Evi Jacobs: “Vrouwen kunnen ook goede bedrijfsleiders zijn”
Evi Jacobs gaf haar job als verpleegkundige op om het rundvee- en akkerbouwbedrijf De Kriezelhoeve van haar schoonouders in Horpmaal te runnen. “Het vergt heel wat multitasken, maar ik heb nog geen minuut spijt gehad van mijn beslissing. Vrouwen kunnen op een land- of tuinbouwbedrijf best ‘hun vrouwtje staan’. En tussen de koeien vind ik de rust die ik nodig heb.”
Horpmaal is een Haspengouws landbouwdorp met vooral fruitteelt- maar ook melkveebedrijven ten oosten van de dorpskern van Heers. Ten zuiden van de dorpskom ligt de taalgrens met Wallonië. Evi (40) baat er met haar echtgenoot Jos Fagard een gemengd bedrijf uit met akkerbouw, melk- en vleesvee. Het koppel heeft 3 kinderen: Lotte (15) en de tweeling Louis en Fien (12). Evi leerde Jos kennen op de land- en tuinbouwschool PIBO in Tongeren, waar ze les volgde, en op de fuiven van de Groene Kring. “Als ik hem niet ontmoet had, was ik tuinarchitectuur gaan studeren, want dat deed ik graag”, lacht Evi. Nadat ze haar diploma aan de PIBO had behaald, studeerde ze 3 jaar verpleegkunde op de hogeschool en werkte ze 11 jaar als verpleegkundige bij een plastisch chirurg die ge-specialiseerd was in haartransplantatie.
Switch naar de landbouw
In 2019 namen Evi en Jos het bedrijf van haar schoonouders over, toen die met pensioen gingen. “Jos staat fulltime in het onderwijs op de PIBO en met de kinderen erbij leek het ons het gemakkelijkst dat ik zou thuisblijven en bedrijfsleider zou worden”, vertelt Evi. Ze switchte van een mooi leventje als verpleegkundige naar de soms harde boerenstiel. “Verpleging deed ik ook heel graag, maar mijn hart ligt bij de dieren. Tussen de koeien kom ik helemaal tot rust. Als zij gelukkig zijn, ben ik dat ook. Ik was hier al altijd tussen de koeien bezig: ze insemineren, helpen met het melken voor en na mijn werk bij de plastisch chirurg… We hebben toen meteen een nieuwe melkveestal voor onze 130 Holsteiners en bijbehorend jongvee gebouwd, met 2 GEA-melkrobots en alle nodige voorzien in en rond dierenwelzijn, koecomfort en arbeidsgemak. De koeien kunnen uitrusten op waterbedden, krijgen lekker lauw water om te drinken, genieten van een massage onder de koeborstels en in de zomer brengen ventilatoren extra verkoeling. We zijn heel tevreden dat we de stap naar een nieuwe melkveestal hebben gezet. Het enige waar ik spijt van heb, is dat we toen de vleesveetak niet hebben afgestoten. Gelukkig gaat het nu iets beter met de vleesveeprijzen.”
Gedreven rundveehoudster
Evi is heel gedreven in haar vak. Ze probeert altijd up-to-date te blijven met de actualiteiten in de sector, naar vergaderingen te gaan en bij een probleem een oplossing te zoeken. “Er komt heel veel op ons af en soms vraag ik me wel eens af of het ooit zal stoppen met al die bijkomende reglementeringen. Maar je moet ermee leren omgaan.”
De boerin merkt snel als er iets mis is met een van haar koeien. “Een koe hoeft haar oren maar anders te leggen dan normaal en ik weet dat er iets mee scheelt. Je moet dat ook wat in je hebben om dat aan te voelen. Op dat vlak ben ik wat perfectionistisch ingesteld: als ik een koe op de lijst van gemolken koeien zie staan terwijl ik die niet moest ophalen, vraag ik me meteen af waarom dat is. Dat is ook de manier waarop ik met het robotmelken heb leren omgaan. Zelf de koeien insemineren heb ik geleerd via een cursus die ik samen met Jos heb gevolgd. Mijn ervaring als verpleegkundige en de structuur die daarbij komt kijken, helpen me hierbij. Vroeger waren mensen mijn patiënten, nu zijn dat mijn koeien”, lacht Evi. “Voor mij is het hier op de boerderij niet werken, het is mijn passie. Ik sta elke morgen met veel plezier op om aan de slag te gaan.”
In de zomer grazen de koeien op de wei. Ze krijgen een stabiel rantsoen, met kuilmaïs en -gras, brouwerijdraf en perspulp, aangevuld met krachtvoer en mineralen. Vorig jaar werd het bedrijf lichtjes getroffen door blauwtong, daarom liet Evi haar koeien doelbewust vaccineren.
Vleesvee en akkerbouw
De Kriezelhoeve heeft ook jaarlijks een 40-tal kalvingen van het Belgisch witblauw ras en bijbehorend jongvee. “Dat is genoeg, zeker als je alles goed wil managen. Ik zet sterk in op fokkerij. Bij het melkvee wil ik graag zo efficiënt mogelijk werken, zodat de koeien optimaal melk geven. Onze melk gaat sinds september vorig jaar naar melkerij Arla. Financieel gezien bleek dat een zeer goede zet. Ons vleesvee gaat via 2 koopmannen naar slachterij Aubel. We mesten alle stieren af.”
Jos volgt vooral de akkerbouwtak op, met suikerbieten, maïs, tarwe, gerst, cichorei en aardappelen. “De laatste jaren zetten we vooral aardappelen voor pootgoed, want daar is veel vraag naar dankzij onze vrij goede gronden. Als we in de toekomst nog zouden uitbreiden, zal dat vooral in de akkerbouw zijn. Mijn schoonouders springen nog bij waar ze kunnen.”
Behoefte aan sociaal contact
Evi en Jos werken zoveel mogelijk samen en vullen elkaar heel goed aan op het bedrijf. “We hebben allebei onze sterktes. Als we met een probleem zitten, gaan we bij elkaar te rade en vinden we altijd wel een oplossing”, stelt Evi. “Jos is nu actief in de duale begeleiding van leerlingen. Hij geeft vooral les in veehouderij en heeft de luxe om 2 keer per week op ons bedrijf praktijkoefeningen te geven. Waar vind je nog een leerkracht die op zijn eigen bedrijf de studenten iets kan bijbrengen over klauwkappen, insemineren of het voeder? Ik vind het wel fijn dat de studenten langskomen, zo heb ik ook wat sociaal contact. Dat miste ik toen ik hier in het begin van start ging.”
Evi probeerde dat gemis aan sociaal contact op te vangen door in het bestuur van CRV te stappen. “Dat heb ik 4 jaar met plezier gedaan, maar vorig jaar ben ik er weer uitgestapt, omdat het praktisch niet haalbaar bleek. Ik was van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat van huis en moest dan hopen dat er geen kalving plaatsvond. Ik verzorg ook de boek-houding, volg de administratie op, heb mijn huis-houdelijke taken en de zorg voor de kinderen. Intussen vond ik ook nieuwe uitdagingen bij de melkveekring van Boerenbond en als bestuurslid van Agra Zuid-Limburg.”
Boerinnen uit hun kot halen
Bij die laatste vereniging probeert Evi een drijvende kracht te zijn. “Maar dat is niet makkelijk. Na de coronacrisis werd het heel moeilijk om de boerinnen ‘uit hun kot te halen’. Op vergaderingen met actuele onderwerpen zijn we soms maar met 6 à 10 boerinnen. Dat vind ik heel jammer. Neem nu de stikstof-reductie van 5%: tegen eind dit jaar moeten we al de maatregelen aangeven die we daarvoor nemen . Je mag dat niet zomaar op je af laten komen, je moet er zelf mee bezig zijn, want anders word je nadien gestraft. Zeker bij oudere boeren en boerinnen voel je aan dat het hun allemaal te veel wordt. Administratieve vereenvoudiging? Integendeel, alles is nog verstrengd. Wij hebben mestrobotjes met water geïnstalleerd in de melkveestal. Dat water spuit de vloer proper en duwt de mest in de mestkelder, zodat de stikstof niet kan vervliegen. Daarvoor moeten we een logboek bijhouden, dat weliswaar automatisch zal worden uitgelezen. Maar als je je vaarzen op weiden wil brengen en dat wil laten meetellen, moet je dat noteren en dus een logboek bijhouden.”
Buitenkinderen
Ook de kinderen van Evi en Jos zijn heel gedreven. “Ze staan altijd klaar om mij te helpen als ik naar een vergadering moet: de kalfjes drinken geven, de drinkautomaat controleren, ligboxen schoonmaken, koeien ophalen… We zijn een jong bedrijf en dat stimuleert ook de kinderen; ze zijn er trots op. Het zijn echte ‘buitenkinderen’; er is altijd iets te beleven op de boerderij. In het weekend proberen we zoveel mogelijk tijd voor hen te maken.”
Evi gaat regelmatig in op aanvragen van kleuterscholen voor een rondleiding, om zo kinderen weer dichter bij de landbouw te brengen. In 2023 namen ze ook met veel succes deel aan de Dag van de Landbouw, toen honderden nieuwsgierige mensen langskwamen om het bedrijf te bezoeken.
Agribex is vaste prik
Sinds Evi Jos kent, is Agribex een vaste afspraak voor hen. “Soms gaat Jos op woensdag al naar de professionele dag. Op donderdag trekt hij er met de PIBO-school naartoe en op vrijdag met zijn ouders. Hij wil vooral nieuwe machines bekijken en contacten onderhouden met mensen uit het wereldje. Zaterdag is de beurs onze familie-uitstap met de kinderen, zodat ze op zondag kunnen studeren voor de examens. Wellicht kijken we deze editie uit naar een nieuwe mengwagen.”
Evi kan niet naar de Ladies’ Day (zie hieronder), omdat ze het bedrijf moet rechthouden, maar ze staat wel achter het initiatief. “Vrouwen zijn heel vaak de drijvende kracht achter een bedrijf en houden er honderden ‘ballen in de lucht’: administratie, huishouden, inkopen doen, zorg voor de kinderen… Ze worden nog veel te weinig in de kijker gezet. Ik ben een duizendpoot en ben gewend om dat te doen, maar evident is dat niet altijd. Gelukkig kan ik altijd rekenen op de hulp van mijn ouders en schoonouders. Soms vragen mensen me wel eens waar ze de baas van het bedrijf kunnen vinden. ‘Die staat voor u’, antwoord ik dan… We kunnen heus ‘ons vrouwtje’ staan hoor. Multitasken zit in onze genen. Als er geen boerinnen waren, zouden veel bedrijven er heel anders uitzien…”
