Gemeente Heuvelland brengt advies uit rond PAS
De gemeente Heuvelland schreef een advies voor de nieuwe PAS. De gemeente diende in juni al vele bezwaarschriften in, en grijpt nu ook de kans voor inspraak met 2 handen. De gemeente hoopt andere gemeentes te inspireren om samen met hen het bezwaar tegen het stikstofdossier te versterken, want zij kunnen dat nog tot 8 augustus.
Lieve D’Haene, gemeenteraadslid en toekomstig schepen van landbouw in de West-Vlaamse landbouwgemeente Heuvelland, schreef vorig jaar een motie om de stikstofproblematiek aan te kaarten (zie Landbouwleven 24/06/21). Die motie werd unaniem goedgekeurd in de gemeenteraad, maar vanuit het kabinet van minister Demir bleef het helaas oorverdovend stil. De krijtlijnen van die motie vormen opnieuw de leidraad van de inspraakreactie van het gemeentebestuur n.a.v. het openbaar onderzoek van de Vlaamse PAS, uitgebreid met de principes van de voorliggende wetgeving.
Enkele punten van advies
De gemeente Heuvelland wenst te benadrukken dat ze zich blijvend constructief wil opstellen in de hoop mee te werken aan oplossingen voor het stikstofprobleem op een manier die leefbaar blijft voor de vele familiale landbouwbedrijven in onze gemeente.
De gemeente beseft de ernst van het stikstofprobleem en erkent dat hiervoor maatregelen genomen moeten worden. Maar onze landbouwers mogen niet persoonlijk de dupe worden van fouten die de afgelopen decennia beleidsmatig genomen werden.
Met de huidige gang van zaken heeft het gemeentebestuur echter een aantal opmerkingen, waarvan we hopen dat deze meegenomen worden in de verdere procedure.
De gemeenteraad brengt volgend advies uit over het ontwerp PAS en plan-MER en passende beoordeling:
· We betreuren dat gemeentebesturen absoluut niet betrokken worden in deze problematiek. Wij krijgen geen inzicht in de gebruikte methoden of de getroffen landbouwers. Zo kunnen we bij vergunningen geen degelijk oordeel vellen, en getroffen landbouwers niet begeleiden met de nodige steun of reconversie. De gemeente vraagt om actief betrokken te worden bij de problematiek en wil zich engageren om mee te helpen zoeken naar oplossingen. Als bestuur dichtst bij de burger zien wij goede opportuniteiten om de stikstofuitstoot bij natuurgebieden te verminderen.
· De Vlaamse landbouw heeft nood aan een toekomststrategie. In Heuvelland geloven we in de familiale landbouw en de grondgebonden veeteelt. Ook innovatieve landbouwvormen en agro-ecologie moeten ruimte krijgen in de toekomst om te kunnen blijven voorzien in onze voedselvoorzieningen.Voor de landbouw is het PAS-verhaal een zoveelste plan bovenop alle anderen. Ook in de gemeente ontstaat een zekere planmoeheid. De vele lagen beschermingszones en allerlei eisen voor de landbouw vanuit verschillende administraties zorgen dat er een moedeloosheid ontstaat binnen de landbouwsector.
· Zorg voor een eerlijke verdeling van de lasten. Van mobiliteit en industrie worden minder ingrijpende aanpassingen verwacht dan van de landbouw. Die sectoren beschikken echter over meer kapitaal en mogelijkheden dan de landbouw om de uitstoot sneller en sterker te laten dalen. Ook op Europees niveau moet gezorgd worden dat er een equal level playing field ontstaat. Heel wat stikstof wordt in- en uitgevoerd, waardoor een Vlaamse inspanning teniet gedaan kan worden als in de omliggende landen weinig of geen maatregelen worden genomen. Zeker gezien de ligging van Heuvelland tegen de Franse en Waalse grens, zorgt ervoor dat een forse daling van de uitstoot van de Heuvellandse landbouw er niet zomaar voor zorgt dat de neerslag op de natuurgebieden voldoende gereduceerd wordt.
· Het akkoord moet rechtszekerheid bieden aan landbouw en natuur. De voorziene evaluatie in 2030 zorgt voor blijvende onzekerheid. Er dient een integratie gemaakt worden met allerlei andere plannen die de landbouw boven het hoofd hangen (erfgoed, MAP, biodiversiteit, waterkwaliteit…). · Het heeft geen zin om bepaalde landbouwers telkens weer voor 1 plan te viseren. Maak werk van een ruim en geïntegreerd milieuplan. Dit mag ambitieus zijn, maar moet rechtszekerheid op lange termijn bieden. Daarom pleiten we ervoor om verder te kijken dan 2030. De uiteindelijke doelstelling ligt op 2050. 2030 als symbolische tussendatum hanteren houdt onvoldoende rekening met bepaalde demografische trends in de sector. Een betere spreiding in de tijd met een duidelijk stappenplan richting 2050 zou de doelstellingen een pak haalbaarder maken voor de landbouwers en hun gezinnen.
· Er is een gebrek aan socio-economische studie. Enkel de theoretische uitstootcijfers primeren. Nochtans zou het nuttig zijn om ook rekening te houden met de resterende looptijd van vergunningen, leefbaarheid van landbouwbedrijven en toekomstvisie van de betrokken landbouwers. Op die manier zou de aanpak ook gedragen kunnen worden door de lokale gemeenschap. Naast een socio-economische studie moet het beleid rekening houden met de stressfactoren en met het mentaal welzijn van onze Heuvellandse landbouwers die getroffen worden door het akkoord.
· De uitkoopregeling moet uitgebreid worden naar alle landbouwbedrijven
· We geloven in de technologie, al is deze niet zaligmakend. Er moet opnieuw dringend een wetenschappelijk comité opgericht worden die de efficiëntie van bestaande methoden moet evalueren, en nieuwe maatregelen evalueren en valideren. Zoniet wordt het onhaalbaar voor bedrijven om de gevraagde reductie in realiteit te behalen. Landbouwers die in technologie investeren, moeten zeker zijn dat dit op termijn ook werkt en later geen nutteloze investering blijkt. Ook natuurlijke maatregelen moeten meegenomen worden in de onderzoeken, zo kunnen landschapsinrichting en landbouw hand in hand blijven gaan.
· We willen jonge landbouwers alle kansen geven en hun toekomst niet hypothekeren. Daarom vragen we in het bijzonder aandacht voor deze jonge landbouwers die nu strategische beslissingen moeten nemen op de lange termijn. Zij hebben in het bijzonder nood aan een duidelijk stappenplan op de lange termijn en voldoende rechtszekerheid. Zonder jonge landbouwers geen toekomst voor de boerenstiel.
· En last but not least vragen we de Vlaamse overheid werk te maken van een ernstig plattelandsbeleid. De landbouw is een belangrijke economische speler in onze gemeente die meer en meer onder druk komt te staan. Ook voor wonen, recreatie en bedrijvigheid moet een beleid uitgetekend worden dat hand in hand gaan met familiale landbouw en natuur. Dat missen we momenteel in het Vlaams plattelandsbeleid.
Als landbouwbedrijven niet meer kunnen uitgebaat worden, zijn andere mogelijkheden met de bedrijfsgebouwen nodig. Reeds jaren pleit Heuvelland voor meervoudige woningen, bedrijvigheid of andere nuttige functies in de bestaande landbouwgebouwen. Circulair bouwen ten top, passend binnen het landelijk uitzicht en zonder nieuwe ruimte te moeten aansnijden.
Herbestemming van hoevegebouwen is meer dan ooit aan de orde, we betreuren dat het instrumentendecreet recentelijk sneuvelde. Heuvelland biedt zich aan als proeftuin om dit te realiseren, verwijzend naar de vele studies en beleidsplannen die we hierrond in het verleden reeds uitwerkten!
Zie Landbouwleven.be voor volledige versie
