Hoe voorkom je hittestress bij runderen?
Dieren hebben moeite met het regelen van hun eigen lichaamstemperatuur op warme dagen. Dat heeft zijn invloed op zowel het welzijn als de productieresultaten. DGZ stelde daarom enkele tips op om hittestress te vermijden en de dieren meer comfort te geven tijdens warme dagen.
De optimale omgevingstemperatuur voor volwassen runderen ligt tussen -5 °C en 18 °C. Bij een temperatuur van 20 °C en een luchtvochtigheid van 60 tot 80% loopt een rund al risico op hittestress. Dit wil zeggen dat de koe dan extra energie moet gebruiken om zichzelf af te koelen. Als de temperatuur en de luchtvochtigheid nog meer stijgen, kunnen runderen in de problemen komen en is er aandacht nodig om het afkoelingsproces te ondersteunen.
Hittestress herkennen
Hittestress kan je herkennen bij je dieren via verschillende signalen. De dieren zoeken bijvoorbeeld schaduw op en staan meer dan anders recht, want zo kunnen ze hun warmte makkelijker kwijt. De dieren verzamelen ook bij drinkplaatsen, omdat ze meer willen drinken. De ademhaling zal sneller gaan en de dieren zullen trager bewegen.
Hitte kan ook pensverzuring als gevolg hebben wanneer de dieren minder gaan eten. Andere nefaste gevolgen zijn een lagere productie melk en een hoger risico op uierontstekingen en klauwaandoeningen.
Je kan hittestress voorkomen door eerst en vooral schaduw te voorzien op de weide. Dat kan door het plaatsen van eenvoudige, schaduwrijke schuilhokken, schaduwdoeken of bomen. Onderzoek van het ILVO toonde de positieve effecten van deze doeken aan. Een voorbeeld zie je op de foto.
Plant snelgroeiende boomsoorten. Volgens de klimaatvoorspellingen zullen we steeds vaker te maken hebben met warme, droge zomers. Het aanplanten van bomen loont daarom op lange termijn. Het is een relatief goedkope maar zeer efficiënte manier om schaduw te voorzien.
Optimaal stalklimaat
Bij warme temperaturen is het klimaat van de stal vaak aangenamer dan op de weide. Zet daarom de dieren op stal tijdens de warmste momenten van de dag. Blijft het de hele dag warm, laat de dieren dan enkel ’s nachts op de weide.
Zorg voor verkoeling in de stal. Optimaliseer de natuurlijke en/of mechanische ventilatie (via ventilatoren), en besproei de daken met water, want dat kan de temperatuur in de stal ook significant doen dalen.
Ook werken met vernevelsystemen in de stal kan een rechtstreeks afkoelend effect hebben op de dieren, maar let op dat ze niet te nat worden.
Als de temperaturen boven de 25 °C uitstijgen, drinken koeien per dag 30 tot 40% meer dan gewoonlijk. Hou daar rekening mee, wetende dat een volwassen melkgevend rund reeds in normale omstandigheden en afhankelijk van haar productieniveau 80 tot 150 liter water per dag drinkt. Zorg daarom voor voldoende drinkwaterpunten met proper water, zowel in de stal als op de weide. De ideale temperatuur van het drinkwater is ongeveer 18 °C.
Voeder kleinere porties verdeeld over meerdere keren (om broei tegen te gaan) en voeder net vóór koele periodes (bijvoorbeeld ’s avonds). Besteed extra aandacht aan de hoogdrachtige dieren.
