Smart Farming voor duurzame voeding

Kort gezegd, maken data het de landbouwer mogelijk kennis te verwerven over hun percelen, serres, of stallen. Hierdoor kan hij efficiënter werken, met betere productiemethodes die minder input vereisen, maar een maximum aan output geven. Uiteindelijk zorgt het voor betere technische en bedrijfseconomische resultaten: het komt de opbrengst en kwaliteit van de geleverde producten alleen maar ten goede. Precisielandbouw geeft ook baten naar het milieu toe, omdat er minder en/of gerichter gewasbeschermingsmiddelen of bemesting wordt aangewend.

Een stapje verder is Smart Farming. Ideaal zou zijn dat de verkregen data uitgewisseld wordt met leveranciers als met verwerkers van de producten. Men moet transparant werken met die data, en dat zou de efficiëntie van middelen nog meer ten goede komen.

Boerenbondwoordvoerder Luc Vanoirbeek schetst echter het groter plaatje: waarom big data op wereldvlak zo belangrijk is.

Groeiende wereldbevolking

“Het is een kwestie van meer voedsel voort te brengen, maar ook voedselverliezen te beperken. We moeten rekening houden met een groeiende wereldbevolking.”

We zijn nu met 7,32 miljard mensen, maar dat zal tot 9,7 miljard stijgen in 2050. “Er is ook meer groei waar het minste elektriciteit is. In Canada en de VS is de groei constant, terwijl die in West-Europa een beetje krimpt (Duitsland krimpt een beetje). Ook in de Sovjetunie is er een daling. Toch moet men ook rekening houden met de stijgende levensverwachting, die nu reeds 78-79 jaar is.

In Zuid-Azië, China en Afrika wordt wel een grote bevolkingsgroei verwacht. India wordt beschouwd als een van de grootste groeilanden, met 1,2 miljard inwoners. “Elk jaar komt er zo’n 16 miljoen bij. Dat is veel volk, en dan blijft de vraag of er plaats voor is. Het is belangrijk dat er plaats is om aan landbouw te doen.” In 1950 waren er gemiddeld 2,5 miljard mensen, en was 5.600 m² nodig per persoon om te voeden. In 2050, met 9 miljard, zou dat slechts 1.500 m² zijn.

Verder zullen meer en meer mensen in steden wonen. In 1950 woonde ongeveer 70% van de wereldbevolking op het platteland, waar ze min of meer hun eigen voedselvoorzieningssystemen hadden.

“We zitten nu op een kantelpunt. In 2050 zal dat andersom zijn, dus met meer mensen zonder hun eigen voedselvoorzieningssysteem. Maar ook voor hen moet voedsel worden voorzien.”

Meer voedsel creëren door intensivering

De wereldvoedselorganisatie meldt ook gewijzigde consumptiepatronen: mensen willen gezonder eten en ook vlees is een hot issue. Uit cijfers van de wereldvoedselorganisatie wordt voor 2050 verwacht dat er voor alle soorten vlees een stijging is ten opzichte van 2005, hoewel die stijging niet voor alle vleessoorten even veel is. De organisatie verwacht een stijging van 64 naar 106 miljoen ton rundsvlees, van 13 naar 25 miljoen ton schapenvlees, van 100 naar 143 miljoen ton varkensvlees, van 82 naar 181 miljoen ton kippenvlees, en 62 naar 102 miljoen ton eieren.

“De opdracht om meer te produceren is er. Er is dus nood aan duurzame intensivering, met meer opbrengst per dier of per m². Maar we zijn op goede weg. Qua melkafgifte per koe zien we dat dat 4.000 l in 1980 was, en in 2014 al het dubbele hiervan. Door oordeelkundige bemesting en gewasbeschermingsmiddelen zijn we vooruit gegaan in de intensieve productie. Veredeling zorgde mee voor betere en resistente producten”

Logistieke uitdaging

Bij voedselverliezen speelt er een logistieke uitdaging en de rol erin voor een beter klimaat. Want ook transport en methaan- en CO2 uitstoot,... zijn belangrijk. “42% van de voeding gaat verloren in Noord-Amerika, wat gigantisch is. In armere landen is dat minder, zoals 23% in Afrika onder de Sahara. Wat belangrijker is, is te weten waardoor. In de VS gaat 61% verloren bij de consumptie (gaat weg van tafel) en 17% gaat verloren in de productie. In Afrika gaat meer dan 20 % verloren in de productie door niet genoeg gewasbescherming, meststoffen, input,… Daar kunnen we in verbeteren.”

Als alle CO2 uitstoot dat verloren gaat door voedselverlies wordt opgeteld, komt dat overeen met 8,2% van de totale broeikasgassen in de wereld. Voor transport is dat 10%.

Kostenreductie

Voor de land- en tuinbouwsector is kostenreductie belangrijk en daar kan big data in verder helpen. “Als we kijken naar een studie van 2009 over de melkveehouderij door de universiteit Wageningen, zijn er al enorme verbeteringen doorgevoerd. In de cijfers van toen bemerkten onderzoekers al dat per kg melk is slechts 10% van het land nodig was ten opzichte van 1950, 20% van de dieren, 25% van het voer en 35% van het water. ook de emissies per kg melk zijn al sterk gereduceerd, maar dat kan beter door verschillende maatregelen. Ten opzichte van 1950 wordt slechts 25% van de mest, 35% van de CO2 en 45% van de methaan geproduceerd.”

Precisielandbouw is de sleutel, en die wordt steeds nauwkeuriger door betere technologieën. We spreken nu al zelfs van precisielandbouw 4.0, met smart farming waarbij data kan gedeeld worden. “De meststoffen- en gewasbeschermingsindustrie, maar ook verwerkers en consumenten kunnen die data gebruiken. Er komen bijvoorbeeld betere machines van, of betere communicatie die ook weer kunnen leiden naar kostenreductie.”

MV