Startpagina Bieten

Gegarandeerde suikerprijs voor 2022 én 2023 bij de Tiense Suikerraffinaderij

Na de coronacrisis kon de Tiense Suikerraffinaderij in de maand juni terug opnieuw zijn planters fysiek opzoeken om tijdens vergaderingen informatie te geven over het bedrijf en ook over de suikerprijs van 2022 én zelfs al over die van 2023.

Leestijd : 8 min

Directeur grondstoffen, Erwin Boonen, gaf ons meer toelichting bij de suikerprijs en bij de activiteiten. Allereerst wees hij op de visie van de Südzucker group, het moederbedrijf waartoe de Tiense Suikerraffinaderij behoort. Die hebben heel klaar en duidelijk een toekomststrategie voor 2026 uitgewerkt, omdat ze dan hun 100-jarig jubileum vieren.

Tuinbonen

Plantaardige productie staat in het centrum van hun visie. Ze willen aan waardecreatie doen met een gamma producten op basis van verschillende planten. Het spoor van dierlijke productie wordt duidelijk niet bewandeld. Südzucker wil in nauw contact staan met de landbouwers en rekening houden met duurzaamheid in al zijn aspecten. Diversificatie is ook een belangrijk aspect bij hun activiteiten. Zo is parelsuiker een groeimarkt waar ze meer op gaan inzetten. Een andere diversificatie is de ontwikkeling van nieuwe specialiteiten op basis van bietsuiker, de zogenaamde biogebaseerde grondstoffen. Er wordt ook ingezet op de teelt van biologische cichorei.

Een opmerkelijke diversificatie is de productie van plantaardige eiwitten uit Faba-tuinbonen. Dat is een droger type boon waarvoor de moedergroep in Duitsland een verwerkingseenheid is beginnen bouwen, die in 2024 actief moet zijn. Deze bonen kunnen ook in België geteeld worden en waarschijnlijk komen er op termijn andere eiwitteelten bij.

Verliezen verminderen

De Südzucker group sloot onlangs zijn boekjaar af. Dit liep van 1 maart 2021 tot 28 februari 2022. Hieruit blijkt dat de suikerdivisie van het moederhuis een verlies van 21 miljoen euro optekende. Dit wordt een ‘klein’ verlies genoemd ten opzichte van de omzet van 2,6 miljard. Het verlies is ook al merkelijk minder groot dan dit van 125 miljoen in 2020, dat al minder groot was dan de negatieve cijfers van het jaar daarvoor. Erwin Boonen spreekt dus van een significante verbetering in de cijfers.

De andere divisies van de Südzucker group doen het uitstekend. Boonen noemt de diversificatie een garantie voor degelijkheid en stabiliteit voor ons allemaal.

Oekraïne

Een punt waar dit jaar helaas niet onderuit valt te komen, is de impact van de Russische oorlog in Oekraïne. Eerder dit jaar organiseerden de medewerkers van de suikerraffinaderij een inzamelactie en werden hulpgoederen gedoneerd. Dit was niet alleen suiker, maar ook medisch materiaal. De Tiense Suiker stelde verder vrachtwagenopleggers ter beschikking om de goederen ter plaatse te krijgen.

De oorlog heeft een impact op verschillende markten, niet enkel op die van de suiker, maar vooral op die van de brandstoffen. Net aan gas heeft de Südzucker group een hoge vraag. De vraag die zich nu begint te stellen is of er nog wel gas komt uit de pijp van de leverancier met wie ze contracten/afspraken hebben. Of moeten ze gas gaan aankopen op de spotmarkt?

Voor de fabrieken van de Tiense Suikerraffinaderij verwachten ze dat het risico op energietekort heel klein is. Er zit gas voor hen opgeslagen in een terminal in Zeebrugge. Bovendien betrekken ze vooral gas vanuit Noorse landen en vanuit Qatar. Op de suikerfabriek in Tienen wordt naast gas nog steenkool gebruikt. Normaal gingen ze dat vanaf dit jaar uitfaseren, maar door de hoge gasprijzen is dit nu verlaat. Wat de productiefaciliteiten in België betreft, bemerkt Erwin Boonen nog dat de 2 problemen waar ze de voorbije campagne mee te maken hadden, verholpen zijn. Dit betreft problemen met de stoomketel in Wanze en met de verdampingsinstallatie in Tienen.

Klimaatlandbouw

De Tiense Suikerraffinaderij heeft Climate farming-projecten lopen, ofwel projecten die het klimaat ten goede komen. Hier is momenteel ingezet op 2 sporen via koolstoflandbouw en via biodiversiteit. Benadrukt wordt dat ze een wetenschappelijke basis willen achter wat gedaan wordt in dit kader én dat dit meetbaar en onderbouwd moet zijn. Ook moet er een verdienmodel achter zitten, benadrukt Boonen. “Wie inspanningen doet, moet hiervoor vergoed worden. Dat kan zowel betrekking hebben op de landbouwer als op de fabriek. De eindklant die duurzaamheid vraagt, moet beseffen dat hier een kost tegenover staat.”

Dit jaar is de Tiense Suikerraffinaderij gestart met het aanleggen van bloemenstroken naast suikerbieten- of cichoreivelden. Momenteel is dit op een bescheiden oppervlakte van 25.000 m2. Hiervoor is wetenschappelijke ondersteuning en er wordt gewerkt aan een commercieel plan om dit te vermarkten. Er is de ambitie om volgend jaar de ingezaaide oppervlakte met bloemenstroken te verdubbelen. De Tiense Suikerraffinaderij die zelf veel klantenvraag merkt naar duurzaamheid, gaat daarom landbouwers vergoeden.

Om de initiatieven voor koolstoflandbouw te vergoeden, zijn er 2 systemen uitgetest, zodat de inspanningen kunnen omgezet worden naar koolstofcertificaten. Momenteel wordt er gewacht op een officiële rekenmethode van Europa om hieraan verder te werken. Er werd reeds ervaren dat er veel gegevens nodig zijn en dat het veel administratie van de boer vraagt. Spijtiger is dat er, afhankelijk van de gebruikte rekenmethode, nu een verschillend resultaat is.

Belangrijke hefbomen waarop ingezet wordt in het verhaal van koolstoflandbouw zijn voor de bietentelers het gebruik van minerale stikstofmeststoffen, wat met het verbouwen van tussenteelten en hoe kunnen we het dieselverbruik verminderen door aangepaste bodembewerkingstechnieken? Er zijn zelfs al testen gedaan met het inzaaien van bieten in een levende groenbemester.

Erwin Boonen, directeur grondstoffen bij de Tiense Suikerraffinaderij, gaf ons toelichting bij de bietenprijs en bij de contracten voor 2022 en 2023.
Erwin Boonen, directeur grondstoffen bij de Tiense Suikerraffinaderij, gaf ons toelichting bij de bietenprijs en bij de contracten voor 2022 en 2023. - Foto: TD

Bietenprijs

Aan de methode hoe de bietenprijs wordt uitbetaald, is én wordt nog gesleuteld. Dit jaar is voor het eerst een systeem gebruikt waarbij de bietenprijs is gebaseerd op de verkoopprijs (referentieprijs) van suiker door de fabrieken. Deze cijfers zijn aan Europa gerapporteerd. Die deelde het gebied op in zones en berekende gemiddelden. “Het zijn dus publiek bekende cijfers, waarop de bietenprijs is gebaseerd”, bemerkt Erwin Boonen. Voor 2021 was er een gemiddelde prijs van 415,8 euro per ton suiker, maar de suikerfabriek had eerder een minimumprijs van 420 euro/ton gegarandeerd aan de telers voor 70 % van het contract. Deze minimumprijs wordt betaald via een gegarandeerde bonus van 0,67 euro/ton voor 70% van de bieten geleverd binnen contract.

De vooropgestelde suikerrijkheid van 18° S werd tijdens de campagne van 2021 niet gehaald en lag finaal op 16,99° S. De uiteindelijke prijs, alles inbegrepen aan voornoemde lage suikerrijkheid voor alle bieten binnen het contract, lag op 28,56 euro per ton bieten van de campagne 2021. Erwin Boonen bemerkt dat dit 1,18 euro meer is dan in 2020, bij een lagere rijkheid.

De wijzigingen aan de bietencontracten en rekenformules zorgen er nu voor dat het basiscontract voordeliger is geworden voor de teler.

Kijken we na het wegvallen van het suikerbietenquotum naar de contractprijs van suikerbieten, dan zien we dat er in 2018 een daling was ten opzichte van 2017, maar dat sinds 2019 de prijs stijgend was en dat dit significant is. Voor 2022 stijgt de prijs bij 18° suiker naar gegarandeerd minimum 38 euro/ton, maar waarschijnlijk nog hoger. De gemiddelde contractprijs aan rijkheid kan uiteraard nog niet vernoemd worden, want de bieten zijn nog niet geleverd. De oogst 2022 groeit nog op het veld.

We haalden de oorlog reeds eerder aan in dit artikel. Voor deze droevige gebeurtenis rekende de Tiense Suikerraffinaderij aan een verkoopprijs van 450 à 500 euro/ton suiker. Nu rekenen ze zelfs op 600 à 650 euro/ton suiker. Erwin Boonen is echt zeker van zijn stuk. “Vandaag moet er op de wereldmarkt gezocht worden naar suiker én naar schepen voor het transport over zee. Er is een tekort aan suiker binnen Europa, waar de consumptie op een normaal niveau ligt en hersteld is na Covid-19. De uitgezaaide oppervlakte zou 3 à 4% lager liggen in Europa. Door dit alles blijft er een gespannen situatie voor de suikerprijs op wereldvlak.”

Prijsgarantie

Het voorgaand zorgt ervoor dat de Tiense Suikerraffinaderij een prijs voor contractbieten voor 2022 durft garanderen van minimum 38 euro/ton bieten bij een suikerrijkheid van 18° S. Verwacht wordt zelfs dat die minimumprijs omhoog kan gaan naar 42 tot 45 euro/ton.

Erwin Boonen bemerkt uitdrukkelijk dat, om maximaal te kunnen profiteren van de prijsstijging, een goede bladbescherming van de suikerbieten deze zomer nodig is. “De bladgezondheid heeft de landbouwer enigszins in de hand. Besparen op gewasbescherming kan dit jaar heel duur uitpakken.” Hij herinnert eraan dat cercospora heel hard heeft toegeslagen in 2021. Hij vermeldt ook dat de veiligheidstermijn tussen laatste bespuiting en oogst gerespecteerd moet worden. Verwacht wordt dat de campagne eind september zal starten.

Betaaldata

Tijdens de campagne van 2022 worden er maandelijks voorschotten van 18 euro/ton bieten aan 18°S betaald. Nieuw is dat er in maart 2023 de minimumprijs wordt uitbetaald, dus 38 euro/ton suikerbieten aan 18° S, alles inbegrepen. Premies en boetes worden dan berekend, net als de zaadfactuur en de voorschotten van tijdens de campagne die worden afgehouden. Volgend jaar wordt er dus meer en vroeger betaald.

In juni 2023 volgt dan het saldo van de prijs boven de 38 euro/ton en ook de betaling van de bieten buiten het contract en het eventuele prijssupplement.

Bietencontract 2023

“Eigenlijk is het waanzin om nu al iets te zeggen over de suikerprijs en over het contract voor 2023”, bedenkt Erwin Boonen zich. “Maar de Tiense Suikerraffinaderij garandeert hier ook een minimumbetaling van 38 euro/ton bieten binnen basis en bijkomend contract aan 18°S, alles inbegrepen en uitbetaald in maart 2024.”

De situatie voor eind 2023 is moeilijk in te schatten. Verwacht wordt dat de impact van de Russische oorlog in Oekraïne nog niet voorbij zal zijn. Gehoopt wordt uiteraard dat de oorlog voorbij zal zijn, maar de gevolgen ervan zullen nog niet voorbij zijn. De energieprijzen zullen hoog blijven en waarschijnlijk de suikerprijs ook. Landen gaan protectionistisch denken en hun eigen markt veiligstellen en minder suiker, graan ... gaan exporteren. Het telen van zonnebloemen, koolzaad, tarwe zal interessanter worden in andere landen. Zeetransport blijft een moeilijk, complex gegeven dat niet op enkele maanden is opgelost. Dit zijn allemaal elementen die erop wijzen dat de suikerprijs hoog zal blijven. Het suikerfabriek is er zich wel van bewust dat de kosten om bieten te telen stijgen. “Maar de kosten stijgen ook om uit de bieten het suiker te halen.”

“We kunnen pas van die hoge suikerprijs profiteren als we er staan en bieten hebben”, benadrukt Erwin Boonen. Hij roept dan ook op om meer bieten uit te zaaien in 2023. “Dit klinkt misschien pijnlijk in de oren van sommige bietentelers. Zij bemerken dat we er zelf voor zorgen dat de bietenprijs zakt door er meer te zetten.” Toen het suikerquotum wegviel, werd hiertoe ook opgeroepen om van bieten verzekerd te zijn. Een overproductie zorgde er toen voor dat de suikerprijs kelderde. “Dat is een terechte bemerking, maar de crisis in de suikermarkt ten gevolge van het einde van het quotum ligt achter ons. Die crisis heeft helaas 2 jaar langer geduurd door Covid-19”, aldus Erwin Boonen.

Hij bemerkt dat binnen de Südzucker group er sinds 2019, 5 fabrieken gesloten zijn en dat de verwerkingscapaciteit dus gedaald is en dat de resterende fabrieken een goede bezetting kennen. Tienen is daarop een uitzondering en kent een campagne van 100 à 110 dagen. Dit kan opgeschaald worden naar 120 à 125 dagen om te kunnen profiteren van de verbetering in de markt. “De groep investeert duidelijk in haar productielocaties, in haar markten (waar de afnemer steeds meer duurzaamheid vraagt, zie eerder in dit artikel) en in haar producten.” Hij kijkt er alvast naar uit om samen met de hele sector de uitdagingen van de toekomst aan te gaan. “We doen er alles aan om er morgen te staan.”

Tim Decoster

Lees ook in Bieten

Meer artikelen bekijken