De mooiste doorlevende bolgewassen voor de tuin
Sommige soorten zijn winterhard, andere zijn tropische gewassen die enkel in serres gedijen. Ze kunnen toegepast worden als kamer-, pot- of tuinplant. Sommige bolgewassen zijn ideale bodembedekkers (anemoontjes), andere zijn gewaardeerde snijbloemen (tulp, fresia, gladiool
Vaak wordt gedacht dat iedere bol die men in de grond stopt nadien gedurende vele jaren zal groeien en bloeien in de tuin. Voor de meeste bolgewassen is dit echter niet zo, deze bloeien vaak slechts 1 of 2 keer en moeten nadien vervangen worden. Andere bolgewassen zijn niet winterhard en moeten jaarlijks opgerooid worden om vorstvrij te kunnen overwinteren. Gelukkig zijn er ook heel wat bollen die jaar na jaar groeien en bloeien en zich spontaan vermeerderen in de tuin, dit zijn dan ook dankbare tuinplanten, die zich gedragen zoals vaste planten. We kennen allemaal wel het sneeuwklokje, de paaslelie en de krokus, maar er zijn er nog heel wat meer, vaak minder bekende, doorlevende bolgewassen die een plaatsje verdienen in de tuin. Hou er wel rekening mee dat uitgebloeide bolgewassen tijd nodig hebben om af te rijpen en nieuw reservevoedsel op te slaan in de bol. Ze zijn dan een poosje minder aantrekkelijk en daarom is het vaak beter om ze te combineren met andere planten. We zetten graag enkele minder gekende doorlevende bolplanten in het zonnetje.
Allium (sierui)
We kennen ze het best als groente- of kruidenplant. Ui, sjalot, prei, bieslook en knoflook behoren tot het geslacht Allium, maar de meeste soorten binnen dit geslacht zijn echte tuinplanten. Plant ze op een diepte gelijk aan de dikte van de bol op een zonnig plekje in goed doorlatende grond. Veel kleinbollige sieruien zijn winterhard en verwilderen prima in de tuin. Allium cernuum is een sierlijk uitje dat bloeit op een 25 tot soms 50 cm lange stengel, die aan het uiteinde lichtjes gebogen is en wordt daarom ook wel de knikkende sierui genoemd. De bloeiwijze is minder compact dan die van de meeste sieruien en wordt gekenmerkt door de opvallende meeldraden die iets onder de hangende klokvormige bloemen uitsteken. Bloeit van juni tot augustus. Allium moly of goudlook is een geelbloeiend sieruitje dat het goed doet in de volle zon of lichte schaduw. Het plantje bloeit van eind april tot eind mei met vrij grote stervormige bloemetjes aan 20 cm hoge stelen. De grijsgroene, lancetvormige bladeren behouden tot laat in de herfst hun groene kleur. Allium sphaerocephalon of kogellook bloeit van juni tot augustus met een dieppurpere, compacte, ovaalronde bloeiwijze op 70 cm hoge stengels. Het blad gaat er al gauw belabberd uitzien, het plantje kan dus het best gecombineerd worden met andere planten (vb. Nepeta). De bloemen doen het ook goed als snijbloem en worden in boeketten verwerkt onder de naam trommelstokjes.
Camassia (indianen- of prairielelie)
Dit bolgewas dankt zijn Nederlandse naam aan het feit dat de indianen ( het plantje is afkomstig uit Noord-Amerika), de bol van 1 van de 6 soorten van dit geslacht gebruikten als voedsel. Cammasia's bloeien, afhankelijk van de soort, van eind april tot juni aan bladloze stelen en vormen lange trossen die uit een groot aantal stervormige bloemetjes bestaan. Het lange smalle blad is al gauw niet meer aantrekkelijk, maar Camassia laat zich goed combineren met bv. Hosta's of tuingeraniums. Plant ze op een vruchtbare, goed doorlatende grond die niet te droog is op een plek met enkele uren zon per dag. Wanneer Camassia het naar zijn zin heeft, kan hij vlug verwilderen en heeft dan soms de neiging tot woekeren. De lengte van de bloemstelen varieert naargelang de soort (of cultivar) van 20 tot 130 cm, de kleuren zijn vooral wit en blauw.
Colchicum (herfsttijloos)
Een geslacht van zo'n 45 soorten waarvan de Colchicum autumnale nog in het wild in België voorkomt. De meeste planten uit dit geslacht bloeien in de herfst met sterk op krokussen gelijkende bloemen en vormen bladeren en vruchten in de lente. Sommige soorten zijn geschikt als droogbloeier voor de huiskamer. Ze worden dan eind augustus op een schaal gelegd en komen dan, op een niet al te zonnige maar lichte plek, zonder water of grond spontaan tot bloei. Na de bloei kunnen ze dan worden uitgeplant in de tuin, Colchicumbollen moeten minimaal 15 cm diep geplant worden. Een courant verhandelde soort is de C. autumnale, die in september bloeit met 1 tot 6 roze-paarse bloemen. C. byzantinum is een zeer rijk bloeiende soort die tot wel 20 bloemen per bol kan geven en ook zeer geschikt is als droogbloeier.
Hyacinthoides (wilde hyacint of boshyacint)
De 3 soorten uit dit geslacht komen van nature voor in Europa en Noord-Afrika. De bloemtrossen lijken sterk op die van hyacinten, maar zijn veel losser en minder zwaar. Boshyacinten zijn ideaal voor verwildering onder heesters of bomen en doen het ook goed als snijbloem in de huiskamer. Ook in België komen boshyacinten (H. non-scripta ) nog in de natuur voor (o.a., in het muziekbos in Ronse en in het Hallerbos). De H. non-scripta heeft blauwe, lekker ruikende bloemetjes die in een 1-zijdige tros samenstaan aan de top van de bloemstengel, die lichtjes naar beneden gebogen hangt en bloeit in april – mei. Er zijn ook cultivars met witte en roze bloemen op de markt. De Spaanse boshyacint (H. hispanica)
Volgende keer stellen we nog enkele minder bekende bolgewassen voor en ondertussen kunnen we lekker genieten van het zelf geplukte fruit dat nu volop oogstbaar is.
