elke bedrijfsleider is anders. “Machines kunnen eenvoudig zijn, maar ook high-tech. Laat je inspireren door de ervaring van collega’s. Vroeger was de schoffelmachine hét instrument, maar nu is de precisiewiedeg de basismachine bij onkruidbestrijding. Die werkt in grovere teelten zoals maïs en kolen, maar ook in spinazie bewees die zijn nut. Het is wel belangrijk om een wekelijkse frequentie aan te houden voor een goed resultaat.” Dat wil niet zeggen dat de schoffelmachine niet meer nodig is. “Ook hier is evolutie. Zo kan je de schoffelmachine uitrusten met een camera, en zijn er heel wat aanbouwmogelijkheden op de markt”, geeft Vandelanote nog mee.
