Versoepeling duurzaamheidseisen voor bedrijven alsnog goedgekeurd door Europees Parlement
Het Europees Parlement heeft 13 november alsnog ingestemd met de versoepeling van de duurzaamheidseisen voor bedrijven, met de steun van de extreemrechtse fracties, nadat een compromisvoorstel tijdens de vorige plenaire vergadering werd afgewezen. De centrumpartijen beschuldigen de christendemocraten (EVP) ervan het op een akkoordje te hebben gegooid met extreemrechts.
Tijdens de plenaire vergadering van eind oktober werd het compromis van de EVP, de socialisten en de liberalen nog verrassend afgewezen tijdens een geheime stemming. Een nieuwe stemming drong zich dus op, waarbij er geen akkoord meer was onder de zogenaamde pro-Europese partijen. Zo diende de EVP een reeks amendementen in, die allemaal werden aangenomen.
Uiteindelijk stemden 382 parlementsleden voor de finale tekst, 249 tegen en 13 onthielden zich. De extreemrechtse fracties Patriots for Europe en ESN en de ECR, die tijdens de vorige stemming nog tegen het compromisvoorstel stemden, stemden nu wel voor. De liberalen en de sociaaldemocraten lieten op voorhand weten het finale voorstel niet te steunen, omdat dat de steun zou krijgen van extreemrechts. Uiteindelijk stemden 15 sociaaldemocraten en 17 liberalen voor de finale tekst. Onder hen Hilde Vautmans (Open Vld), die spreekt van een ‘broodnodige verlichting voor de lasten voor onze bedrijven’. Bij de EVP is te horen dat er geen akkoord werd gesloten met de extreemrechtse fracties.
Minder bedrijven vallen onder verplichting
De zorgplichtwet, een richtlijn (CSDDD) uit 2024, verplicht bedrijven om scherper toe te zien op mogelijke misstanden in hun toeleveringsketens, zoals dwangarbeid of kinderarbeid. Het parlement wil dat die wet enkel nog wordt toegepast op bedrijven met meer dan 5.000 werknemers en een netto omzet van 1,5 miljard euro. Ook de richtlijn (CSRD) die bedrijven verplicht om te rapporteren over de impact van hun activiteiten op klimaat en milieu willen de parlementsleden versoepeld zien. Daar zou de reikwijdte beperkt worden tot bedrijven met gemiddeld meer dan 1.750 werknemers en een netto omzet van minstens 450 miljoen euro. In het weggestemde compromis ging het nog om bedrijven met minstens 1.000 werknemers.
Daarnaast werd de verplichting voor bedrijven om klimaattransitieplannen in te dienen, die wel in het compromisvoorstel stond, niet weerhouden.
Het parlement kan nu onderhandelingen starten met de lidstaten, die hun standpunt maanden geleden al hadden vastgelegd.
Eerste stap in de goede richting
Ook de Belgische parlementsleden van cd&v, die deel uitmaken van de EVP-fractie, N-VA en Vlaams Belang hebben voor het voorstel gestemd. “De Europese regeldruk moet omlaag. Het Europees parlement zet vandaag een eerste stap in de goede richting, weg van de excessen van de Green Deal”, zegt Johan Van Overtveldt (N-VA). Wouter Beke (cd&v) wijst erop dat het compromisvoorstel werd weggestemd door een ‘interne muiterij van de socialisten’, waarna de EVP haar eigen positie heeft ingediend ‘met bijkomende vereenvoudigingen die de wet écht werkbaarder maken voor een groot deel van onze bedrijven’. Het belangrijkste blijft voor hem dat Europa de regels eenvoudiger maakt, klinkt het.
Patriots for Europe, de fractie van Vlaams Belang, benadrukt dat het cordon sanitaire voor de eerste keer verbroken werd in een wetgevende stemming. “Een nieuwe meerderheid – Patriots, ECR, ESN en EVP – heeft succes geboekt met een meer evenwichtige, op groei gerichte aanpak die de Europese bedrijven bevrijdt van dure en onnodige beperkingen.”
Domme beslissing
De Belgische socialisten, groenen en uiterst linkse parlementsleden, net als de Franstalige liberalen en Les Engagés stemden tegen.
“Wat de rechterflank van dit parlement vandaag doet, is ronduit slecht voor werknemers. Terwijl textielarbeiders uitgebuit worden en ons klimaat op de helling staat, geeft de EVP vervuilende bedrijven carte blanche”, zegt Sara Matthieu (Groen). “Hiermee zetten we de deur open voor uitbuiting door dwangarbeid en voor textielfabrieken van Shein en Temu waar arbeiders 15 uren moeten kloppen. Bovendien: hoe moeten onze Europese fabrikanten daartegen concurreren?”
Kathleen Van Brempt (Vooruit) noemt de beslissing ‘dom’. “Onder het valse motto van vereenvoudiging krijgen sommige multinationals een vrijgeleide om kinderarbeid en uitbuiting te negeren. Bedrijven die wel hun best doen, worden gestraft”, zegt ze. “Dat zal voor ons altijd onaanvaardbaar zijn.”
Voor Sophie Wilmès (MR) is het dan weer ‘hallucinant’ dat ‘goede maatregelen voor de bedrijven enkel kunnen worden goedgekeurd dankzij de steun van extreemrechts’. Ook zij wijst met de beschuldigende vinger naar S&D, die het compromisvoorstel zou hebben doen falen. De 3 MR-parlementsleden stemden opnieuw voor het compromisvoorstel, en Wilmès hekelt dat de EVP ‘voor de allereerste keer een tekst naar triloog stuurt die voortkomt uit een openlijk en bewust aangegane alliantie met extreemrechts’.
“Het Europees Parlement is officieel in handen van extreemrechts”, reageert ook Yvan Verougstraete (Les Engagés). “Het cordon sanitaire is dood en begraven, de Green Deal en de zorgplicht zijn opgegeven, vermoord door een klimaatsceptische, ultraliberale en conservatieve coalitie.” Zijn partij maakte deze legislatuur de overstap van de EVP naar het liberale Renew.
Marc Botenga (PVDA-PTB) noemt de stemming op X een ‘schande’. “Een meerderheid van rechts en extreemrechts heeft beslist dat multinationals ongestraft werknemers moeten kunnen uitbuiten en het milieu verwoesten”, stelt hij.
