Verbod op neonicotinoïden dichterbij
Experten van de 28 EU-lidstaten hebben hebben vandaag het licht op groen gezet voor een verbod op het gebruik van neonicotinoïden in open lucht. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor de Belgische bietentelers. Ons land onthield zich en wil een uitzondering vragen.
De Europese Commissie is vrijdag een stap dichterbij gekomen bij een quasi totaalverbod op drie neonicotinoïden: clothianidine, imidaclopride en thiamethoxam. Dit zijn neurotoxische stoffen die het zenuwstelsel van insecten aantasten. Het probleem is dat niet alleen schadelijke plagen, maar ook nuttige bestuivers eraan bezwijken.
De lidstaten gaven vrijdag met gekwalificeerde meerderheid (minstens 16 van de 28 lidstaten, die zeker 65 procent van de bevolking vertegenwoordigen) groen licht. Ons land onthield zich: België was voorstander van een overgangsperiode voor onder meer de bietenteelt.
Eurocommissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid Vytenis Andriukaitis kondigde vrijdag aan dat de stoffen enkel nog in afgesloten serres mogen worden gebruikt. De drie neonicotinoïden liggen al sinds 2013 onder vuur, nadat de Europese voedselautoriteit Efsa ze een negatieve evaluatie had gegeven. In 2015 was de Efsa nog kritischer: de stoffen waren niet alleen gevaarlijk voor honingbijen, maar ook voor de wilde varianten. De Commissie volgde het Efsa-advies en stelde voor om de pesticiden te verbieden. "Bijen zijn altijd van cruciaal belang geweest voor mij, omdat het hier om biodiversiteit, voedselveiligheid en milieu gaat", zei Andriukaitis.
“Dit is een zwarte dag voor de Belgische bietentelers”, reageert Peter Haegeman van de Confederatie van Belgische Bietenplanters (CBB). “Dat België zich onthouden heeft is een magere troost, al zijn we blij dat minister Ducarme toch consequent blijft.”
“Neonics in de zaadcoating van bieten en cichorei is voor ons het beste middel, zowel door de hoge mate van bescherming tegen bijvoorbeeld vergelingsziekte als op het vlak van duurzaamheid en milieuvriendelijkheid”, legt hij uit. Inderdaad, het alternatief, bespuitingen met andere insecticiden, brengt meer blootstelling voor de teler en minder effectiviteit met zich mee. Het ironische is dat er dan net meer schadelijke effecten voor bestuivers zullen zijn.
Daar is ook minister van Landbouw Denis Ducarme (MR) het mee eens. Hij onthield zich omdat hij wil dat er voor de teelt van bieten en cichorei een overgangsperiode komt. Er moeten eerst milieuvriendelijke alternatieven gevonden worden, vindt hij.
De bietenteelt bestrijkt 10 procent van de gecultiveerde grond in ons land en stelt 8.000 mensen te werk. België "bestudeert de mogelijke uitzonderingsmaatregelen en wil een dossier indienen bij de Europese Commissie", zei Ducarme vrijdag na afloop van de federale ministerraad. Volgens Ducarme zal ons land van alle lidstaten de grootste impact van de maatregel voelen.
België was niet het enige land dat zich onthield. Ook Finland, Polen, Slovakije, Bulgarije, Kroatië, Letland en Litouwen stemden niet. Frankrijk, Duitsland, Spanje, Italië, Groot-Brittanië, Nederland, Oostenrijk, Zweden, Griekenland, Portugal, Ierland, Slovenië, Estland, Cyprus en Malta spraken zich uit voor het verbod, terwijl enkel Roemenië, Tsjechië, Hongarije en Denemarken tegen waren.
Op Twitter regent het reacties. Verschillende groene partijen en milieu-organisaties bejubelen het verbod:
Phytofar vecht aan dat dit een grote overwinning voor de bijen is:
Ook Bayer en de vereniging van Europese fytoproducenten ECPA maken zich meer zorgen om de landbouw:
DC
