Onevenwicht op de internationale zuivelmarkten
Raf Beyers, adviseur bedrijfsontwikkeling en risk management bij United Experts, overliep met ons opnieuw de evoluties op de internationale zuivelmarkten in weken 42 tot 45. In heel wat regio’s is de melkproductie erg hoog. Dat heeft een negatief effect op de melkprijzen.
Na de Nobelprijs-ambities van de Amerikaanse president is, volgens Raf Beyers, het geweer terug van schouder gewijzigd bij Donald Trump. De recordshutdown van de Amerikaanse overheid en de voorlopige handelsovereenkomst tussen de VS en China beheersen de markten. “De shutdown van de Amerikaanse overheid heeft verstrekkende gevolgen voor miljoenen Amerikanen. Deze startte al op 1 oktober. Het vorige record, ook onder Trump, was in december 2018, toen de overheid 35 dagen dicht was. De recente, kleine regionale verkiezingsoverwinningen van de democraten sterken hen in hun houding rond de federale begroting.”
Tijdens de Aziatische rondreis van Trump eind oktober is een handelsakkoord gesloten tussen de Verenigde Staten (VS) en China. Het blijkt een vage deal waarin overeengekomen is om het handelsconflict een jaar te bevriezen. Het is een bescheiden deal volgens China en een grote deal volgens de VS. “De Chinese importproducten gaan nu naar de VS aan een tarief van 47% in de plaats van de eerdere 57%. Landbouwproducten, vooral sojabonen, zouden terug meer geïmporteerd worden door China. Voorlopig gaat het blijkbaar alleen over sojabonen. De markten reageerden eerst enthousiast over de deal, alsook het rentebesluit met een daling van 25 basispunten van de Federal Reserve (FED) eind oktober. De markten en ook de centrale bankiers van de VS vinden het lastig om richting te kiezen of beleid te voeren, net omdat de Amerikaanse overheid al zo lang gesloten is. Intussen daalt de EUR/USD-koers naar 1,152. Dat is het laagste punt sinds eind juli.”
Op de Global Dairy Trade (GDT)-zuivelveiling gingen de prijzen deze week voor de zesde veiling op rij naar beneden. “Een daling van 2,4% was blijkbaar niet te vermijden.”
Hoog aanbod, beperkte vraag
In het derde kwartaal van 2025 heeft de wereldwijde zuivelmarkt last van een uitgesproken groei van het aanbod tegen een achtergrond van onzekere vraag, die onder meer veroorzaakt wordt door de wereldwijde handelsoorlog.
Raf Beyers: “In het derde kwartaal stonden de recordmelkproductie in Nieuw-Zeeland, de VS en ook de sterke productie van andere belangrijke exportregio's in contrast met de vraag, waardoor de prijzen onder neerwaartse druk kwamen te staan. De productie van Nieuw-Zeelandse milk solids steeg in september met 3,4% ten opzichte van vorig jaar. Vorig jaar in september hadden we al een groei van meer dan 5,2%. De productie in het lopende seizoen sinds juni is tot nu toe met 3,8% gestegen. Dat is wel heel stevig, omdat de productie in het vorige seizoen in dezelfde periode ook al met 6,5% toenam. Vanuit de VS komen over september voorlopig geen melkaanvoergegevens binnen vanwege de shutdown van de Amerikaanse overheid.
De Europese melkaanvoer EU27 over september, met nog onzekere cijfers bij Hongarije, Ierland, Polen en Zweden, is bijna 5% hoger dan vorig jaar. Voor de EU28 is dit zelfs +5,1%, omdat het Verenigd Koninkrijk (VK) zo stevig blijft melken. Nog nooit molk men over september in Europa zo hard, want normaal gezien is er dan dé seizoensdip. De weekaanvoer tot en met eind oktober voor Frankrijk en Duitsland laat zelfs respectievelijk 5% en 7% meer melk zien. De vraag is of de stevig dalende melkprijzen en de nog altijd stevige rundvleesprijzen de melkveehouders tot een andere strategie kunnen bewegen.
De melkprijzen bij heel wat NW-Europese melkkopers zijn op 2 maanden tijd met ongeveer 15% gedaald. De spotmelkprijs, de prijs waaraan kopers melk op de vrije markt kunnen bijkopen als deze beschikbaar is, zit al enkele weken rond de 31 cent.”
Amerikaanse boterexport
De Europese boterprijs daalde de voorbije maand nog met 5,9%. Dit is na de stevige daling van 20% de maand voordien, een bijkomende correctie naar beneden. De Europese boterprijs bedraagt nu 5.290 euro/ton.
De Amerikaanse boterprijs bedraagt nog altijd maar 3.312 euro. “De ineenstorting van de Amerikaanse botermarkt en -prijs blijft moeilijk te verklaren”, analyseert Raf Beyers de evoluties op de botermarkt. “De botervoorraden waren eind augustus nog steeds 5,7% lager dan vorig jaar, maar de prijs is dramatisch lager. Het is geweten dat de boterproductie sterk is en dat er veel roomaanbod is. Ook voor 2026 wordt er veel room verwacht. De binnenlandse vraag in de VS lijkt matig tot licht te stijgen, terwijl de export zeer sterk is. Het komt neer op een goede algemene vraag, maar het aanbod is dus groter. De sterk lagere boterprijs zal zorgen voor een goede eindejaarvraag. De export in de VS is het hele jaar sterk geweest en zelfs nu de boterprijzen in Europa gedaald zijn, zijn er sterke aanwijzingen dat er eind dit jaar en begin volgend jaar veel Amerikaans vet naar Europa zal komen. In de VS verwacht men daarom een stijging van de boterprijs. Dat zou een goed scenario zijn voor onze Europese prijs, want een hogere boterprijs in de VS geeft minder druk van die zijde op onze Europese markt.”
Erg lage SMP-prijs
De poederprijzen blijven het slecht doen. “De al heel lage Europese mageremelkpoederprijs (SMP, skimmed milk powder) van een maand geleden is de voorbije maand nog met 5,16 % gedaald. De prijs bedraagt nog slechts 2.057 euro/ton. Die laagte van de Europese poederprijs is geleden van augustus 2020, midden in de coronacrisis.”
Het Europese poeder is nu ruim het goedkoopste dat er op de wereldmarkt te vinden is. In de VS is de prijs voor magere melkpoeder 2.177 euro. Op de laatste GDT bleef SMP als enige product gelijk op 2.222 euro. Beyers: “Europa kan dankzij die lage prijs wel meer SMP exporteren. De melkproductie en ook de poederproductie is hoog. Ze hebben tot deze lage prijzen geleid. De wereldwijde vraag naar poeder wordt al het hele jaar als zwak omschreven. Door de bescheiden vraag is er wereldwijd normaal gezien nog heel wat niet ingedekte vraag. Deze situatie met de lage prijzen zal uiteindelijk zorgen voor een sterkere wereldwijde import. Kopers leunen achterover met de hoge melkaanvoer die men wereldwijd vaststelt.”
Weipoeder is enige stijger
De Europese kaasprijzen zijn de voorbije maand gemiddeld nog met 11% gedaald. Vooral cheddar moest met -12,5% het onderspit delven. De gouda- en mozzarellaprijs zijn de voorbije 3 weken gelukkig wat geparkeerd. Cheddar kost nu 3.342 euro/ton, gouda 2.912 euro en mozzarella 2.872 euro. “Gelukkig voor de kaasmakers gaat de prijs van het weipoeder als enige zuivelproduct omhoog. Nederlands weipoeder noteert met 980 euro/ton zelfs de hoogste prijs van dit jaar. We moeten al terug naar september 2022 om weipoeder in Nederland te vinden dat nog zo duur was.”
